Lùm xùm tranh chấp đất tại khu tái định cư Đắk Plao
Dù đã định cư gần 15 năm nay, song việc cấp đất sản xuất, đất ở cho người dân xã Đắk Plao, huyện Đắk Glong (Đắk Nông) vẫn chưa xong. Đây là một trong những nguyên nhân gây tranh chấp, mất an ninh trật tự.
Năm 2009, để phục vụ xây dựng Thủy điện Đồng Nai 3, toàn bộ các hộ dân xã Đắk Plao, huyện Đắk Glong đã phải di dời đến khu tái định cư mới.
Thời điểm đó, tỉnh Đắk Nông đã bố trí một khu tái định cư để cấp đất ở, đất sản xuất cho người dân. Tuy nhiên, nhiều hộ dân khi đến nơi ở mới vẫn chưa được cấp đất ở, đất sản xuất, dẫn đến nhiều khó khăn trong ổn định cuộc sống.
Trước thực tế đó, UBND tỉnh Đắk Nông ban hành Quyết định số 1092/QĐ-UBND ngày 22/7/2009 thu hồi 206ha đất thuộc Công ty Gia Nghĩa (đã giải thể) để xây dựng khu tái định canh, định cư cho người dân.
Diện tích này được UBND tỉnh giao cho UBND huyện Đắk Glong quản lý và xây dựng phương án cấp đất sản xuất cho các hộ dân đủ điều kiện nhận đất tái định canh, định cư. Năm 2012, UBND xã Đắk Plao đã làm phiếu cho các hộ dân đủ điều kiện bốc thăm nhận đất sản xuất.
Ông K’Iêr (SN 1969), bon B’Plao, xã Đắk Plao là một trong các hộ dân thuộc diện được bốc thăm nhận đất tái định canh vào thời điểm đó. Theo kết quả bốc thăm, ông K’Iêr được cấp lô đất số 6, tờ bản đồ số 02, tổng diện tích 4.058 m2.
Thế nhưng, sau khi nhận đất, do cần tiền nên ngày 15/7/2015, ông K’Iêr đã bán lô đất này cho ông Quan Trung Tuyên (SN 1987) trú cùng bon B’Plao, dù chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ). Thủ tục mua bán là giấy viết tay có chữ ký của 2 bên.
Lô đất được ông K'Iêr bán cho ông Tuyên với giá 25 triệu đồng. Ông Tuyên đã trả trước cho ông K'Iêr 20 triệu đồng, 5 triệu đồng còn lại sẽ trả nốt sau khi ông K'Iêr sang tên lô đất cho ông Tuyên.
Thế nhưng, tại thời điểm giao dịch, ông K'Iêr đã xảy ra tranh chấp với ông Ma Văn Quyền (SN 1997), thôn 4, xã Đắk Plao. Nguyên nhân, theo đơn tố cáo của ông Quan Trung Tuyên, ông Quyền đã lấn chiếm 4.058 m2 đất của ông K'Iêr và trồng cà phê.
Ngày 26/10/2021, UBND huyện Đắk Glong ban hành Quyết định số 2544/QĐ-XPVPHC phạt hành chính ông Ma Văn Quyền hơn 47 triệu đồng vì hành vi lấn chiếm đất nông nghiệp. UBND huyện Đắk Glong yêu cầu đông Quền trả lại đất cho ông K’Iêr.
Do đó, ông K’Iêr và ông Tuyên thỏa thuận, sau khi UBND huyện Đắk Glong thu hồi 4.058 m2 đất và trả lại cho ông K'Iêr, đôi bên sẽ thực hiện thủ tục sang nhượng lô đất.
Cũng theo đơn của ông Tuyên, tháng 6/2021, ông Ma Văn Quyền đã bán phần đất lấn chiếm của ông K’Iêr cho ông Trần Văn Quyết, công tác tại Công an xã Đắk Plao. Ngày 6/7/2021, khi bố ông Quan Trung Tuyên trồng bắp tại khu đất trống giáp với phần đất thuộc quyền sử dụng của ông K’Iêr thì ông Quyết ngăn cản. Ông Quyết khẳng định phần đất này đã thuộc quyền sử dụng của mình.
Ngoài ra, ông Tuyên còn tố cáo ông Quyết đã xúi giục ông K’Thương (SN 1986), bon B’Tong, xã Đắk Plao nhận số cây cà phê trên đất lấn chiếm của ông K’Iêr là do mình trồng từ năm 2013, đồng thời làm đơn xin cấp đất tái định cư tại chỗ.
Cũng theo ông Tuyên, sau khi bị phát hiện, ông K’Thương thừa nhận đã nhận 5 triệu đồng từ ông Quyết, đồng thời rút đơn kiến nghị và hoàn trả số tiền này.
Dù đang tranh chấp nhưng ông Quan Trung Tuyên vẫn dựng chòi và chăm sóc cà phê trên lô đất mua của ông K’Iêr. Ông Tuyên cho biết, tháng 7/2024, ông Trần Văn Quyết liên tục gọi điện hỏi mua lại lô đất nhưng bị ông Tuyên từ chối.
Ngày 12/8/2024, một nhóm 4 người đến nhà ông Tuyên, tự nhận đã mua lô đất này từ ông Lê Thanh Nghị (người từng nhận khoán trồng rừng trên diện tích bị thu hồi theo Quyết định 1092/QĐ-UBND của UBND tỉnh) và yêu cầu ông Tuyên dừng canh tác.
Một ngày sau, ông Lê Thanh Nghị gọi cho ông Quan Trung Tuyên đến nhà mình tại xã Quảng Khê. Tại đây, nhóm người trên yêu cầu ông Tuyên trả 750 triệu đồng (số tiền mà họ đã trả cho ông Nghị) để mua lô đất mà ông Tuyên đã mua của ông K’Iêr.
Đến ngày 8/9/2024, ông Trần Văn Quyết lại ngồi cùng nhóm người này và thông báo ông Tuyên đang bị kiện bởi ông Võ Văn Lâm (một trong số người nhóm này). Ông Quyết còn yêu cầu ông Tuyên lên Công an xã Đắk Plao để làm việc.
Khi ông Tuyên đến Công an xã Đắk Plao, lãnh đạo đơn vị xác nhận không có đơn của ông Võ Văn Lâm, đồng thời khẳng định chưa nhận được thông tin về vụ việc.
Trước những diễn biến phức tạp, ông Quan Trung Tuyên đã gửi đơn tố cáo ông Trần Văn Quyết lên cơ quan chức năng; tố cáo cả hành vi liên quan đến nhóm người trên lẫn thái độ ứng xử không phù hợp của ông Quyết.
Trao đổi với phóng viên Báo Đắk Nông, ông K’Tam, Phó Chủ tịch UBND xã Đắk Plao khẳng định, khu đất trên là khu tái định cư, được cấp cho những người dân đủ điều kiện, trong đó có ông K’Iêr.
Việc mua bán giữa ông K’Iêr và ông Quan Trung Tuyên là giao dịch cá nhân. Địa phương chỉ cấp GCNQSDĐ cho ông K’Iêr. Hiện thủ tục cấp GCNQSDĐ cho các hộ dân đang được triển khai.
Thiếu tá Nguyễn Văn Minh, Phó Trưởng Công an xã Đắk Plao cho biết: “Hiện tại chưa có bằng chứng rõ ràng để khẳng định ông Trần Văn Quyết cấu kết nhằm chiếm đất. Tuy nhiên, chúng tôi đang xác minh các tố cáo và sẽ xử lý nghiêm nếu phát hiện sai phạm”.
Vụ tranh chấp đất tái định cư tại Đắk Plao cho thấy những bất cập trong công tác quản lý đất đai, đặc biệt là tại các khu vực tái định cư. Sự thiếu minh bạch trong quản lý, cùng các hành vi lấn chiếm, mua bán trái phép đã dẫn đến hàng loạt mâu thuẫn, gây mất ổn định tại địa phương.
Các cơ quan chức năng cần sớm làm rõ các vi phạm, xử lý nghiêm những hành vi sai trái, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người dân. Việc giải quyết dứt điểm các tranh chấp là cần thiết để củng cố niềm tin của người dân vào chính quyền, đồng thời tạo điều kiện phát triển ổn định tại địa phương.
Theo UBND huyện Đắk Glong, tổng diện tích cần cấp đất ở, đất sản xuất cho các hộ dân Khu tái định cư Đắk Plao là 514ha, trong đó có một diện tích khá lớn đang bị xâm canh, lấn chiếm nên chưa thể bố trí cho người dân.