Luật Đất đai năm 2024 giải tỏa nhu cầu đa mục đích trên đất
Hiện nay, nhiều diện tích đất ở Đắk Nông chưa được được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Luật Đất đai năm 2024 chính thức có hiệu lực sẽ giải quyết phần nào vấn đề này, qua đó tạo điều kiện cho người dân sản xuất, phát triển kinh tế.
Mong sớm được cấp sổ
Hơn 10 năm trước, ông N.V.S, phường Quảng Thành, TP. Gia Nghĩa (Đắk Nông) mua 1ha đất trồng cà phê và canh tác ổn định từ đó đến nay.
Do mảnh đất chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) nên việc mua bán của ông S. với chủ cũ chỉ được thực hiện bằng giấy viết tay. Điều này đã khiến ông không thể sử dụng mảnh đất để vay vốn ngân hàng, đầu tư cho sản xuất.
Sau khi biết Luật Đất đai năm 2024 có quy định theo hướng mở, cấp GCNQSDĐ cho người dân đang sử dụng đất không có giấy tờ trước ngày 1/7/2014, ông S. rất phấn khởi và hy vọng mảnh đất mình đang canh tác đủ điều kiện để được cấp GCNQSDĐ.
Ông N.V.S. cho biết: “Khu đất này gia đình tôi đã canh tác ổn định từ trước năm 2014, trong suốt thời gian qua không xảy ra tranh chấp với ai. Tôi rất hy vọng chính quyền địa phương sớm có hướng dẫn cụ thể giúp chúng tôi làm thủ tục, cấp GCNQSDĐ để yên tâm làm ăn, đầu tư sản xuất”.
Tại tỉnh Đắk Nông, việc người dân sử dụng đất canh tác nông nghiệp nhưng chưa có GCNQSDĐ như trường hợp ông S. không phải là hiếm. Số diện tích đất này chủ yếu là đất có nguồn gốc đất rừng được giao về các địa phương quản lý sau khi UBND tỉnh sắp xếp và giải thể một số đơn vị lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, số diện tích đất trên không đủ điều kiện để được cấp GCNQSDĐ. Tuy nhiên, hiện nay, Luật Đất đai năm 2024 đã mở rộng mốc thời gian từ 1/7/2004 lên 1/7/2014, tạo điều kiện thuận lợi để người dân được làm chủ khu đất mà mình đang canh tác.
Ông Lê Văn Hà, Chủ tịch UBND phường Quảng Thành cho biết, rất nhiều hộ dân (trong đó có cả những hộ đang sinh sống, canh tác trên diện tích hơn 1.900 ha đất trước đây thuộc Lâm trường Gia Nghĩa đã được bàn giao về cho địa phương quản lý) có nhu cầu, nguyện vọng được cấp GCNQSDĐ. Trong khi chờ hướng dẫn cụ thể và kế hoạch sử dụng đất của TP. Gia Nghĩa, chính quyền địa phương đã lên kế hoạch thống kê, rà soát những trường hợp này để phục vụ việc cấp sổ cho người dân.
Căn cứ quy định tại Điều 138 Luật Đất đai năm 2024, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/8/2024, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại Điều 137 trước ngày 1/7/2014 được cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất khi đáp ứng đủ các điều kiện như: sử dụng đất ổn định; được ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp; Không vi phạm pháp luật về đất đai; không thuộc trường hợp đất được giao không đúng thẩm quyền.
Khai thác tối đa lợi thế tự nhiên
Đi vào hoạt động từ năm 2023, Làng sinh thái Eva Village ở xã Đắk Nia (TP. Gia Nghĩa), được nhiều du khách lựa chọn là điểm nghỉ dưỡng khi đến với Đắk Nông.
Theo bà Nguyễn Thị Hà, Chủ đầu tư Làng sinh thái Eva Village, khu vực này có tổng diện tích 1,3 ha, trong đó có 2.000m2 đã được chuyển đổi thành đất ở. Trên diện tích này, bà Hà đã xây dựng nhà lưu trú và các hạng mục khác, phục vụ cho mục đích kinh doanh du lịch.
Bà Hà nói rằng, trước đây rất muốn chuyển đổi thêm diện tích đất ở, để mở rộng kinh doanh, nhưng không chuyển đổi được. Luật Đất đai năm 2024 được ban hành và có hiệu lực từ ngày 1/8/2024 đã cho phép chuyển đổi đất nông nghiệp thành đất đa mục đích, tạo điều kiện để bà mở rộng quy mô, loại hình kinh doanh.
Qua thống kê, toàn tỉnh hiện có 27 farmstay và 17 homestay. Nhìn chung, các điểm đến, mô hình nông trại gắn với du lịch này có quy mô nhỏ, chủ yếu cung cấp các dịch vụ tham quan, trải nghiệm, chụp ảnh; ăn uống, thuê lều, trại và nghỉ dưỡng.
Tuy nhiên, phần lớn farmstay, homestay được xây dựng tự phát, trên đất sản xuất của hộ gia đình, rồi mở rộng với các hình thức khác nhau để đón khách.
Theo anh P.N.H. (TP. Gia Nghĩa), chủ một farmstay, việc tận dụng thế mạnh nông nghiệp để hình thành những mô hình nông trại sinh thái, nông trại kết hợp du lịch nghỉ dưỡng, trải nghiệm là một hướng đi hợp lý.
Trước đây, do vướng Luật Đất đai năm 2013, các mô hình này chưa đủ cơ sở để công nhận đủ điều kiện hoạt động du lịch. Luật Đất đai năm 2024 mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp, cá nhân như anh H. hoàn thiện thủ tục chuyển đổi đất nông nghiệp thành đất đa mục đích và farmstay hoạt động chính thức như một địa điểm du lịch.
Liên quan đến nội dung này, ông Đoàn Văn Phương, Phó Chủ tịch UBND huyện Đắk Glong cho rằng, Luật Đất đai năm 2024 đi vào triển khai sẽ góp phần giúp tối ưu hóa giá trị đất đai, tạo đà phát triển cho nông dân, doanh nghiệp, tăng nguồn thu cho địa phương.
Huyện Đắk Glong sở hữu nhiều thắng cảnh thiên nhiên lý tưởng như Vườn Quốc gia Tà Đùng, hồ thủy điện Đồng Nai 3, 4; các thác nước, hồ chứa nước tự nhiên, thích hợp để phát triển du lịch, dịch vụ, nhất là du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng trải nghiệm. Ông Phương cho rằng, trước đây do vướng quy định về đất đai nên huyện Đắk Glong vẫn chưa thể khai thác hết tiềm năng về du lịch của địa phương.
“Ngay khi Luật Đất đai mới có hiệu lực, nhất là quy định cho phép một số loại đất được chuyển đổi sang đất đa mục đích, UBND huyện đã nhanh chóng tiếp cận, triển khai phổ biến, tuyên truyền xuống cộng đồng dân cư. Các cá nhân, tổ chức có nhu cầu, chúng tôi hướng dẫn xây dựng phương án sử dụng đất cụ thể, hoàn thiện các thủ tục cần thiết để sớm triển khai đầu tư”, Phó Chủ tịch UBND huyện Đắk Glong Đoàn Văn Phương cho hay.
Theo khoản 1, Điều 218 Luật Đất đai 2024 có nhiều loại đất được sử dụng kết hợp đa mục đích, trong đó đất nông nghiệp được sử dụng kết hợp với mục đích thương mại, dịch vụ, chăn nuôi, trồng cây dược liệu... Diện tích đất sử dụng vào mục đích kết hợp không quá 50% đất sử dụng vào mục đích chính (trừ diện tích đất ở sử dụng kết hợp đa mục đích).
Ngoài ra, công trình xây dựng trên đất nông nghiệp để sử dụng đất kết hợp đa mục đích phải có quy mô, tính chất phù hợp, dễ dàng tháo dỡ. Người sử dụng đất đa mục đích không được làm thay đổi loại đất đã xác định, không gây ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh và hệ sinh thái tự nhiên.