Lợi ích kép từ trồng xen canh ở Đắk Nông

Ông Đào Vũ ở thôn 14, xã Đắk Wer, huyện Đắk R'lấp có 5ha đất. Gần 30 năm làm nông nghiệp, ông Vũ chia sẻ, trồng xen là cách đem lại thu nhập ổn định cho gia đình. Ông luôn nghiên cứu cách trồng xen để cây nào cũng đạt năng suất, chất lượng tốt.

“Tôi trồng xen hồ tiêu, sầu riêng trong vườn cà phê. Điều quan trọng nhất của trồng xen đó là tất cả các cây trồng phải đủ ánh sáng để quang hợp”, ông Vũ cho hay.

Theo ông Vũ, sầu riêng là cây trồng phát triển cao nên bố trí trồng thưa. Khoảng 6-7 cây cà phê hoặc hồ tiêu, ông Vũ trồng xen 1 cây sầu riêng. Tiếp đến ông trồng hồ tiêu, cách khoảng 2-4 cây cà phê thì trồng 1 cây hồ tiêu. Tầng thứ 3 là cây cà phê. Tầng thấp nhất ông trồng gừng, sả, rau…

Trong vườn, những diện tích trống ông để cỏ mọc nhằm bảo vệ tầng đất. Khi cỏ phát triển tốt, ông Vũ dùng máy cắt. Số cỏ được cắt lâu ngày sẽ trở thành nguồn phân xanh tốt cho cây trồng.

Hiện nay, ông Vũ có 2.000 cây cà phê, mỗi năm thu về trên 7 tấn nhân; 4.000 cây hồ tiêu năm nay cho thu bói 5 tấn; sầu riêng 300 cây vụ vừa rồi thu bói được 2 tấn quả.

Ông Vũ khẳng định: “Nhờ trồng xen nên thu nhập ổn định. Hai năm nay, giá cà phê, hồ tiêu, sầu riêng tăng cao đã giúp kinh tế gia đình tăng rõ rệt. Năm vừa rồi tổng thu nhập của gia đình tôi đạt trên 1 tỷ đồng”.

Ông Trần Phú Mỹ ở xã Đắk Nia, TP. Gia Nghĩa cũng chọn trồng xen nhiều loại cây trên cùng một diện tích. Với 2ha đất, ông trồng gần 3.000 cây gồm cà phê, hồ tiêu, sầu riêng, bơ, điều. Mỗi năm, gia đình ông Mỹ thu về khoảng 400 triệu đồng.

“Trồng xen vừa giúp chúng tôi phát huy được hết giá trị đất, tiết kiệm công chăm sóc. Ngoài ra, các cây trồng xen có thể hỗ trợ nhau cùng phát triển. Sầu riêng, hồ tiêu che gió cho cà phê, từ đó tăng năng suất”, ông Mỹ chia sẻ.

HTX Nông nghiệp hữu cơ Đắk Nông, TP. Gia Nghĩa có 35 thành viên, liên kết trồng 70ha cà phê, hồ tiêu. Đa số thành viên đều trồng xen cà phê và hồ tiêu.

Từ năm 2018 đến nay, HTX đã có sản phẩm hồ tiêu được chứng nhận đạt tiêu chuẩn hữu cơ quốc tế. Trong đó, HTX hiện có trên 12ha hồ tiêu được chứng nhận hữu cơ châu Âu, Mỹ.

Ông Phạm Văn Thạch, Giám đốc HTX Nông nghiệp hữu cơ Đắk Nông cho biết, ngoài hồ tiêu hữu cơ, những vườn cà phê trồng xen cũng cho năng suất, chất lượng tốt hơn so với trồng thuần. Điều này giúp HTX có thêm hướng đi để sản xuất cà phê hữu cơ.

“Sự kết hợp giữa trồng hồ tiêu, cà phê tạo ra hệ sinh thái trong các vườn rất mát mẻ. Nông dân lao động, sản xuất trong môi trường trong lành. Từ lợi ích này, HTX đã chọn một số vườn thí điểm làm du lịch sinh thái”, ông Thạch thông tin.

Thực tế cho thấy, đa số nông dân ở Đắk Nông đều chọn trồng xen cà phê, hồ tiêu, điều, cây ăn trái trong vườn, rẫy với mục đích tăng hiệu quả sản xuất.

Nhiều nông dân chia sẻ, việc trồng xen giúp họ tránh được tình trạng “được ăn cả, ngã về không” trước việc giá nông sản thiếu ổn định khi chỉ trồng 1 loại cây trồng.

Nông dân trồng xen nhiều loại cây trong vườn đã giúp tăng lợi nhuận đáng kể. Các cơ quan chuyên môn đánh giá, trồng xen còn có tác dụng cân bằng hệ sinh thái, giúp hạn chế tác động của thời tiết, khí hậu.

Tuy vậy, nông dân cần nắm bắt được quy trình kỹ thuật trồng xen và chất lượng giống, mật độ trồng, bón phân, tưới nước, tạo hình cho cây trồng một cách hợp lý.

Các cơ quan chức năng cũng cần đánh cụ thể về hiệu quả của trồng xen để giúp nông dân phát triển bền vững, nhất là trước tác động của biến đổi khí hậu.