Loay hoay bàn chuyện hỗ trợ sạt lở bờ sông Krông Nô

Mấy năm gần đây, tình trạng sạt lở bờ sông Krông Nô, đoạn qua huyện Krông Nô ngày càng nghiêm trọng. Sạt lở diễn ra phổ biến ở tất cả các xã của huyện Krông Nô có đất giáp với bờ sông, trong đó diễn ra nhiều nhất tại xã Đức Xuyên, Nâm N’đir.

Theo Chủ tịch UBND xã Đức Xuyên Hồ Quốc Bảo, dọc sông Krông Nô có rất nhiều diện tích bị sạt lở từ khi Nhà máy thủy điện Buôn Tua Srah vận hành tới nay.

Những năm qua, Công ty Thủy điện Buôn Kuốp (đơn vị quản lý, vận hành Nhà máy thủy điện Buôn Tua Srah) đã phối hợp với huyện Krông Nô tổ chức 6 đợt kiểm đếm, chi trả tiền hỗ trợ cho người dân bị sạt lở đất. Người dân vẫn có những thắc mắc nhưng cơ bản đồng tình với phương án bồi thường, hỗ trợ.

Nhưng từ năm 2022 tới nay, do những vướng mắc pháp lý phát sinh, việc hỗ trợ cho người dân bị dừng lại. “Đất ven sông của người dân vẫn sạt lở hàng ngày và hiện chưa được hỗ trợ. Các bên không thống nhất được phương án chi trả nên người dân bức xúc, thường xuyên kéo lên xã để khiếu kiện”, ông Bảo cho hay.

Tại xã Nâm N'đir, sạt lở bờ sông Krông Nô ngày càng nghiêm trọng. Chính quyền địa phương đã thống kê có 6 điểm sạt lở quy mô lớn, trong đó có 3 điểm sạt lở đặc biệt nghiêm trọng. Ở 3 điểm này, sạt lở bờ sông kéo dài hàng trăm mét, chiều sâu từ 12 - 20m. Sạt lở không chỉ tác động đến đất canh tác của người dân mà đang từng ngày đe dọa các công trình giao thông, thủy lợi... ven sông Krông Nô.

Theo UBND huyện Krông Nô, từ năm 2010 tới nay, huyện đã phối hợp với Công ty Thủy điện Buôn Kuốp phê duyệt 6 phương án thu hồi, hỗ trợ cho các hộ dân bị sạt lở, ngập úng. Tổng diện tích được phê duyệt là hơn 130 ha, thuộc xã Nâm N’đir, Đức Xuyên và Đắk Nang. Nhưng gần đây, đối chiếu với các quy định của pháp luật, UBND huyện Krông Nô nhận thấy việc thu hồi đất do sạt lở bờ sông ở vùng hạ lưu thủy điện chưa được quy định cụ thể.

Sau khi UBND huyện Krông Nô báo cáo xin ý kiến, Sở TN-MT Đắk Nông đã có văn bản phản hồi. Sở TN-MT cho rằng nếu việc vận hành thủy điện gây ảnh hưởng đến đất của người dân thì đơn vị quản lý, vận hành thủy điện phải có trách nhiệm tự thỏa thuận để bồi thường, hỗ trợ cho người dân bị thiệt hại.

Ông Trần Văn Khánh, Giám đốc Công ty Thủy điện Buôn Kuốp cho rằng, ngoài tác động do yếu tố vận hành xả nước, việc khai thác cát cũng là nguyên nhân gây sạt lở bờ sông Krông Nô. Do đó, ngành chức năng cần có đánh giá nhân tố tác động và phân định rõ trách nhiệm các bên trong việc bồi thường, hỗ trợ đất sạt lở.

“Công ty Thủy điện Buôn Kuốp là doanh nghiệp Nhà nước nên không thể tự thỏa thuận với dân. Chúng tôi chỉ có thể bồi thường, hỗ trợ khi có quyết định thu hồi đất của chính quyền. Doanh nghiệp rất mong địa phương xúc tiến các thủ tục để hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng sạt lở sớm ổn định đời sống”, ông Khánh cho hay.

Theo Chủ tịch UBND huyện Krông Nô Bùi Ngọc Sơn, những năm qua, huyện đứng giữa với vai trò “trọng tài”, giải quyết việc hỗ trợ sạt lở bờ sông Krông Nô. Việc bồi thường, hỗ trợ sạt lở bờ sông rất phức tạp bởi đa phần các diện tích đất đã bị sạt lở xuống dòng sông nên thiếu căn cứ pháp lý để phê duyệt.

Cuối tháng 10/2023, UBND huyện Krông Nô đã có văn bản xin ý kiến UBND tỉnh Đắk Nông về 2 phương án bồi thường, hỗ trợ. Phương án thứ nhất là để cho Công ty Thủy điện Buôn Kuốp tự thỏa thuận bồi thường, hỗ trợ cho người dân bị sạt lở do thủy điện gây ra. Phương án thứ 2 là UBND tỉnh giao cho UBND huyện Krông Nô tiếp tục đứng ra thu hồi đất như trước và yêu cầu Sở TN-MT có hướng dẫn.