Thông tin trên được Kênh truyền hình Al Arabiya của Saudi Arabia đưa ra hôm 6-4. Cùng ngày, hãng truyền thông Al Ain Media có trụ sở tại Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) trích dẫn phát biểu của Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi khẳng định, Iran không có ý định đàm phán trực tiếp với Mỹ: “Các cuộc đàm phán trực tiếp với một quốc gia liên tục đe dọa sử dụng vũ lực, vi phạm Hiến chương Liên hợp quốc và có lập trường đối nghịch với Iran là vô nghĩa”.
 |
| Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei trong một cuộc gặp với học viên quân sự tại thủ đô Tehran năm 2023. Ảnh: khamenei.ir |
Reuters dẫn một nguồn giấu tên cho hay, mặc dù bác bỏ yêu cầu đàm phán trực tiếp mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra, không loại trừ khả năng Iran có thể đồng ý đàm phán gián tiếp thông qua trung gian của Oman. Lý do là bởi đàm phán gián tiếp mang đến cơ hội “đánh giá mức độ nghiêm túc của Washington về giải pháp chính trị với Tehran”, nguồn tin cho hay.
Cùng ngày, chính quyền Iran đã gửi thông báo tới các quốc gia bao gồm Iraq, Kuwait, UAE, Qatar, Thổ Nhĩ Kỳ và Bahrain, rằng bất kỳ sự hỗ trợ nào cho cuộc tấn công của Mỹ vào Iran-bao gồm cả việc quân đội Mỹ sử dụng không phận hoặc lãnh thổ các nước này để tấn công-sẽ được coi là hành động thù địch chống lại Iran. “Một hành động như vậy sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng cho họ", một quan chức Iran giấu tên tuyên bố.
Trước đó, hôm 7-3, Tổng thống Donald Trump cho biết Mỹ muốn đạt được một thỏa thuận về chương trình hạt nhân của Iran hơn là một cuộc đối đầu quân sự. Nhà lãnh đạo Mỹ đã viết thư gửi Đại giáo chủ Khamenei với nội dung đề xuất đàm phán, đồng thời cảnh báo Mỹ có thể “hành động quân sự” trong trường hợp Iran từ chối. Các nguồn giấu tên cho biết thêm, trong lá thư gửi lãnh tụ Iran, ông Donald Trump tuyên bố Tehran có thời hạn hai tháng để đạt được thỏa thuận.
Không khó đoán khi lá thư với “những lời lẽ mang tính đe dọa”, “bề trên” của Washington-như cách Tehran nhìn nhận-khiến Iran nổi giận. Lãnh tụ Khamenei tuyên bố “lời đe dọa” của Mỹ không có tác dụng, và rằng Iran “sẽ có biện pháp đáp trả” trong trường hợp Washington “làm bất kỳ điều gì gây hại” cho Iran.
Sau hơn 3 tuần chờ đợi, nhà lãnh đạo Mỹ dường như đã không còn đủ kiên nhẫn. Ngày 30-3, Tổng thống Donald Trump tuyên bố trong hai tuần nữa, Mỹ sẽ "ném bom với mức độ chưa từng thấy" và áp thuế thứ cấp với Iran, nếu Tehran không từ bỏ nỗ lực phát triển vũ khí hạt nhân.
Đáp lại, Đại giáo chủ Khamenei cho hay ông không tin Mỹ sẽ tiến hành can thiệp quân sự, đồng thời cảnh báo bất kỳ nỗ lực nào của Washington nhằm kích động bất ổn ở Iran “sẽ bị đẩy lùi một cách quyết liệt”.
Những cảnh báo của Tổng thống Donald Trump về hành động quân sự chống lại Iran đã làm dấy lên căng thẳng trên khắp khu vực Trung Đông, tiếp nối các cuộc xung đột khốc liệt ở Gaza và Lebanon, các cuộc không kích vào Yemen, cùng với sự kiện lật đổ chính quyền ở Syria cũng như các cuộc tấn công tên lửa qua lại giữa Israel và Iran.
Mối lo ngại về một cuộc xung đột khu vực lan rộng đẩy các quốc gia quanh vịnh Ba Tư vào trạng thái bất an, khi một bên là Iran-một cường quốc quân sự đối đầu với Mỹ, còn bên kia là các quốc gia Arab đồng minh của Washington-nơi chiếm một phần đáng kể nguồn cung cấp dầu mỏ toàn cầu.
Trong bối cảnh đó, ngày 6-4, nghị sĩ Quốc hội Iran Mohammad Qasim Osmani tuyên bố, Iran nên bắt đầu một động thái nhanh chóng hướng tới việc tạo ra vũ khí hạt nhân để có thể đàm phán với Mỹ “một cách ngang cơ”. Theo nghị sĩ Osmani, việc tránh xung đột quân sự là hợp lý và logic, tuy nhiên, "sự kiêu ngạo của Washington khiến Tehran không còn lựa chọn nào khác".
Trong một diễn biến khác, ngày 7-4 (giờ địa phương), Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã tới Mỹ để hội đàm với Tổng thống Donald Trump và dự kiến gặp gỡ một loạt quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ. Nội dung các cuộc gặp được cho là tập trung vào cuộc chiến ở Gaza, mức thuế quan mới mà Mỹ áp đặt đối với Israel, cũng như mối quan hệ căng thẳng giữa Israel và Thổ Nhĩ Kỳ, theo Axios. Trang tin cũng dẫn lời một quan chức cấp cao Israel cho hay, Thủ tướng Netanyahu cho rằng khả năng đạt được thỏa thuận hạt nhân giữa Mỹ và Iran là cực thấp. Bởi vậy, chuyến đi này cũng là dịp để ông Netanyahu tìm kiếm sự đồng thuận của Tổng thống Donald Trump liên quan tới việc tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran, trong trường hợp các biện pháp ngoại giao không đem lại kết quả.
HÀ PHƯƠNG
*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.