Làm báo điện tử: Từ không đến có
Ngay từ những năm 2006, 2007, mặc dù trụ sở cơ quan chưa xây dưng xong, lực lượng phóng viên, biên tập viên không nhiều, phần lớn là mới tuyển, đang “học việc”; máy móc, thiết bị phục vụ nghiệp vụ báo chí quá ít … nhưng Ban Biên tập đã có ý tưởng làm Báo điện tử.
Ngay từ những năm 2006, 2007, mặc dù trụ sở cơ quan chưa xây dưng xong, lực lượng phóng viên, biên tập viên không nhiều, phần lớn là mới tuyển, đang “học việc”; máy móc, thiết bị phục vụ nghiệp vụ báo chí quá ít … nhưng Ban Biên tập đã có ý tưởng làm Báo điện tử.
Tôi là người đề xuất và cũng được Ban Biên tập giao tìm hiểu, xây dựng phương án; nhưng thú thực khi bắt tay vào việc thì như người lạc trong rừng. Thời điểm ấy, trong “làng báo địa phương” chỉ mới có một vài đơn vị như Sài gòn Giải phóng, Hà Nội mới, Yên Bái … là đã làm. Đọc tài liệu về cách làm trang “Oep sai” thì nó “mênh mông bể sở”, không hình dung nổi công việc nên chưa có kế hoạch cụ thể… Qua năm 2008, một hôm, Tổng Biên tập Lê Văn Lành bảo tôi: Báo Đà Nẵng vừa ra mắt Báo Đà Nẵng điện tử; cuối tuần, ta tranh thủ chạy ra xem cách họ làm thế nào? Thế là sáng sớm thứ bảy tuần ấy, chúng tôi đi Đà Nẵng .
Tại Báo Đà Nẵng, anh Mai Đức Lộc, Tổng Biên tập và anh chị em Phòng Báo điện tử nhiệt tình giới thiệu cách làm, các loại thiết bị cần phải có, cách quản lý, vận hành … Theo đó, muốn làm báo điện tử, phải có 3 điều kiện cơ bản. Một là phải có tiền để thuê thiết kế giao diện, mua máy móc thiết bị. Hai là phải có người có chuyên môn nghiệp vụ để quản lý, vận hành. Ba là phải có giấy phép hoạt động của Bộ Thông tin Truyền thông. Riêng khoản giấy phép thì anh Lộc cho một kinh nhiệm là đừng xin làm Báo điện tử mà chỉ xin làm Trang điện tử thôi. Sở dĩ vậy vì nếu làm báo điện tử thì phải đủ điều kiện như phải có Ban Biên tập, phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên, máy móc thiết bị, kinh phí hoạt động theo quy định. Còn làm Trang điện tử thì hình thức, nội dung cũng là báo điện tử nhưng không đòi hỏi phải đủ điều kiện. Trước mắt, cứ làm Trang điện tử, khi nào đủ điều kiện thì nâng cấp cũng được…
Cầm bản sao Dự toán Trang điện tử Báo Đà Nẵng với số tiền đầu tư ban đầu 1,1 tỷ đồng, tôi thầm nghĩ thế này thì làm sao mà có thể thuyết phục được tỉnh chi khoản tiền này cho mình làm ngay được đây? Ở thời điểm ấy, khoản tiền này to lắm; kinh phí xây dựng trụ sở Tòa soạn Báo cũng chỉ có 2,5 tỷ đồng. Đúng như dự đoán, sau bữa đi Đà Nẵng về ít ngày, anh Lành nói với tôi: Khó làm đấy, tỉnh cũng muốn mình làm, nhưng hiện tại không có nguồn nào cấp cho mình. Chắc phải chờ hoặc tìm hướng khác thôi…
Ngày 23 tháng 3 năm 2009, đúng dịp kỷ niệm 34 năm Ngày giải phóng Gia Nghĩa – Đắk Nông, đồng chí Nguyễn Văn Thử, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy cùng nhiều lãnh đạo các ban, sở, ngành của tỉnh và Ban Biên tập Báo Đắk Nông đã chính thức khai trương Trang điện tử Báo Đắk Nông với măng séc DakNông Online.
Cuối năm 2008, sau một chuyến đi họp báo cáo viên ở TP. Hồ Chí Minh về, anh Lành nói với tôi: Có mấy đơn vị đến gặp mình để quảng cáo, tư vấn việc làm Trang điện tử. Tôi thấy có Công ty Công ty Ánh Sáng nói họ sẽ thiết kế giao diện, cho thuê máy chủ, bảo vệ an ninh mạng; mình chỉ thực hiện phần nội dung và trả tiền thuê máy chủ thôi. Ta có nên làm không? Tôi bảo: Ta cứ mời họ lên để nghe cho kỹ hơn rồi sẽ quyết. Thế là đôi bên gặp nhau; qua trao đổi và những bằng chứng có thật, chúng tôi được biết Công ty Ánh Sáng ở TP. Hồ Chí Minh, là doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ truyền thông, đã thiết kế Trang điện tử và cho thuê thiết bị cho một số báo, doanh nghiệp ở TP. Hồ Chí Minh; hiện có máy chủ đang còn dung lượng trống. Sau khi làm việc với Công ty Công ty Ánh Sáng, Ban Biên tập thấy, nếu triển khai trang điện tử theo hướng hợp đồng với đơn vị này thì về máy móc, thiết bị mình chưa cần mua sắm; về nhân sự thì cũng chọn được với hướng đào tạo “cầm tay, chỉ việc”; còn về kinh phí thuê máy chủ thì với số lượng không nhiều nên trước mắt đề xuất Thường trực Tỉnh ủy cho phép Báo sử dụng một phần chi hoạt động nghiệp vụ trong năm để chi; những năm sau sẽ đưa vào dự toán. Vậy là Ban Biên tập quyết làm. Sau khi có thiết kế giao diện thô, Công ty Công ty Ánh Sáng đã cho người lên hướng dẫn cách đăng tin, bài lên trang. Chỉ qua một thời gian ngắn, mọi việc đã ổn, Công ty và Ban Biên tập đã cho Trang diện tử “chạy” thử trên mạng. Sau đó, Ban Biên tập đã trình và được Bộ Thông tin và Truyền thông cấp Giấy phép hoạt động Trang điện tử Báo Đắk Nông . Ngày 23 tháng 3 năm 2009, đúng dịp kỷ niệm 34 năm Ngày giải phóng Gia Nghĩa – Đắk Nông, đồng chí Nguyễn Văn Thử, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy cùng nhiều lãnh đạo các ban, sở, ngành của tỉnh và Ban Biên tập Báo Đắk Nông đã chính thức khai trương Trang điện tử Báo Đắk Nông với măng séc ĐắkNông Online.
Trang Đắk Nông Online đi vào hoạt động đã tạo ra nhiều cái mới cho đơn vị. Đầu tiên là sự nhanh nhạy, phong phú vè lĩnh vực thông tin. Ban đầu, Trang điện tử chỉ phát lại những tin bài đã đăng trên báo in; nhưng ngay sau đó đã cập nhật những tin mới, nóng … nên ngày càng được nhiều bạn đọc cập nhật. Hai là tạo ra điều kiện để phóng viên, biên tập viên, cộng tác viên hoạt động nhiều hơn, rộng hơn, chuyên nghiệp hơn. Ba là nhờ có “đất” sử dụng, nên cho dù áp lực công việc nặng nề hơn; nhưng bù lại, thu nhập của phóng viên, biên tập viên, cộng tác viên cho Trang DakNông Online có phần được cải thiện hơn…
Những năm sau này, được sự quan tâm của Tỉnh ủy, Ban Biên tập đã đầu tư nhiều công, của một cách có hiệu quả để từ một Trang điện tử đơn giản, đến nay đã trở thành Báo Đắk Nông điện tử chững chạc về hình thức, nội dung, chất lượng thông tin, cơ sở vật chất kỹ thuật, đội ngũ nhân lực… xứng tầm là sản phẩm báo chí đa phương tiện trong thời đại công nghệ mới.
BÙI ĐỨC THỊNH
Phó Tổng Biên tập giai đoạn 2005 -2015