Hôm qua 27/5, Quốc hội dành một ngày thảo luận tại Hộitrường về Báo cáo của Chính phủ đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụkinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2009; tình hình thực hiện kế hoạchphát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2010 trong những thángđầu năm.
Thảo luận trên Hội trường,các ý kiến đại biểu bày tỏ sự đồng tình với báo cáo đánh giá của Chính phủ cũngnhư báo cáo thẩm tra của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, khẳng định, năm 2009 là nămkhó khăn nhất trong 10 năm gần đây, nhưng nhờ sự nỗ lực chung của Đảng, Nhànước, nhân dân và sự giám sát của Quốc hội, chúng ta đã vượt qua khó khăn thử thách,sớm ngăn chặn được đà suy giảm kinh tế và đạt tốc độ tăng trưởng khá, đẩy lùivà kiểm soát được lạm phát, bảo đảm an sinh xã hội.
Tuy vậy, các đại biểu vẫnchỉ ra những tồn tại và yếu kém chậm được giải quyết: bảo đảm an sinh xã hội,thực hiện giảm nghèo nhanh và bền vững; lãng phí thất thoát ở nhiều ngành,nhiều lĩnh vực; chất lượng trong công tác dự báo - câu chuyện luôn được đề cậptới ở mỗi kỳ họp của Quốc hội; bội chi ngân sách, nợ Nhà nước ngày càng cao…
Cần công bố con số chính xác
Đại biểu Dương Kim Anh (TràVinh) đề nghị Chính phủ cân nhắc trong đánh giá đối với các lĩnh vực xã hội,văn hóa, thể thao, môi trường; bởi các chỉ tiêu chưa đạt được của năm 2009 chủyếu tập trung ở lĩnh vực xã hội và môi trường; giáo dục đào tạo, y tế, thể thaocòn có nhiều vấn đề. Đại biểu cho rằng, trong Báo cáo của Chính phủ nên bỏ từ“nhiều” và cụm từ “tích cực” trong phần đánh giá về những lĩnh vực này.
Về tỷ lệ giảm nghèo đưa ratrong Báo cáo, đại biểu Nguyễn Văn Tuyết (đoàn Yên Bái) kiến nghị cần xác địnhvà công bố rõ ràng tỷ lệ thoát nghèo 11,3% theo báo cáo của Bộ Lao động, Thươngbinh, Xã hội hay 12,3% của Tổng cục Thống kê.
Các đại biểu Bùi Sỹ Lợi(Thanh Hóa), Phương Thị Thanh (Bắc Kạn), Huỳnh Văn Tí (Bình Thuận), Vi Trọng Lễ(Phú Thọ), Hoàng Thị Bình (Cao Bằng) đều cho rằng chuẩn nghèo được áp dụng từnăm 2006 đến nay đã không còn phù hợp do chỉ số giá tiêu dùng ngày càng tăngcao làm ảnh hướng đến đời sống người dân, chênh lệch giữa nhóm giàu nhất vànghèo nhất có xu hướng ngày càng tăng, ranh giới giữa hộ nghèo và cận nghèo còngần nhau...
Các đại biểu kiến nghị Chínhphủ có biện pháp kiểm soát giá cả; sớm ban hành chuẩn nghèo mới cho giai đoạntiếp theo; tăng cường lồng ghép, phối hợp các chương trình giảm nghèo, loại bỏsự chồng chéo giữa các chương trình và đề án giảm nghèo.
Tăng cường công tác dự báo,thống kê
Theo đại biểu Nguyễn VănTuyết (Yên Bái), một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến tình hình tăngtrưởng kinh tế xã hội đó là chất lượng công tác dự báo, thống kê chưa tốt. Đâylà vấn đề đã được đề cập rất nhiều lần ở các kỳ họp trước đây. Đại biểu dẫnchứng, chỉ trong vòng hơn 2 tháng tính từ thời điểm báo cáo Quốc hội đến hếtnăm tài chính thì chênh lệch giữa số liệu ước thực hiện và số liệu thực hiệncủa một số chỉ tiêu quan trọng quá lớn.
Đặc biệt là thu ngân sáchnhà nước cao hơn số ước thực hiện đã báo cáo Quốc hội tới 51.690 tỷ đồng, tươngđương 3% GDP, gần bằng một nửa số bội chi ngân sách của năm 2009. Mức thâm hụtcán cân thanh toán tổng thể năm 2009 là 8,8 tỷ USD, trong khi báo cáo tại Kỳhọp thứ 6 của Quốc hội là 1,9 tỷ USD. Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến việcquyết định xử lý bù đắp bội chi và thực hiện các nhiệm vụ chi ngân sách nhànước, ảnh hưởng đến công tác lập kế hoạch cho năm sau và ảnh hưởng đến các cânđối tổng hợp khác như Dự toán thu NSNN 2010 bằng 118,14% so với ước thu NSNN2009 báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6, nhưng chỉ bằng 104,3% số thực hiện năm2009. Nếu dự báo được sát mức thu ngân sách năm 2009 thì có thể giảm được mứcbội chi ngân sách năm 2009 và năm 2010.
Đại biểu Ngô Văn Minh (QuảngNam) cho rằng, công tác dự báo đã được nhắc đến từ nhiều năm nay nhưng vẫn chưađược chú trọng đúng mức, cần tăng cường nhân lực và các điều kiện phương tiệnkhác để công tác dự báo phát huy hiệu quả. Đại biểu khẳng định nếu công tác dựbáo được làm tốt thì chắc chắn Chính phủ không trình Quốc hội mức bội chi ngânsách cao như vậy và Quốc hội cũng không quyết định mức bội chi ngân sách ở mứccao hơn như hiện nay.
Đại biểu Ngô Văn Minh bứcxúc: “Tại kỳ họp trước, chúng ta thảo luận vấn đề này hết sức căng thẳng khiquyết định mức bội chi ngân sách ở mức cao hơn 6%. Có ý kiến đề xuất 7%, 6% hay6,5%, cuối cùng chúng ta thống nhất 6,2%. Nếu như công tác dự báo tốt thì tôinghĩ chắc chắn Chính phủ không trình Quốc hội mức bội chi rất cao như vậy vàQuốc hội cũng không quyết mức bội chi cao như hiện nay”.
Các đại biểu đề nghị cần làmrõ ngoài nguyên nhân là dự báo thống kê chưa tốt, còn có nguyên nhân nào kháckhông? Đồng thời đề nghị Chính phủ quan tâm xử lý vấn đề này thật hiệu quả.
Cũng trong phiên thảo luậnsáng nay, các đại biểu Quốc hội còn góp ý nhiều về vấn đề tái cơ cấu nền kinhtế, kiềm chế lạm phát, đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh, đầu tư; đẩy mạnh các hoạtđộng văn hoá, xã hội; đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực điều hànhcủa Nhà nước, phát triển nông nghiệp, nông thôn…
Đại biểu Huỳnh Ngọc Đáng (BìnhDương) cho rằng, tình hình kinh tế trong nước và trên thế giới đang trên đàphục hồi mạnh mẽ nhưng còn tiềm ẩn nguy cơ lạm phát cao, do đó, trong nhữngtháng còn lại của năm 2010, công tác điều hành của Chính phủ nên điều chỉnhtheo hướng bớt nới lỏng, chỉ linh hoạt vừa phải trong kế hoạch và phải hết sứcthận trọng về tài chính tiền tệ để đạt được mục tiêu phục hồi tăng trưởng, tiếptục ổn định kinh tế vĩ mô bảo đảm kiềm chế được tái lạm phát cao.
Lo lắng về chất lượng tăngtrưởng
Quan tâm vấn đề hiệu quả củavốn đầu tư, đại biểu Nguyễn Văn Tuyết (Yên Bái) dẫn chứng, năm 2007 chỉ số ICOR(đo lường số đơn vị đầu tư tính theo % GDP để tạo ra một đơn vị tăng trưởngGDP) của Việt Nam là 5,2 thì 2009 là trên 8. Rõ ràng hiệu quả đầu tư rất thấpvà cần làm rõ nguyên nhân để có biện pháp khắc phục.
Đại biểu Vũ Quang Hải (HưngYên) cũng cho rằng năm 2009 chắc chắn hệ số ICOR sẽ trên 8 và đề nghị công khaixem ICOR 2009 là bao nhiêu, để nhân dân đánh giá hiệu quả tăng trưởng. Vì, ICORcao đồng nghĩa với tăng đầu tư công, đồng thời cũng là mảnh đất màu mỡ cho thamnhũng và lãng phí, bất lợi cho nền kinh tế.
Đại biểu Lê Như Tiến (QuảngTrị) đề xuất việc hoãn đầu tư cho các dự án chưa thực sự cần thiết để đầu tưcho các dự án điện bởi điện là tiền đề cho công nghiệp hóa và hiện đại hóa. Tuynhiên, đại biểu Tiến tỏ ra rất bức xức với ngành điện khi ngành này cắt điệngây thiệt hại rất lớn cho doanh nghiệp, người dân nhưng không thấy nói gì đếnviệc đền bù. “Thiếu điện thì cắt điện, đó là giải thích rất hồn nhiên của ngànhđiện”, đại biểu Tiến nói.
Báo động đỏ thất thoát, lãngphí
Một trong các nhóm vấn đềđược Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên đề nghị Quốc hội tập trung thảo luậnlà thực hành chống lãng phí, vì “ăn bữa nay phải lo bữa mai”.
Đại biểu Lê Như Tiến (QuảngTrị) đóng góp ý kiến bằng một chuyên đề về tình trạng báo động đỏ trong lãngphí, thất thoát ở đa số các lĩnh vực, ngành nghề: việc sử dụng tài nguyên thiênnhiên lãng phí và kém hiệu quả; dễ dãi, tràn lan trong cấp phép thể hiện ở consố trên 1.500 doanh nghiêp, tăng gấp 3 lần so với trước đây, chưa kể băng nhómkhai thác tự do không phép, cơ quan chức năng bó tay. Đại biểu Lê Như Tiến dẫn consố tổn thất, lãng phí trong khai thác than hầm lò là 40-60%, apatit là 26-43%,quặng kim loại từ 15-30%… làm mất đi hàng trăm tỷ đồng ngân sách Nhà nước.
Theo vị đại biểu này, gâylãng phí lớn nhất là lĩnh vực đất đai, với 3.311 tổ chức sử dụng đất không đúngmục đích, để hoang hóa, lãng phí với diện tích 25.587,82 ha.
Đến cuối năm 2009, trên cảnước có 1.763 trường hợp quy hoạch treo và dự án treo với tổng diện tích là110.447 ha.
Chính sách nông nghiệp, nôngthôn: Cần kịp thời
Về chính sách phát triểnkinh tế vùng, đại biểu Ya Duck (Lâm Đồng) đề nghị Chính phủ có chính sách thumua cà phê như đã làm với sản phẩm lúa, gạo ở Đồng bằng sông Cửu Long.
Theo đại biểu, Lâm Đồng làđịa phương có diện tích cà phê lớn nhất cả nước nên đời sống của bà con các dântộc ở Lâm Đồng phụ thuộc khá nhiều vào cây cà phê.
Đại biểu cho rằng, trên thựctế, Chính phủ đã thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp thu muacà phê được đồng bào hoan nghênh nhưng bà con chưa vui vì khi có chủ trương thìđa số nông dân đã bán hết cà phê từ trước đó rồi. Mặt khác, giải pháp chỉ làtạm thời nên không phát huy hiệu quả trên thực tế, không có tác dụng đảm bảotính ổn định giá thu mua cà phê.
Đối với vấn đề tam nông, đạibiểu Nguyễn Văn Phát (Thanh Hoá) khẳng định, Chính phủ đã huy động nhiều nguồnlực phát triển kinh tế xã hội vùng nông thôn, tuy nhiên hiệu quả đầu tư cònthấp.
Đại biểu Nguyễn Văn Phát chorằng một trong 7 giải pháp cho vấn đề này đó là triển khai mạnh mẽ Nghị quyếtTrung ương 7 về nông nghiệp, nông thôn, nông dân. Chính phủ cần có sự chuẩn bịkỹ lưỡng cho việc thực hiện chương trình và hành động nông thôn mới, đây là cơsở quan trọng để giải quyết việc làm, lao động ở nông thôn. Bên cạnh đó, cần cóquan điểm mới trong việc đầu tư và sử dụng đất có hiệu quả quy mô lớn, tránhlãng phí như hiện nay. Quan tâm đúng mức việc dạy nghề cho thanh niên, nôngdân, tránh chạy theo số lượng, quên chất lượng, gắn trách nhiệm của cơ sở đàotạo nghề với người học nghề.
Q.S (Theo VOV News)