Để phủ xanh nhiều diệntích rừng tại tiểu khu 1333, thuộc khu Rừng cộng đồng thôn Phú Lợi, xã QuảngPhú (Krông Nô) bị phá, vào năm 2012, Hạt Kiểm lâm huyện Krông Nô đã triển khaicấp cây giống cho người dân trồng mới 173,5 ha rừng. Tuy nhiên, sau 1 năm, khikiểm tra lại thì tỷ lệ cây chết chiếm hơn 80% và số còn sống cũng đã bị cỏ“gặm” gần hết.
 |
Rừngtrồng mới hiện nay cây cỏ đã mọc lấn át |
Cỏ nhiều hơn rừng trồng
Dẫn chúng tôi đi thămdiện tích rừng trồng vào những ngày mưa, anh Y Chơn Bdray than thở: “Mình đạidiện cho 15 hộ trong thôn nhận cây giống do Nhà nước cấp để trồng mới rừng vàonăm 2012 với diện tích 35 ha. Từ ngày trồng rừng đến nay, mình cùng mọi ngườithường xuyên vào rừng trông coi, không cho người lạ xâm chiếm tranh chấp. Thếnhưng, không hiểu sao, số cây rừng trồng chết nhiều. Nhẩm tính, nhóm của mìnhcây rừng chết ít nhất là 60-70%, còn các nhóm hộ khác thì cây sống ít lắm. Thấycây rừng chết nhiều, có hộ bỏ không phát dọn và giờ cỏ ăn hết phần cây rừng cònsót lại”.
Theo già làng Y Siêng,kiêm Trưởng Ban bảo vệ rừng cộng đồng cho biết: “Toàn bộ diện tích rừng trồngtrên được giao cho 10 nhóm hộ nhận khoán trồng, chăm sóc. Mặc dù bà con thườngxuyên túc trực ở ngoài rừng, nhưng việc cây rừng không sống được thì mình cũngđành chịu. Vì tất cả kỹ thuật mà cán bộ kiểm lâm triển khai, bà con mình đãthực hiện nghiêm túc đó. Mình cho rằng, thay vì trồng rừng vào đầu mùa mưa, thìsố rừng trồng này lại gần sát mùa khô, nên cây rừng phải chống chọi nhiều vớinắng. Chưa kể, khi cây rừng nhỏ thì bị mối, dế phá hoại nhiều. Nhiều hộ, khimình đi kiểm tra, tỷ lệ cây rừng chỉ sống được 5-7%, hộ cao nhất cũng chỉ đượckhoảng 30%”.
Cũng theo già làng YSiêng, giờ muốn khắc phục lại toàn bộ diện tích rừng trồng đã bị chết thì phảiphát dọn sạch cây cỏ, sau đó đốt và trồng mới lại. Nếu trồng dặm, chắc chắn cỏlại ăn hết cây rừng rồi tốn tiền Nhà nước, công sức bà con mà thôi.
Trước thực trạng nhiềudiện tích rừng trồng mới ở khu Rừng cộng đồng thôn Phú lợi bị chết, vào đầutháng 6 vừa qua, Hạt Kiểm lâm huyện Krông Nô đã triển khai kiểm tra cho thấy,tỷ lệ cây còn sống thấp và không thể phát triển thành rừng. Đáng chú ý, nhiềudiện tích do các nhóm hộ: Trần Thị Quyến, Y Bur Tuk, Y Rĩng, Y Huyền Bốch nhậnkhoán trồng, chăm sóc tỷ lệ cây sống chỉ đạt 5-7%. Nhóm hộ trồng, chăm sóc câyrừng sống có tỷ lệ cao nhất như các ông Y Chơn Bday, Y Lý cũng mới đạt 25- 35%.Nhờ vậy, tỷ lệ cây rừng còn sống trong tổng số 173,5 ha rừng trồng mới chỉ là17,2%.
Ông Hoàng Tiến Mạnh,Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Krông Nô phân tích: “Nguyên nhân chính dẫn đến tỷlệ cây sống không đạt, đó là khi trồng rừng xong thì gặp nắng hạn kéo dài, rồicây rừng bị côn trùng phá hoại. Mặt khác, trong quá trình trồng, chăm sóc rừng,có nhiều hộ dân trước đây bị cưỡng chế do xâm chiếm đất rừng trái phép đã quaylại thu hoạch hoa màu, xâm hại đến nhiều diện tích rừng trồng mới. Chưa kể làtrong quá trình chăm sóc, nhiều hộ nhận khoán trồng rừng vẫn chưa tuân thủ đúngkỹ thuật, thực bì còn nhiều”.
Theo ông Mạnh, hướngkhắc phục toàn bộ diện tích rừng trồng đã bị chết là trồng lại phần chưa thànhrừng, khoảng 143 ha. Kiểm lâm đề xuất huyện hỗ trợ một phần nguồn kinh phí vàsố còn lại thì lấy từ phí chi trả dịch vụ môi trường rừng cho khu Rừng cộngđồng thôn Phú Lợi được hưởng.
Ai chịu trách nhiệm?
Qua tìm hiểu đượcbiết, để khắc phục toàn bộ diện tích Rừng cộng đồng thôn Phú Lợi bị xâm chiếmtrái phép, ngày 16/10/2012, UBND huyện Krông Nô có quyết định phê duyệt hồ sơthiết kế dự toán chi tiết kinh phí trồng mới rừng năm 2012 với tổng diện tích176,5 ha, trong đó có 3 ha ở xã Đắk Nang.
Toàn bộ diện tích nàyđược huyện giao cho Hạt Kiểm lâm huyện Krông Nô làm chủ đầu tư. Nguồn vốn đượclấy từ ngân sách Nhà nước hỗ trợ hơn 699 triệu đồng gồm: tiền mua 307.640 câykeo lá tràm (riêng trồng ở Rừng cộng đồng thôn Phú Lợi là hơn 302.000 cây);tiền bốc xếp, vận chuyển; tiền phân bón, chăm sóc, bảo vệ… Quyết định cũng nêurõ, Hạt Kiểm lâm huyện Krông Nô chịu trách nhiệm về diện tích thiết kế, tổ chứcthực hiện, quản lý chất lượng, sử dụng vốn tiết kiệm theo đúng quy định Nhànước.
Có thể nói, quyết địnhphê duyệt dự toán trồng rừng của UBND huyện Krông Nô nêu rất rõ trách nhiệm chủđầu tư trong việc mua cây giống, tổ chức trồng rừng. Vì vậy, việc Hạt Kiểm lâmhuyện Krông Nô đề xuất lấy kinh phí của Nhà nước và tập thể cộng đồng ra khắcphục là không thỏa đáng. Thực tế, vẫn còn một phần trách nhiệm của một số cánhân, tập thể Hạt Kiểm lâm huyện Krông Nô chưa được nhắc đến trong việc khắcphục lại toàn bộ diện tích rừng trồng mới đã mất.
Bài, ảnh:Đỗ Công