Xuống cấp, hư hỏng nặng
Có mặt tại Khu du lịch sinh thái thác Trinh Nữ vào những ngày cuối tháng 4, chúng tôi vô cùng ngạc nhiên khi chứng kiến sự hoang tàn của nơi đây. Con đường nhựa dẫn vào thác im ắng lạ kỳ không một bóng người, cả khung cảnh bên trong điểm du lịch cũng đìu hiu, vắng lặng. Khi đến gần chỉ nghe tiếng nước thác chảy ầm ào bên dưới những tảng đá thạch anh khổng lồ và thỉnh thoảng nghe tiếng chim gọi bầy trên những cây cổ thụ ưỡn mình xuống dòng Sêrêpốk.
Tại những khu vực được xây dựng trước đây như quầy tiếp tân, nhà hàng, nhà nghỉ dưỡng được thiết kế theo mẫu nhà dài của đồng bào Ê đê… đều hư hỏng, xuống cấp trầm trọng, rêu phủ đầy tường. Đường giao thông nội vùng bị rong rêu đeo bám và cây cỏ mọc um tùm, u ám, che phủ cả lối đi... Thậm chí, bảng chỉ dẫn, bảng thông tin giới thiệu (bảng IP) của Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông cũng bị rong rêu che lấp, mục nát.
 |
Thác Trinh Nữ là một trong những thác đẹp bậc nhất Tây Nguyên |
Ông Nguyễn Quang Quảng, Phó Trưởng Phòng VH-TT huyện Cư Jút cho biết: “Việc bỏ hoang khu du lịch này trong thời gian qua không chỉ làm lãng phí nguồn vốn đầu tư và tài nguyên thiên nhiên ở đây mà còn ảnh hưởng đến chương trình phát triển kinh tế du lịch địa phương. Đặc biệt, lượng du khách giảm mạnh, việc khai thác tuyến du lịch “Bản giao hưởng của làn gió mới” Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông không hiệu quả”.
Đâu là nguyên nhân?
Qua tìm hiểu được biết, trước đây Khu du lịch thác Trinh Nữ thuộc Công ty TNHH TMDL Đắk Nông quản lý và được UBND tỉnh Đắk Nông giao 16.617 m2 đất tại đây. Do kinh doanh thua lỗ và nhiều vấn đề liên quan, nên ngày 8/8/2011, Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Nông đã ban hành thủ tục phá sản đối với Công ty TNHH TMDL Đắk Nông. Sau đó, Cục Thi hành án dân sự tỉnh Đắk Nông tiến hành thanh lý tài sản gắn liền trên đất bằng hình thức đấu giá. Tuy nhiên, qua nhiều lần thông báo công khai, nhiều lần giảm giá nhưng vẫn không có người đăng ký đấu giá.
Đến năm 2016, Cục Thi hành án dân sự tỉnh đã bán tài sản gắn liền trên đất cho Công ty cổ phần đầu tư Phú Gia Phát với mức giá hơn 1,433 tỷ đồng để đầu tư dự án nâng cấp, cải tạo Khu du lịch thác Trinh Nữ theo chủ trương của UBND tỉnh Đắk Nông. Cục Thi hành án dân sự chỉ bàn giao tài sản trên đất chứ không bàn giao quyền sử dụng đất.
 |
Khu ăn uống, nghỉ ngơi bị bỏ hoang, xuống cấp |
Trước đó, ngày 3/7/2015, UBND tỉnh Đắk Nông đã ra Văn bản số 3152/UBND-TH đồng ý giao Dự án đầu tư, nâng cấp, cải tạo điểm du lịch sinh thái thác Trinh Nữ, thị trấn Ea T’ling, huyện Cư Jút cho Công ty Cổ phần đầu tư Phú Gia Phát (Công ty Phú Gia Phát) làm chủ đầu tư và đến tháng 6/2017 công ty đã nộp đầy đủ số tiền trên vào tài khoản của Tổ quản lý, thanh lý tài sản.
Sau khi mua lại tài sản gắn liền trên đất, Công ty Phú Gia Phát đã triển khai làm sân, móng các công trình, sửa sang một số hạng mục và thuê 2 nhân viên bảo vệ trông nom khu vực này. Để tiện khai thác và quản lý, Công ty cũng đã tiến hành lập thủ tục xin thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện Dự án nâng cấp, cải tạo Khu du lịch thác Trinh Nữ, với mục đích sử dụng là đất thương mại dịch vụ nhưng không được.
Từ đó đến nay, chủ đầu tư vẫn chưa triển khai xây dựng, khai thác hoạt động du lịch. Các hoạt động tham quan du lịch hầu như không có do chưa có sự tổ chức khai thác kinh doanh của nhà đầu tư nên đã xảy ra tình trạng bỏ hoang, gây lãng phí nguồn tài nguyên thiên nhiên như trên.
 |
Khu du lịch đìu hiu, vắng vẻ |
Theo ông Nguyễn Đức Vượng, Giám đốc Công ty Phú Gia Phát, để dễ quản lý và khai thác vận hành khu du lịch, đơn vị đã mua đất của người dân xung quanh khu vực thác và làm việc trực tiếp cũng như gửi đơn kiến nghị lên cơ quan chức năng để xin thủ tục thuê đất nhưng vẫn chưa có kết quả. Gần đây nhất, ngày 12/4/2022, Công ty đã có Văn bản số 14/2022/CV-PGP đề nghị UBND tỉnh Đắk Nông tiến hành cho thuê đất để thực hiện dự án.
Ông Nguyễn Đức Vượng cho biết: “Không cho thuê đất thì làm sao chúng tôi có thể đầu tư nâng cấp xây dựng. Muốn khai thác được thì phải có giấy phép xây dựng lẫn kinh doanh. Chúng tôi đã rất nhiều lần làm việc với Sở TN-MT để tiến hành các thủ tục thuê toàn bộ diện tích đất của Công ty TNHH TMDL Đắk Nông nhưng cũng chỉ nhận được câu trả lời là “đang nghiên cứu các văn bản của pháp luật”. Nghiên cứu văn bản gì mà kéo dài 5 năm vẫn chưa được, sự trì trệ kéo dài này gây thiệt hại kinh tế rất lớn cho nhà đầu tư cũng như sự phát triển kinh tế của địa phương.
Chúng tôi mong UBND tỉnh tạo mọi điều kiện để Công ty có thể thuê đất trong thời gian sớm nhất. Chúng tôi cam kết, sau khi được thuê đất, đơn vị sẽ tập trung nguồn lực đầu tư để thác Trinh Nữ trở thành điểm đến, điểm nghỉ dưỡng chất lượng, bảo đảm tiêu chí phục vụ khách du lịch cũng như phục vụ cho Hội nghị quốc tế về hang động núi lửa trong thời gian sắp đến”.
 |
Những căn chòi nằm trơ trọi |
Nhà đầu tư và cơ quan chức năng cần sớm tháo gỡ về thủ tục
Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Hiệp, Giám đốc Sở TN-MT cho biết: “Khi xem xét hồ sơ thuê đất của Công ty Phú Gia Phát, đơn vị nhận thấy nhà đầu tư chưa xử lý xong ranh giới nguồn gốc đất. Trong giấy chứng nhận, Công ty TNHH TMDL Đắk Nông quản lý diện tích chỉ có hơn 1 ha nhưng trong diện tích nhà đầu tư đề xuất là gần 4 ha. Ngoài phần diện tích đất mà Công ty TNHH TMDL Đắk Nông quản lý trước thì có một phần diện tích thuộc ranh giới mặt nước dọc sông Sêrêpốk và một phần diện tích đất các hộ dân đang lấn chiếm sử dụng xung quanh. Trong khi đó, Công ty Phú Gia Phát cũng chưa hoàn thiện được hồ sơ đo đạc, nếu hoàn thành thì không vấn đề gì. Đặc biệt, sau khi có chủ trương về thực hiện dự án, Sở cùng đoàn kiểm tra liên ngành đi kiểm tra và thấy vẫn còn nhiều vướng mắc, liên quan nhiều vấn đề".
 |
Do bỏ hoang lâu ngày nên cỏ dại, rong rêu phủ kín lối đi |
Ông Hiệp cũng viện dẫn: tại điểm e Khoản 1 Điều 118, Luật Đất đai năm 2013 quy định Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất trong các trường hợp sau: “Giao đất, cho thuê đất đối với đất Nhà nước thu hồi do sắp xếp lại, xử lý trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh mà tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu của Nhà nước”.
Tại Khoản 12 Điều 1 Nghị định số 148/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung 1 số quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai đề cập: “Trường hợp được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất một số năm hoặc miễn toàn bộ thời gian sử dụng đất đối với dự án đầu tư thuộc lĩnh vực ưu đãi đầu tư hoặc địa bàn ưu đãi đầu tư thì cơ quan có thẩm quyền thực hiện giao đất, cho thuê đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất, không thông qua đấu thầu dự án có sử dụng đất, trừ các trường hợp sử dụng đất vào mục đích thương mại, dịch vụ”.
Như vậy, về tài sản gắn liền với đất trước đây thuộc sở hữu Nhà nước do Công ty TNHH TMDL Đắk Nông quản lý nhưng Cục Thi hành án dân sự tỉnh Đắk Nông đã bán thanh lý tài sản gắn liền với đất cho Công ty Phú Gia Phát. Hiện nay, nhà đầu tư tiếp tục xin thuê đất để thực hiện Dự án Khu du lịch sinh thái thác Trinh Nữ (thuộc đất thương mại, dịch vụ) thì việc quyết định cho Công ty Phú Gia Phát thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất có bảo đảm theo quy định của các khoản trên hay không.
 |
Lãnh đạo UBND tỉnh khảo sát tại thác Trinh Nữ |
Hiện tại, Sở TN-MT đã kiến nghị, đề xuất lên Tổng Cục quản lý đất đai (Bộ TN-MT) xem xét, hướng dẫn các thủ tục cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư theo đúng quy định của pháp luật.
Ông Lê Ngọc Quang, Giám đốc Sở VHTT-DL cho biết: “Dự án đầu tư, nâng cấp, cải tạo Khu du lịch sinh thái thác Trinh Nữ, thị trấn Ea T’ling, huyện Cư Jút là dự án trọng điểm, ưu tiên đầu tư phát triển du lịch của tỉnh, có vị thế và tài nguyên du lịch nổi bật, giao thông thuận lợi và là 1 trong 44 điểm di sản của Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông. Qua theo dõi, đến nay nhà đầu tư cũng chưa lập đề cương, nhiệm vụ quy hoạch 1/500, xác định quy mô ranh giới của dự án. Vì vậy, Sở VHTT-DL đã kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo Sở TN-MT sớm giải quyết dứt điểm thủ tục đất đai và Sở Xây dựng hướng dẫn, đôn đốc Công ty Cổ phần đầu tư Phú Gia Phát thực hiện các thủ tục về xây dựng theo đúng quy định của pháp luật”.