Khôi phục rừng Tây Nguyên còn nhiều áp lực

Toàn bộ diện tích rừng và đất lâm nghiệp trên địa bàn vùng Tây Nguyên đã được giao cho các tổ chức, cá nhân quản lý sử dụng. Cụ thể, giao các ban quản lý rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, vườn quốc gia quản lý 1.263.270 ha; công ty lâm nghiệp Nhà nước quản lý 920.242 ha; hộ gia đình và cộng đồng dân cư quản lý 128.781 ha; UBND các cấp quản lý 716.320 ha và các tổ chức kinh tế khác quản lý 211.270 ha.

Rừng do Doanh nghiệp tư nhân Phạm Quốc được giao quản lý, bảo vệ ở tiểu khu 1536 thuộc xã Quảng Trực (Tuy Đức) bị tàn phá nghiêm trọng. Ảnh: B.M

Thực hiện kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị về các giải pháp khôi phục rừng bền vững vùng Tây Nguyên nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2016-2020, tỉnh ủy, UBND các tỉnh trên địa bàn Tây Nguyên đã ban hành văn bản chỉ đạo các sở, ban, ngành, địa phương và chủ rừng triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp quản lý, bảo vệ và phát triển rừng.

Trong 6 tháng đầu năm 2017, các tỉnh  Tây Nguyên đã phát hiện và xử lý 1.512 vụ vi phạm luật Bảo vệ và Phát triển rừng, trong đó có 577 vụ phá rừng, diện tích rừng bị chặt phá 292 ha (giảm nhiều so với những năm trước). Trong năm 2017, các tỉnh Tây Nguyên cũng đã triển khai chương trình mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững, cho thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đối với các diện tích đất đã bị người dân lấn chiếm canh tác để trồng rừng phục hồi.

Toàn vùng trồng mới 12.559 ha rừng tập trung, hơn 4,57 triệu cây phân tán và chăm sóc 21.581 ha rừng trồng. Nhằm hạn chế tình trạng người dân di cư tự do phá rừng lấy đất sản xuất, từ năm 2001 đến nay, các tỉnh Tây Nguyên triển khai 57 dự án, bố trí, sắp xếp ổn định được 15.400 hộ.

Các đơn vị, tổ chức, cá nhân đã có nhiều nỗ lực trong công tác quản lý bảo vệ rừng Tây Nguyên. Tuy nhiên, tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất lâm nghiệp để lấy đất sản xuất, làm nương rẫy còn gia tăng.

Hiện nay, việc bảo vệ, khôi phục rừng Tây Nguyên gặp nhiều áp lực vì hiện toàn Tây Nguyên còn 20.711 hộ dân chưa được bố trí, sắp xếp ổn định, trong đó có 1.064 hộ thật sự khó khăn, chưa có đất ở và đất sản xuất. Nếu số hộ này không được hỗ trợ định canh, định cư vững chắc thì khó tránh khỏi tình trạng bà con lấn chiếm, chặt phá rừng trái phép để lấy đất ở, đất sản xuất. Một áp lực nữa đối với rừng Tây Nguyên đó là, hiện toàn vùng còn 2.062 cơ sở chế biến lâm sản và đồ mộc. Trong đó, nhiều cơ sở nằm gần rừng, thậm chí trong rừng, đã trực tiếp tiêu thụ lâm sản khai thác trái phép từ rừng, khiến việc kiểm soát của chủ rừng, lực lượng chức năng thêm khó khăn...

Vấn đề đặt ra hiện nay đối với các tỉnh Tây Nguyên là tăng cường các biện pháp bảo vệ rừng, nâng cao trách nhiệm của chủ rừng và của cấp ủy, chính quyền địa phương trong công tác bảo vệ rừng theo Chỉ thị số 13-CT/TW, ngày 12/1/2017 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Đồng thời, các địa phương cũng nhanh chóng tìm giải pháp giảm áp lực đối với rừng, như hỗ trợ dân di cư tự do định canh, định cư; giải quyết việc làm, ổn định đời sống cho lao động sống gần rừng và trong rừng, không để xảy ra tình trạng bà con thiếu việc làm, mà tham gia vào đội quân “khai thác lâm sản trái phép” để kiếm sống; kiên quyết di dời, đóng cửa những cơ sở chế biến lâm sản hoạt động gần rừng, trong rừng.