Khẳng định một Việt Nam nghĩa tình, trách nhiệm, đoàn kết quốc tế cao cả

Chiều 17/3, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc gặp mặt và tuyên dương các tập thể, cá nhân trong đoàn công tác của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng đã tham gia cứu nạn, cứu hộ tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Cùng dự cuộc gặp mặt có các đồng chí: Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, Thượng tướng Nguyễn Tân Cương, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và 100 đồng chí tham gia đoàn công tác cứu hộ, cứu nạn tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Ngày 6/2/2023, đã xảy ra trận động đất với cường độ lên tới 7,8 độ richter, lớn nhất tại Thổ Nhĩ Kỳ kể từ năm 1939, khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng, hàng trăm nghìn người bị thương, hàng chục nghìn công trình bị phá hủy và Thổ Nhĩ Kỳ đã phải ban bố tình trạng khẩn cấp tại 10 tỉnh, đồng thời kêu gọi sự hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế.

Đây là lần đầu tiên Việt Nam cử một lực lượng lớn gồm 76 đồng chí của Bộ Quốc phòng và 24 đồng chí của Bộ Công an tham gia hỗ trợ công tác tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ ở một nơi xa bên ngoài lãnh thổ.

Không quên tình bạn và sự giúp đỡ của Việt Nam

Báo cáo tại cuộc gặp mặt, Đại tá Nguyễn Minh Khương, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, Bộ Công an cho biết, đoàn công tác của Bộ Công an đã triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ, áp dụng các chiến thuật linh hoạt, sử dụng các phương tiện cứu nạn, cứu hộ, hoàn thành nhiệm vụ tại 3 địa điểm theo phân công của phía bạn. Đoàn đã phối hợp cứu được 1 người còn sống, đưa được 14 thi thể nạn nhân ra ngoài bàn giao cho cơ quan y tế.

Bên cạnh đó, trong quá trình công tác, Đoàn đã trao tặng gần 2 tấn thiết bị y tế; thăm hỏi, tặng quà, động viên tinh thần người dân bị ảnh hưởng nặng nề bởi động đất, hỗ trợ phía bạn các vật dụng để sử dụng sinh hoạt trong điều kiện thiếu thốn như chế tạo bếp lửa dã chiến để sưởi ấm…

Đại tá Nguyễn Minh Khương nhắc tới một số khó khăn trong quá trình đoàn thực hiện nhiệm vụ như phải di chuyển liên tục trong 24 giờ, đến nơi là làm việc ngay không ngủ; trong 2 ngày đầu, nhiều thành viên trong đoàn chỉ ngủ 2 tiếng; thường xuyên phải làm việc dưới điều kiện nhiệt độ âm 5 đến âm 10 độ C, nhiều ngày thực hiện nhiệm vụ đến 3 giờ sáng…

Cùng với đó, đoàn làm việc trong điều kiện nguy hiểm. Ngày đầu tiên, đoàn làm việc trong một căn nhà sập đổ hoàn toàn giữa 2 căn nhà sập đổ một phần, có nguy cơ rất cao nếu có rung chấn. Điều kiện sinh hoạt rất khó khăn khi hạ tầng điện, nước bị phá hủy. Tư duy, cách làm việc khác nhau giữa các đoàn dẫn tới những trở ngại trong quá trình công tác, những khó khăn do bất đồng ngôn ngữ…

Đại tá Nguyễn Minh Khương nêu một số bài học kinh nghiệm là chuẩn bị từ sớm, từ xa, tương ứng với loại hình thảm họa, thiên tai; tự chủ động bảo đảm điều kiện hậu cần để phục vụ sinh hoạt và tác chiến; lựa chọn những người được đào tạo bài bản, kinh nghiệm, đủ sức khỏe làm việc lâu dài trong điều kiện khắc nghiệt, giữ vững kỷ luật kỷ cương; làm tốt công tác phối hợp, trao đổi kinh nghiệm với lực lượng các nước, nâng cao năng lực thực hiện nhiệm vụ…

Thiếu tướng Phạm Văn Tỵ, Phó Cục trưởng Cục Cứu hộ - Cứu nạn, Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam cho biết, đoàn công tác của Bộ Quốc phòng được phân công nhiệm vụ tìm kiếm các nạn nhân trong đống đổ nát tại nhiều vị trí, khi phát hiện mục tiêu thì bàn giao cho lực lượng sở tại sử dụng những trang bị hạng nặng để đào bới, đưa nạn nhân ra ngoài.

Từ ngày 13-22/2, đoàn đã triển khai tổ chức tìm kiếm tại 31 điểm, phát hiện 15 điểm có nạn nhân trong đống đổ nát, bàn giao cho lực lượng cứu hộ địa phương sử dụng trang thiết bị hạng nặng đào bới, tìm được 28 nạn nhân thiệt mạng; phối hợp với lực lượng cứu hộ, cứu nạn của Bahrain và Mexico tổ chức tìm kiếm, bàn giao 3 vị trí có nạn nhân cho lực lượng cứu hộ địa phương xử lý và đưa 10 nạn nhân thiệt mạng ra ngoài.

Đồng thời, đoàn đã cấp phát thuốc, chia sẻ, hỗ trợ người dân và lực lượng chức năng của phía bạn. Các thành viên trong đoàn tự nguyện quyên góp được 4.000 USD hỗ trợ người dân địa phương mua lương thực, thực phẩm… Trước khi lên đường về nước, Đoàn đã trao tặng cho chính quyền địa phương 25 tấn hàng hóa cứu trợ gồm lương khô, gạo, sữa, nhu yếu phẩm và một số trang thiết bị y tế, thuốc cấp cứu, điều trị.

Thiếu tướng Phạm Văn Tỵ xúc động nhắc tới nhiều kỷ niệm trong chuyến công tác, như giây phút những người dân ôm lấy các thành viên đoàn Việt Nam rồi òa khóc khi tìm thấy thi thể người thân dưới đống đổ nát.

Theo Thiếu tướng Phạm Văn Tỵ, ngày 19/2, Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố chấm dứt hoạt động tìm kiếm tại hầu hết các khu vực bị ảnh hưởng thì ngày 20/2, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã tới Antakya (Hatay) để bày tỏ lòng biết ơn các lực lượng cứu trợ, hỗ trợ, các đoàn quốc tế, trong đó có Việt Nam. Tổng thống Erdogan trực tiếp gặp gỡ Đoàn Việt Nam và khẳng định Chính phủ, nhân dân Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không bao giờ quên tình bạn và sự giúp đỡ này.

Thiếu tướng Phạm Văn Tỵ cho biết, đoàn đã rút ra nhiều vấn đề trong công tác tham mưu, tổ chức điều hành, tổ chức huấn luyện đào tạo bổ sung về mặt lý luận và kinh nghiệm thực tiễn trong đối phó các loại hình sự cố do thiên tai, thảm họa gây ra, trong hợp tác quốc tế, trong ứng phó với các loại hình sự cố trong tương lai.

Trong đó, cần tổ chức chặt chẽ, sử dụng các phương tiện, thiết bị và nhân lực phù hợp để việc tìm kiếm đạt hiệu quả tốt, điển hình như việc sử dụng chó nghiệp vụ, radar quan sát tìm bằng hình ảnh, âm thanh và hệ thống radar xuyên tường, cho kết quả rất tốt, đã được nhiều đoàn đánh giá rất cao…

Khẳng định Việt Nam là thành viên tích cực, có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế

Phát biểu tại cuộc gặp mặt, Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ, đi suốt chiều dài lịch sử của dân tộc, nhất là trong giai đoạn đổi mới, hội nhập quốc tế, đất nước ta ngày càng có vị thế quan trọng và đóng góp tích cực trên trường quốc tế. Như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhiều lần nhấn mạnh, đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay.

Tiếp nối các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc, đoàn công tác cứu nạn, cứu hộ tại Thổ Nhĩ Kỳ lần này có thêm ý nghĩa, không chỉ cụ thể hóa chủ trương, đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta "Việt Nam là thành viên tích cực, có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế", mà còn là minh chứng khẳng định năng lực tham gia và khả năng hoàn thành các nhiệm vụ quốc tế của lực lượng vũ trang Việt Nam, kể cả khi tác chiến tại địa bàn xa xôi, nhiều khó khăn, chưa có tiền lệ; truyền tải thông điệp về đất nước, con người Việt Nam thân thiện, nhân ái, nghĩa tình, nhân đạo, đoàn kết quốc tế cao cả.

Theo Thủ tướng, đoàn công tác triển khai nhiệm vụ trong khoảng thời gian rất ngắn, phải đối mặt với điều kiện vô cùng khắc nghiệt về thời tiết, hiểm nguy do các rung chấn, khó khăn về ngôn ngữ, tập quán, điều kiện ăn, ở, sinh hoạt và làm việc. 

Nhưng với bản lĩnh, kinh nghiệm, tinh thần hiệp đồng chiến đấu, trách nhiệm cao, ý thức tổ chức kỷ luật nghiêm, các thành viên quả cảm của đoàn công tác đã phát huy tinh thần quốc tế cao cả, truyền thống của dân tộc và phẩm chất cao đẹp của lực lượng vũ trang không quản hiểm nguy, sẵn sàng dấn thân vào vùng thảm họa, chạy đua với thời gian để phối hợp tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ.

Bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về đối ngoại, lãnh đạo Bộ Công an và Bộ Quốc phòng đã chủ động, nhạy bén tham mưu, đề xuất và nhanh chóng tổ chức đưa đoàn công tác đi thực hiện nhiệm vụ, đồng thời khẩn trương, sâu sát và có chỉ đạo kịp thời cho Đoàn thực hiện nhiệm vụ đặc biệt này tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Đặc biệt, đoàn công tác đã được sự quan tâm, chỉ đạo của Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an trực tiếp tại buổi lễ xuất quân và thư biểu dương của Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng để các cán bộ, chiến sĩ ý thức rõ trách nhiệm, niềm vinh dự, tự hào và quyết tâm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ở Thổ Nhĩ Kỳ, tô thắm thêm hình ảnh của lực lượng Công an nhân dân và Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng.

Đoàn công tác đã quán triệt thực hiện nghiêm túc các nguyên tắc, mệnh lệnh chỉ huy tại hiện trường, nhất là các nguyên tắc an toàn trong tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ; sử dụng thành thạo các trang thiết bị chuyên dụng, hiện đại trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Trong đoàn công tác, có đồng chí chỉ 2 tuần nữa là tổ chức lễ cưới, nhưng tạm gác việc riêng, quyết tâm, xung phong sang Thổ Nhĩ Kỳ thực hiện nhiệm vụ.

Qua báo cáo của Bộ Công an và Bộ Quốc phòng, có thể khẳng định hoạt động của các đoàn công tác đã thành công; kịp thời xác định nhiều điểm có người bị mắc nạn, bàn giao cho chính quyền và lực lượng chức năng nước sở tại xử lý; đặc biệt đã cứu được 1 người còn sống; phối hợp tìm kiếm được nhiều thi thể.

Bên cạnh đó, đoàn công tác còn triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ người dân địa phương ổn định nơi ở và trao tặng một số hàng hóa thiết yếu; thăm hỏi, động viên các gia đình bị thiệt hại, mất mát do động đất, tổ chức khám, sơ cứu và cấp thuốc cho người bị thương.

Thủ tướng nhấn mạnh: Việc tham gia tìm kiếm, cứu nạn cứu hộ thảm họa động đất tại Thổ Nhĩ Kỳ đã đóng góp, chia sẻ sức lực của Việt Nam đối với nhân dân Thổ Nhĩ Kỳ, là biểu hiện sinh động cho chính sách đối ngoại ưu việt, thái độ cộng đồng trách nhiệm và tinh thần đoàn kết quốc tế của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta; khẳng định uy tín, năng lực của Việt Nam trong giải quyết các vấn đề quốc tế, luôn luôn sẵn sàng chung tay giải quyết các vấn đề khó khăn, thách thức và duy trì môi trường hòa bình, ổn định vì sự hợp tác, phát triển ở khu vực và trên thế giới. Những kết quả trên đã được cộng đồng quốc tế, Chính phủ và nhân dân Thổ Nhĩ Kỳ đánh giá cao; được nhân dân ta quan tâm theo dõi, động viên, khích lệ.

"Qua phương tiện truyền thông, tôi còn được biết những hành động giúp đỡ các nạn nhân như sẻ chia những bữa ăn, dựng lều, nhóm bếp sưởi hay trao đi những nụ cười, những giọt nước mắt, động viên, sự thăm hỏi cởi mở, chân thành… của các đồng chí. Những kỷ niệm, hình ảnh các đồng chí thực hiện nhiệm vụ không quản ngày đêm, trong môi trường khắc nghiệt, đối mặt với hiểm nguy từ các đợt rung chấn sẽ khắc sâu trong tâm trí các đồng chí, tâm trí người dân Thổ Nhĩ Kỳ và nhân lên niềm tự hào là người dân Việt Nam", Thủ tướng bày tỏ.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng nhiệt liệt biểu dương Bộ Công an, Bộ Quốc phòng đã chủ động tham mưu cho các cấp có thẩm quyền trong xử lý các vấn đề quốc tế; lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban, ngành, địa phương và các lực lượng liên quan tổ chức bảo đảm cho lực lượng tham gia hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa động đất tại Thổ Nhĩ Kỳ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; góp phần nâng cao uy tín, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Các cơ quan truyền thông, báo chí đã kịp thời đưa tin, phản ánh các hoạt động cả trước, trong và sau quá trình tham gia cứu hộ, cứu nạn của đoàn công tác; tạo sức lan tỏa sâu rộng đến nhân dân cả nước và cộng đồng quốc tế.

Theo Thủ tướng, qua việc tham gia cứu hộ, cứu nạn thảm họa động đất tại Thổ Nhĩ Kỳ vừa qua, chúng ta có thể rút ra các bài học kinh nghiệm trong việc triển khai các hoạt động ở nước ngoài, đánh giá kỹ lưỡng về năng lực ứng phó các vấn đề an ninh phi truyền thống.

Chia sẻ thêm về một số bài học kinh nghiệm, Thủ tướng cho rằng, cần nắm chắc tình hình, khi có các vấn đề phát sinh, xuất hiện các sự cố, thảm họa để chủ động, nhạy bén, kịp thời tham mưu, đề xuất trên cơ sở bám sát chủ trương, đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước, điều kiện thực tế của đất nước và hợp tác quốc tế.

Công tác lãnh đạo, chỉ đạo phải cương quyết, quyết liệt, sâu sát, nhanh nhạy, kịp thời phù hợp với diễn biến, tình hình. Có phương án huy động các lực lượng chức năng và phương tiện phù hợp, thiết thực, hiệu quả; lựa chọn cán bộ, chiến sĩ phải là những người được đào tạo bài bản, có sức khỏe, có kinh nghiệm trong thực tiễn.

Cùng với đó, chủ động chuẩn bị từ sớm, từ xa về lực lượng, phương tiện phù hợp với các loại hình sự cố, thảm họa. Làm tốt công tác tuyển chọn, đào tạo, huấn luyện, diễn tập, bảo đảm sẵn sàng ứng phó kịp thời, hiệu quả các tình huống khẩn cấp, nhất là tinh thần trách nhiệm, nhân văn trong mỗi đồng chí thực hiện nhiệm vụ.

Trong tổ chức thực hiện, phải thống nhất phương án, phân công nhiệm vụ rõ ràng, cụ thể, hiệp đồng chặt chẽ giữa các lực lượng; quán triệt nghiêm các mệnh lệnh, chỉ huy tại hiện trường. Chú trọng công tác thông tin, báo cáo, bảo đảm thông suốt, hiệu quả; đẩy mạnh truyền thông để thúc đẩy quan hệ, chính sách đối ngoại của Việt Nam; lan tỏa hình ảnh tốt đẹp về con người, đất nước Việt Nam.

An ninh, an toàn là một trong những yếu tố hàng đầu trong cuộc sống của người dân

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã xác định: "Chú trọng an ninh, an toàn là một trong những yếu tố hàng đầu trong cuộc sống của người dân. Xác định chủ động phòng ngừa là chính. Ứng phó kịp thời, hiệu quả với các đe dọa an ninh phi truyền thống, nhất là nhiệm vụ cứu nạn, cứu hộ, phòng, chống thiên tai dịch bệnh".

Thời gian tới, biến đổi khí hậu sẽ ngày càng diễn biến cực đoan, phức tạp, khó lường; dẫn đến nhiệm vụ hỗ trợ nhân đạo, cứu nạn, cứu hộ là rất lớn với yêu cầu ngày càng cao. Thủ tướng lưu ý, cần xác định công tác cứu nạn, cứu hộ trong thảm họa thiên tai đóng vai trò, vị trí hết sức quan trọng trong sự nghiệp bảo đảm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, sự bình yên và hạnh phúc của nhân dân; là nhiệm vụ quan trọng trong hệ thống phòng thủ dân sự quốc gia.

Do vậy, việc hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật đối với công tác này là yêu cầu, nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách. Bộ Công an, Bộ Quốc phòng phối hợp với các bộ, ngành khác có liên quan khẩn trương tham mưu rà soát, sửa đổi, bổ sung hoàn thiện chính sách, pháp luật, đặc biệt là đối với công tác cứu nạn, cứu hộ nhằm đáp ứng kịp thời yêu cầu thực tiễn phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật.

Thủ tướng yêu cầu, cần chủ động về lực lượng và phương tiện để ứng phó với các tình huống khẩn cấp có thể xảy ra. Tăng cường công tác phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương trong việc giải quyết, ứng phó với các vấn đề an ninh phi truyền thống; xây dựng cơ chế chỉ huy, điều hành ứng phó với các tình huống sự cố thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ, không để bị động, bất ngờ.

Thường xuyên tổ chức tập huấn, diễn tập, thực tập các phương án, tình huống xử lý sự cố thảm họa do thiên tai, cháy nổ và cứu nạn, cứu hộ có huy động nhiều lực lượng tham gia. Xây dựng cơ chế phối hợp giữa các lực lượng, nhất là phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ giữa Quân đội nhân dân với Công an nhân dân và các lực lượng khác, huy động sự tham gia của người dân trong triển khai thực hiện nhiệm vụ cứu nạn, cứu hộ.

Cùng với đó, tăng cường nguồn lực đầu tư cho các lực lượng thực hiện công tác ứng phó với thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Đẩy mạnh công tác đào tạo, huấn luyện xây dựng lực lượng chính quy, tinh nhuệ, hiện đại để ứng phó, xử lý nhanh chóng, kịp thời với những tình huống, sự cố, tai nạn, thảm họa phức tạp và làm nhiệm vụ quốc tế có tính phức tạp cao.

Thủ tướng đề nghị Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao nghiên cứu, đánh giá, đúc rút bài học kinh nghiệm trong công tác chuẩn bị, tổ chức lực lượng, phương tiện, trang thiết bị thực hiện nhiệm vụ; đồng thời nghiên cứu, tiếp thu những kinh nghiệm từ các nước cùng tham gia hỗ trợ tại Thổ Nhĩ Kỳ để chọn lọc nội dung phù hợp, bổ sung vào chương trình huấn luyện nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh./.