Khai thác hiệu quả tiềm năng nguồn năng lượng tái tạo

Khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế

Theo báo cáo của Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai, toàn tỉnh có tổng trữ lượng nước khoảng 23 tỷ mét khối, phân bố trên các hệ thống sông suối, ao hồ. Sông suối ở Gia Lai có đặc điểm là ngắn và dốc, rất thuận lợi để xây dựng công trình thủy điện, có thể phát triển tới quy mô công suất khoảng hơn 3.000 MW. Về tiềm năng điện mặt trời, Gia Lai có số giờ nắng bình quân 1.900-2.200 giờ/năm, bức xạ mặt trời trung bình ngày 4,6-5,2 kWh/m2, có thể phát triển tới quy mô công suất khoảng 7.500 MW.

Về tiềm năng điện gió, Gia Lai có tốc độ gió trung bình khoảng 6-7m/giây, có thể phát triển tới quy mô công suất khoảng 12.000 MW. Tỉnh cũng có khả năng khai thác bền vững nguồn sinh khối trên địa bàn cho sản xuất năng lượng với khoảng 620.000 tấn/năm (gồm bã mía có sản lượng khoảng 520.000 tấn/năm; chất thải hữu cơ từ chế biến nông-lâm sản như vỏ trấu, vỏ cà-phê, mùn cưa… sản lượng khoảng 100.000 tấn/năm), quy mô công suất có thể đạt khoảng 850 MW.

Hệ thống lưới điện trên địa bàn tỉnh được quan tâm đầu tư cơ bản hoàn thiện với nhiều cấp điện áp từ 22 kV đến 500 kV. Cụ thể, tỉnh có 10 xuất tuyến 500 kV đi qua với tổng chiều dài 352 km; 3 trạm biến áp 500 kV đang vận hành với tổng dung lượng 3.600 MVA; 12 trạm biến áp 220 kV với tổng dung lượng 2.630 MVA; có 24 xuất tuyến đường dây

110 kV đang vận hành với chiều dài khoảng 587 km, với tổng dung lượng 1.077 MVA. Lưới điện nông thôn, hiện toàn tỉnh có 5.108 km đường dây trung áp, hơn 5.107 km đường dây hạ áp, 5.538 trạm biến áp với tổng công suất 1.473.001 kVA. Hiện 220/220 xã, phường, thị trấn của tỉnh đều sử dụng điện lưới quốc gia; 181/182 xã đạt tiêu chí điện nông thôn.

Theo Giám đốc Sở Công thương tỉnh Gia Lai Phạm Văn Binh, từ khá sớm, Tỉnh ủy Gia Lai đã ban hành chương trình hành động, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 55-NQ/TW (ngày 11/2/2020) của Bộ Chính trị về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Bên cạnh việc khai thác lợi thế về thủy điện, điện gió và điện mặt trời thì việc tận dụng nguồn phụ phẩm, phế phẩm từ ngành chế biến nông-lâm sản để phát triển điện sinh khối là hướng đi tiềm năng. Vừa qua, Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai đã khảo sát để tiến hành đầu tư cụm dự án điện sinh khối tại xã Gào (TP Pleiku) có công suất 100 MW. Tập đoàn T&T đã tiến hành khảo sát ở thị trấn Nhơn Hòa (huyện Chư Pưh) để xây dựng nhà máy điện sinh khối có công suất khoảng 100 MW.

“Hầu như các đường dây điện 500 kV từ bắc vào nam đều đi qua địa bàn nên Gia Lai có vị trí rất quan trọng về truyền tải điện. Hệ thống lưới điện truyền tải điện áp 220 kV, 500 kV có quy mô, khối lượng tương đối lớn, bảo đảm công suất truyền tải giữa lưới điện của tỉnh với các tỉnh lân cận và với hệ thống điện quốc gia ở mức cao, đồng thời bảo đảm khả năng giải phóng công suất của các dự án năng lượng tái tạo trên địa bàn tỉnh”, Giám đốc Sở Công thương Phạm Văn Binh cho biết thêm.

Hướng đến “thủ phủ” năng lượng tái tạo ở Tây Nguyên

Điều kiện tự nhiên thuận lợi, đất đai rộng lớn giúp Gia Lai sớm trở thành một trong những địa phương đi đầu trong phát triển năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời, điện sinh khối... Hơn 2 năm qua, tỉnh đã thu hút được các nguồn lực cho đầu tư phát triển và được cấp có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch 88 dự án năng lượng tái tạo với tổng quy mô công suất 4.362,89 MW. Trong đó, thủy điện có 60 dự án với tổng quy mô công suất 2.330,89 MW gồm: 49 dự án đang vận hành với tổng công suất 2.251,69 MW; 2 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư với tổng công suất 21 MW; 9 dự án thuộc danh mục quy hoạch và chưa có chủ trương đầu tư với tổng công suất 58,2 MW. Toàn tỉnh có 9 dự án điện mặt trời với tổng công suất 787 MW trong đó, 2 dự án đang vận hành với tổng công suất 84 MW; 5 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư với tổng công suất 663 MW; 2 dự án thuộc danh mục quy hoạch và chưa có chủ trương đầu tư với tổng công suất 40 MW.

Tỉnh hiện có 17 dự án điện gió với tổng công suất 1.242,4 MW, trong đó, 7 dự án đang vận hành thương mại 100% với tổng công suất 446,2 MW; 4 dự án được công nhận vận hành thương mại một phần với tổng công suất 117,2 MW, chưa được công nhận vận hành thương mại phần còn lại với tổng công suất 287,8 MW; 5 dự án đã triển khai thi công hoàn thành nhưng chưa đưa vào vận hành với tổng công suất 341,2 MW; 1 dự án đang triển khai các thủ tục đầu tư xây dựng với công suất 50 MW. Các dự án điện gió đã phát huy hiệu quả nguồn lực đất đai, tăng cường kết cấu hạ tầng giao thông nông thôn với gần 190 km đường giao thông các loại được hình thành, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Tỉnh có 3.248 hệ thống điện mặt trời mái nhà với tổng công suất hơn 603 MW và 2 nhà máy điện sinh khối từ bã mía đang vận hành với tổng công suất 144,6 MW.

“Hiện nay, sản xuất và phân phối điện, khí đốt chiếm khoảng 39% tổng giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh. Theo đánh giá của Sở Công thương, chỉ trong 2 năm vừa qua, Gia Lai đã có thêm 1.200 MW điện năng lượng tái tạo. Việc triển khai các dự án năng lượng tái tạo đã thu hút nguồn vốn rất lớn, mức đầu tư trung bình điện gió là 35 tỷ đồng/MW, thủy điện là 30 tỷ đồng/MW, điện mặt trời nối lưới 25 tỷ đồng/MW, điện mặt trời mái nhà 15 tỷ đồng/MW…”, Giám đốc Sở Công thương Phạm Văn Binh thông tin thêm.

Theo Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai Nguyễn Hữu Quế, việc đưa vào vận hành các dự án năng lượng tái tạo trên địa bàn tỉnh đã khai thác được tiềm năng, phát huy hiệu quả nguồn lực đất đai, tạo thêm việc làm cho người lao động, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, góp phần tăng nguồn thu ngân sách trên địa bàn để phục vụ phát triển kinh tế-xã hội của địa phương. Ngoài ra, các dự án năng lượng tái tạo còn góp phần phát triển du lịch của địa phương, bảo đảm an ninh năng lượng, tăng sản lượng điện hằng năm cho lưới điện quốc gia (hiện đóng góp khoảng gần 8 tỷ kWh/năm) nhằm đáp ứng nhu cầu tăng trưởng phụ tải điện của tỉnh nói riêng và cả nước nói chung.

“Để tiếp tục khai thác, sử dụng hiệu quả các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới, năng lượng sạch tương ứng với tiềm năng của tỉnh, từng bước hình thành và phát triển một số trung tâm năng lượng tái tạo như Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị đã nêu, Gia Lai đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công thương xem xét, đưa vào tính toán trong Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2021-2030 có xét đến 2050 (Quy hoạch Điện VIII) đối với 135 dự án năng lượng tái tạo và lưới điện truyền tải có tính khả thi với tổng công suất khoảng 15.566 MW nhằm huy động mọi nguồn lực để phát triển với chất lượng ngày càng cao. Tỉnh tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành nghiên cứu rà soát, đổi mới cơ chế, thực thi chính sách về đất đai và bảo vệ môi trường trong ngành công nghiệp năng lượng tái tạo gắn với mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững”, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai khẳng định ■