Hướng nghiệp cho con - cần đồng hành, tránh áp đặt

Đời sống

Nguyễn Lương • 31/03/2023 05:00

Thời đại 4.0, nhiều ngành nghề truyền thống dần lạc hậu. Việc xác định con đường sự nghiệp cho con em mình đang là thách thức đối với nhiều bậc phụ huynh.

Nhiều phụ huynh đau đầu

Hiện nay, nhiều ngành nghề mới bùng nổ. Một số ngành nghề truyền thống dần không được chọn lựa. Trong hướng nghiệp cho con cái, nhiều phụ huynh đang phải “tự bơi”.

Nguyên nhân phần lớn là vì bản thân các bậc phụ huynh thiếu thông tin, kiến thức hướng nghiệp. Điều này vô hình trung tạo thêm áp lực cho các em trước ngưỡng cửa vào đời.

z4220338131400_6d683850b54e555669db2693cfe93c8c(1).jpg — Việc chọn ngành nghề phù hợp cho các con em mình đang đặt ra cho nhiều bậc phụ huynh không ít thách thức.

Chị Lê Thị Nguyệt, phường Nghĩa Thành (Gia Nghĩa) có con trai lớn năm nay học lớp 12. Thời gian này, chị đang đau đầu vì việc chọn nghề cho con.

Theo chị Nguyệt, mong muốn của gia đình là con theo học ngành quản trị kinh doanh. Tuy nhiên, nguyện vọng của con trai lại muốn thi vào Đại học Văn hóa.

“Gia đình muốn con cái học hành về nối nghiệp bố mẹ. Ngược lại, con trai đặc biệt thích các hoạt động xã hội. Gia đình cũng chưa biết phải thuyết phục con như thế nào cho hài hòa”, chị Nguyệt chia sẻ.

Tương tự, anh Lê Đức Thịnh, thị trấn Kiến Đức (Đắk R’lấp) cũng chưa biết để con gái lớn học ngành nào. “Năm nay bé nhà tôi học lớp 11. Nó thích học bác sĩ. Tôi lại muốn con gái chọn giáo viên tiểu học”, anh Thịnh cho biết.

z4220338131622_1ee5eaf612b44e2ef7dafb233b95a529(1).jpg — Nhiều bạn trẻ rất muốn lựa chọn ngành nghề mình yêu thích nhưng sợ làm trái lời bố mẹ.

Theo anh Thịnh, con gái làm bác sĩ sẽ rất vất vả. Còn đối với giáo viên nhẹ nhàng hơn. Bây giờ mà ép quá thì sợ con áp lực. Mà cho con học theo sở thích, sau này lại vất vả cho nó.

Nhiều bậc phụ huynh hiện nay muốn lựa chọn cho con mình nghề nghiệp nhẹ nhàng, ổn định, tiếp nối truyền thống gia đình. Tuy nhiên, cũng không ít phụ huynh lại mong muốn con mình theo học những ngành thời thượng. Mục đích cốt lõi mong kiếm được thật nhiều tiền và có vị trí cao hơn.

Em Nguyễn Ngọc Khánh An, học sinh Trường THPT Chu Văn An (TP. Gia Nghĩa) tâm sự: “Học sinh lớp 12 gặp rất nhiều áp lực, đặc biệt là việc chọn ngành, chọn trường. Thật khó khi phải vừa làm vui lòng cha mẹ vừa được thi vào trường mình mơ ước”.

Lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của con

Định hướng, chọn nghề nghiệp cho con là trách nhiệm của các bậc phụ huynh. Tuy nhiên, thay vì áp đặt con cái phải nghe lời, bậc cha mẹ nên lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của con trẻ để có sự định hướng đúng đắn.

z4220338118039_ed5c9be14b245ab0f9c40bc4ecba7f30(1).jpg — Nhà trường, phụ huynh cần lắng nghe nhiều hơn tâm tư, nguyện vọng của các em.

Chị Đặng Như Quỳnh, thị trấn Đắk Mil (Đắk Mil) cho rằng, thời đại 4.0 rồi, phụ huynh không nên quyết định thay con những ngành nghề. Những nghề mà con không thích hoặc quá sức lại càng không. Tránh trường hợp sẽ ảnh hưởng đến tương lai của con em sau này.

“Hãy để chính các em được quyền tự quyết. Nếu việc tự quyết đó không hợp lý hoặc thiếu thực tế, lúc này phụ huynh mới can thiệp, phân tích, định hướng cho con”, chị Quỳnh nêu quan điểm.

Tương tự, phụ huynh Đỗ Văn Tùng, thị trấn Đắk Mil (Đắk Mil) cho biết, hiện nay, bố mẹ nên giữ vai trò là người tư vấn, hỗ trợ thông tin cho con. Hãy để các con tự quyết định trong việc lựa chọn nghề nghiệp cho mình.

“Để có được sự định hướng tốt, phụ huynh cần hiểu và đánh giá đúng được năng lực của con, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của con”, ông Tùng chia sẻ.

z4220338832361_3b3422e933d5e74c916a0c88b22cf0f8(1).jpg — Các em cần được chọn nghề theo đam mê, sở thích, năng khiếu của bản thân mình.

Liên quan đến lĩnh vực này, ông Tạ Ngọc Bảo, Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh (Gia Nghĩa) cho rằng, việc lựa chọn ngành nghề của con, phụ huynh giữ vai trò quan trọng, nhưng ở góc độ đồng hành, định hướng giúp con.

Để có được sự định hướng tốt, phụ huynh cần hiểu và đánh giá đúng được năng lực của con, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của con.

Ngành nghề nào cũng cần dựa trên đam mê, năng lực, sở trường của các em. Tránh trường hợp áp đặt lên con cái, dẫn đến hiệu quả không như mong đợi.

“Việc chọn ngành nghề cũng giống như đặt viên gạch đầu tiên khi xây dựng ngôi nhà. Nếu có được một cái móng tốt, sẽ có được ngôi nhà tốt, vững chắc và không mất thời gian xây lại, sửa chữa”, ông Bảo cho biết.

Đồng hành nhưng không làm thay

Theo nhiều phụ huynh hiện nay, việc hướng nghiệp cho con cần được quan tâm từ rất sớm. Các bậc cha, mẹ nên để con học tự nhiên theo sức của mình. Ngoài học tập, gia đình tạo điều kiện cho con tham gia nhiều hoạt động sống khác để con bộc lộ năng khiếu bản thân.

“Đầu tiên là năng lực, thứ hai là sở thích, thứ ba là sự phù hợp của con với ngành nghề đó. Nếu được, phụ huynh cần giúp con có đủ thông tin về nghề, mô tả công việc thế nào, có yêu cầu đòi hỏi gì đối với người lao động”, chị Đinh Phương Trang, phường Nghĩa Tân (Gia Nghĩa) cho biết.

z4220338837184_7add3ab7663420d9170b1602e797e51c(1).jpg — Nhiều trường học trên địa bàn Đắk Nông phối hợp với các trường đại học uy tín tổ chức hướng nghiệp cho học sinh.

Theo Sở GD-ĐT, hiện nay, nhiều trường chỉ quan tâm đến việc tổ chức hướng nghiệp học sinh, mà bỏ quên khâu hướng nghiệp phụ huynh.

Chính phụ huynh, người đồng hành trong việc chọn ngành, chọn trường cho con cái cũng cần được hướng nghiệp. Có như vậy, bậc cha mẹ mới giúp con định hướng chọn trường phù hợp.

Nhà trường và phụ huynh cần phối hợp chặt chẽ để cùng học sinh thảo luận, trao đổi việc chọn ngành, chọn trường. Phụ huynh nên nhẹ nhàng chia sẻ, lắng nghe, tìm hiểu nguyện vọng của con cái, đặc biệt tránh tâm lý áp đặt, tạo áp lực cho các em.