Theo Sở Tài nguyên & Môi trường, hiệnnay, ngoài 41 đơn vị đã được UBND tỉnh cấp giấy phép khai thác nước ngầm thìtoàn tỉnh vẫn còn rất nhiều cơ sở, cá nhân đang thực hiện việc khai thác đểphục vụ mục đích sản xuất, kinh doanh và tưới tiêu. Trong đó, phần lớn các điểmkhai thác tự do này đều không lắp đặt các thiết bị quan trắc và chưa tiến hànhquan trắc nguồn nước dưới đất theo quy định. Đặc biệt, một số đơn vị không cógiấy phép, nhưng vẫn vô tư thực hiện việc thăm dò, khai thác và đưa vào sửdụng. Công tác phối hợp của các đơn vị với cơ quan chức năng trong việc cungcấp hồ sơ, giấy tờ để kiểm tra cũng không được nghiêm túc. Chế độ báo cáo địnhkỳ trong hoạt động thăm dò, khai thác nước dưới đất và hành nghề khoan nướcdưới đất cho ngành chức năng cũng không được các tổ chức, cá nhân thực hiện đầyđủ...
Thực tế kiểm tra tại 16 tổ chức, cá nhânhoạt động trong lĩnh vực khai thác nước ngầm trên địa bàn tỉnh của cơ quan chứcnăng vừa qua đã cho thấy, hầu hết các đơn vị đều chưa thực hiện nghiêm túc cácquy định về Luật Tài nguyên nước. Đơn cử tại Ban Quản lý dự án xây dựng huyệnĐắk R’lấp, thời gian qua, đơn vị này đã được giao cho làm chủ đầu tư 5 côngtrình thăm dò nước ngầm để cung cấp nước sạch cho một số thôn, bon trên địabàn. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành việc thăm dò, mặc dù đơn vị chưa được UBNDtỉnh cấp giấy phép khai thác, nhưng vẫn tiến hành xây lắp hệ thống thiết bị đểkhai thác và đưa vào sử dụng. Không những thế, hiện tại, vị trí của 3/5 giếngkhoan do đơn vị quản lý lại chưa đủ điều kiện đảm bảo quy định về vùng bảo hộvệ sinh công trình khai thác nước dưới đất theo quy định, do đang nằm trong khuvực đất rẫy cà phê và vườn của người dân... Trường hợp của một số cơ sở khaithác nước ngầm, phục vụ mục đích sản xuất, kinh doanh ở huyện Đắk Mil như Doanhnghiệp tư nhân Sản xuất-Thương mại Thiện Tâm, Cơ sở sản xuất nước đóng chai LâmVy... cũng đã có nhiều vi phạm. Tại thời điểm kiểm tra của cơ quan chức năng,mỗi cơ sở đều có một giếng khoan nằm trong diện tích đất của gia đình để phụcvụ sản xuất và sinh hoạt. Tuy nhiên, tất cả các cơ sở này lại không có giấyphép khai thác, sử dụng nước dưới đất theo quy định. Khi đề cập tới vấn đề này,họ cũng không biết việc phải xin cấp giấy phép khai thác ở đâu và làm như thếnào. Vì từ khi hoạt động đến nay, các cơ sở cũng không bị cơ quan nào tới nhắcnhở hoặc hướng dẫn làm thủ tục xin cấp phép... Bên cạnh đó, hoạt động hành nghềkhoan nước dưới đất của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh cũng còn nhiềuhạn chế. Khi cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra, tất cả các cá nhân hành nghềđều không cung cấp được những giấy tờ, thủ tục pháp lý có liên quan. Nhiềungười do được cấp phép từ các tỉnh, thành khác và đến đây để làm nghề trong mộtthời gian ngắn nên khiến cho công tác kiểm tra, quản lý của địa phương gặpnhiều khó khăn. Ngoài ra, một số hộ dân tại địa bàn trước đây mua giàn khoan vềkhoan giếng, phục vụ cho sinh hoạt và tưới tiêu của gia đình, sau đó, do nhucầu khoan giếng trong huyện lớn nên họ cũng đã hành nghề luôn...
Nhiều giếng nước để cây cối mọc um tùm, không đủ điều kiện đảm bảo quyđịnh về vùng bảo hộ vệ sinh công trình khai thác nước dưới đất |
Theo ông Tạ Đức Trác, Phó Giám đốc Sở Tàinguyên & Môi trường thì nguyên nhân ở đây là do công tác tuyên truyền, phổbiến pháp luật của các ngành chức năng chưa được tốt nên những tổ chức, cá nhânhoạt động trong lĩnh vực này đã không nắm bắt và thực hiện được nghiêm túc cácquy định. Việc quan tâm, chỉ đạo của các cấp chính quyền trong việc thực hiệnnhững quy định của Luật Tài nguyên nước cũng còn nhiều hạn chế. Ngoài ra, doLuật Tài nguyên nước được ban hành từ năm 1996 đến nay vẫn chưa được sửa đổinên một số quy định còn thiếu chặt chẽ, gây khó khăn cho công tác quản lý Nhànước của các cơ quan và địa phương... Vì vậy, để quản lý chặt chẽ hoạt độngthăm dò, khai thác và sử dụng tài nguyên nước dưới đất thì trong thời gian tới,ngoài việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, ngành Tài nguyên và Môi trường cũngsẽ tăng cường hơn nữa những đợt thanh, kiểm tra và giám sát tại các cơ sở. Theođó, đơn vị cũng đã yêu cầu các đơn vị cấp nước sinh hoạt tập trung sớm tiếnhành rà soát, kiểm tra hiện trạng toàn bộ các công trình do mình làm chủ đầutư, để lập thủ tục xin cấp phép khai thác, sử dụng theo đúng quy định; đồngthời, xây dựng quy chế phối hợp với chính quyền địa phương trong việc khaithác, sử dụng và quản lý các công trình, nhằm phát huy tối đa hiệu quả...
Bài, ảnh: Lê Dung