Sai phạm về nhiều mặt...
Theo thống kê của UBND tỉnh, toàn tỉnh hiện có 54 xưởng chế biến gỗ của 45 doanh nghiệp nằm rải đều trên các huyện, thị xã. Qua thanh tra của Thanh tra tỉnh mới đây cho thấy, tình trạng yếu kém trong sản xuất, kinh doanh, sai phạm các quy định của Nhà nước ở các doanh nghiệp chế biến gỗ còn xảy ra khá phổ biến.
 |
Lực lượng kiểm lâm tỉnh bắt giữ gỗ không có nguồn gốc được đưa vào xưởng chế biến ở xã Thuận An (Đắk Mil) |
Trước hết là về thực hiện quy hoạch mạng lưới chế biến lâm sản, sử dụng đất đai, nhiều xưởng chế biến vẫn chưa chấp hành. Cụ thể là việc thành lập, xây dựng các xưởng chế biến gỗ trong thời gian qua còn phân tán, nhỏ lẻ, chưa tập trung vào các khu công nghiệp, cụm công nghiệp theo quy định.
Toàn tỉnh hiện có tới 19 xưởng chế biến nông, lâm sản thuộc diện phải di dời vào các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện. Vì vậy, tình trạng nhiều xưởng chế biến gỗ ở gần khu dân cư, gần rừng gây khó khăn cho việc thực hiện các biện pháp bảo vệ rừng, ngăn chặn tình trạng phá rừng, tạo kẽ hở cho hoạt động mua bán lâm sản trái phép.
Công tác xây dựng quy hoạch còn nhiều bất cập, chưa quy định quy mô, trình độ sản xuất còn đơn giản, chủ yếu là gia công, sử dụng lao động phổ thông; chưa gắn quy hoạch xưởng vào quy hoạch phát triển rừng trồng và rừng tự nhiên.
Mặc dù vậy, nhưng công tác quản lý các cơ sở chế biến gỗ trên địa bàn tỉnh thời gian qua vẫn còn buông lỏng, thiếu kiểm tra, giám sát, nhất là đối với các đơn vị gần rừng nên đã để xảy ra tình trạng tiêu thụ gỗ khai thác bất hợp pháp.
Cụ thể như các Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Quảng Tín, Đắk R’măng, Nam Nung có xưởng chế biến gỗ, nhưng trên thực tế không đầu tư xây dựng xưởng, trang thiết bị chế biến gỗ, không tổ chức sản xuất mà cho các doanh nghiệp khác thuê. Còn Công ty TNHH MTV Sản xuất-Thương mại Ngọc Hoàng Đắk Nông tuy chưa được cơ quan có thẩm quyền cho chủ trương, nhưng vẫn xây dựng xưởng và đưa gỗ vào tổ chức chế biến.
Ngoài ra, việc chấp hành quy hoạch sử dụng đất, nhiều doanh nghiệp trong suốt nhiều năm qua vẫn chưa làm. Toàn tỉnh hiện có 4 doanh nghiệp được Sở Nông nghiệp-PTNT cho chủ trương thành lập xưởng chế biến gỗ tạm thời, nhưng đã hết thời hạn hoạt động.
Theo thống kê, hiện nay, tỉnh có 6 xưởng thuộc 6 doanh nghiệp không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và cũng chưa có hợp đồng thuê đất. 12 xưởng đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thuộc nhóm đất nông nghiệp, nhưng các doanh nghiệp vẫn chưa chuyển đổi mục đích sử dụng là xưởng chế biến lâm sản thuộc nhóm đất phi nông nghiệp.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp chưa thực hiện nghiêm về cam kết bảo vệ môi trường. Qua kiểm tra 25 xưởng của 17 doanh nghiệp thì có tới 14 xưởng của doanh nghiệp không thực hiện cam kết bảo vệ môi trường, trong đó có 4 doanh nghiệp Nhà nước.
Cũng qua thanh tra 17 doanh nghiệp trên địa bàn thì các ngành chức năng phát hiện có tới 14 đơn vị không đăng ký hợp đồng và đóng bảo hiểm cho người lao động. Không những thế, trong thực hiện nghĩa vụ ngân sách nhà nước, phần lớn các doanh nghiệp chế biến lâm sản còn để xảy ra tình trạng kê khai thiếu thuế, nợ đọng thuế kéo dài và nhiều sai phạm khác.
Trong đó, có 5 doanh nghiệp có xưởng chế biến gỗ để xảy ra sai phạm với số tiền lên tới gần 1 tỷ đồng. Công ty TNHH Thái Thịnh đã đưa chi phí không hợp lý vào hạch toán số tiền gần 60 triệu đồng và đưa doanh thu của năm 2010 số tiền gần 300 triệu đồng sang hạch toán năm 2011 để được giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiệp.
Doanh nghiệp tư nhân Công Danh trong thời gian qua đã bán hàng không xuất hóa đơn với số tiền bán hàng chưa có thuế là hơn 374 triệu đồng. Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Đắk R’măng đã chậm nộp thuế tài nguyên và một số loại thuế khác trên 100 triệu đồng.
Sớm chấn chỉnh, quy hoạch lại
Được biết hiện nay, UBND tỉnh đang có chủ trương tiến hành quy hoạch tổng thể về phát triển công nghiệp chế biến nông, lâm sản đến năm 2020.
Trong đó, tỉnh chỉ đạo các ngành, địa phương liên quan nhanh chóng chấn chỉnh lại việc phát triển chế biến gỗ tại các doanh nghiệp nằm trong danh sách cho phép sớm phát huy hiệu quả để có những đóng góp nhất định cho sự phát triển kinh tế của tỉnh.
Vì thế, trước sự hoạt động yếu kém, nhỏ lẻ của các doanh nghiệp trên địa bàn thì công tác quy hoạch lại và có những giải pháp hỗ trợ là rất cần thiết. Trong đó, việc sắp xếp lại hoạt động các xưởng chế biến gỗ trên địa bàn và có quy chế quản lý, cũng như trình tự, thủ tục đầu tư hoạt động cần phải nhanh chóng triển khai.
Ngoài ra, UBND tỉnh cũng chỉ đạo các ngành, địa phương liên quan thường xuyên kiểm tra, giám sát và báo cáo về việc chấp hành các quy định của Nhà nước của các xưởng chế biến lâm sản trên địa bàn tỉnh, tránh tình trạng buông lỏng quản lý như trong thời gian qua.
Đối với các doanh nghiệp không đầu tư xây dựng xưởng, không tổ chức sản xuất và không có giấy phép hoạt động cần phải đưa ra khỏi quy hoạch và chấm dứt hoạt động. Còn đối với các doanh nghiệp chưa di dời vào khu công nghiệp, cụm công nghiệp, tỉnh cũng chỉ đạo các ngành, địa phương đôn đốc, yêu cầu nhanh chóng thực hiện.