Hồ hạ Gia Nghĩa cần thêm 2,6 tỷ đồng để không... trơ đáy

Nhiều tháng nay, hồ hạ Gia Nghĩa vẫn trơ đáy. Mai dương - một loài cây ngoại lai - đang xâm lấn mạnh mẽ trên lòng hồ. Loại cây có hại này đã phủ lên khoảng 70 - 80% diện tích lòng hồ.

Phía trên bờ, đường ven hồ cũng um tùm cỏ dại. Cỏ phủ kín nhiều đoạn hàng rào đường đi bộ ven hồ. Nhiều đoạn đường ven hồ chưa được hoàn thành, nên ngổn ngang, bừa bộn.

Hồ hạ trơ đáy, chỉ còn dòng chảy nhỏ nơi con suối trước đây. Những ngày cuối tuần, nhiều người lội bộ ra giữa lòng hồ thả câu, bắt cá nơi dòng nước nơi con suối cũ.

Hồ hạ là một trong số những hạng mục thuộc Dự án hồ Gia Nghĩa. Dự án này khởi công năm 2018, với kinh phí 785 tỷ đồng. Dự án do Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh Đắk Nông (BQLDA) làm chủ đầu tư.

Riêng hồ hạ được giải phóng mặt bằng rồi nạo vét với mục đích tích nước, tạo cảnh quan đô thị cho trung tâm Gia Nghĩa. Cuối năm 2022, hồ bắt đầu tích nước để nghiệm thu thử tải công trình.

Thế nhưng, ngay sau khi nước hồ hạ dâng đến cao độ thiết kế đã phát sinh vấn đề lớn. Việc tích nước gây ngập nhiều nhà cửa, tài sản của nhiều hộ dân ở vùng ngoài dự án. Đây là những hộ dân nằm trong khu vực đất quy hoạch Khu thương mại dịch vụ số 2 của Gia Nghĩa.

Sau khi bị ngập nước, người dân lập tức phản ánh lên chính quyền địa phương. Theo UBND phường Nghĩa Tân, có hơn 20 hộ dân ở tổ dân phố 1 của phường bị ngập nhà cửa, tài sản do việc tích nước hồ hạ. Chính quyền đã đề nghị chủ đầu tư ngừng tích nước và có giải pháp hỗ trợ người dân.

BQLDA sau đó đã dừng việc tích nước. Từ đó tới nay, hồ hạ luôn trong tình trạng kiệt nước. Tất cả các chức năng quan trọng của công trình này như: phòng chống lụt bão, ứng phó với biến đổi khí hậu, tạo cảnh quan… đều bỏ lửng.

Theo đại diện BQLDA, hồ hạ có cao trình thiết kế với mực nước dâng bình thường là 591m. Sau khi được nạo vét, lòng hồ có cao độ trung bình từ 588 - 590m.

Cao độ này gần bằng với vùng dân cư bị ngập úng (588,5m) xung quanh dự án. Khi hồ hạ tích nước ở mức thấp nhất (588m) đã gây ra hiện tượng thẩm thấu qua khu vực dân cư gây ứ đọng, ngập nhà cửa, tài sản của người dân.

Để tránh gây ngập úng cho người dân vùng quanh dự án, BQLDA đã đề nghị được xem xét, bổ sung kinh phí để nạo vét lòng hồ hạ. Theo BQLDA, cần phải nạo vét đáy lòng hồ hạ xuống cao trình 587m.

Sau khi nạo vét xuống cao độ này thì hồ hạ sẽ tích được nước với độ sâu trung bình 1,2 - 1,3m và không gây ngập úng xung quanh. Giải pháp trước mắt này tốn khoảng 2,6 tỷ đồng. Về lâu dài, chủ đầu tư đề nghị sớm triển khai Khu thương mại dịch vụ số 2 để di dời các hộ dân ra khỏi vùng ngập nước.

Đề xuất nạo vét đáy lòng hồ được Chi cục Thủy lợi (Sở NN-PTNT) và UBND TP. Gia Nghĩa ủng hộ. Tuy nhiên, các bên lưu ý đến các hạng mục đã thực hiện, tránh gây ảnh hưởng đến các vị trí chân kè.

Theo Sở KH-ĐT tỉnh Đắk Nông, hiện Dự án hồ Gia Nghĩa đã hết thời gian bố trí vốn. Trong khi đó, số tiền BQLDA đề xuất (khoảng 2,6 tỷ đồng) cho việc nạo vét lòng hồ nằm ngoài số vốn còn lại trong kế hoạch đầu tư công trung hạn được phê duyệt của dự án.

Hiện nguồn vốn đầu tư phát triển của Đắk Nông đã được cân đối hết cho các nhiệm vụ, dự án quan trọng của tỉnh, nên không còn khả năng bổ sung nguồn trên cho dự án.