Huấn luyện viên Hoàng Anh Tuấn từng được biết đến là một ông thầy nghiêm khắc với học trò ngay cả trong tác phong sinh hoạt. Lứa cầu thủ Nguyễn Quang Hải, Đoàn Văn Hậu... không lạ gì những quy định cấm đoán trong việc sử dụng điện thoại, lên mạng xã hội trong thời gian tập trung đội tuyển trẻ dưới sự dẫn dắt của nhà cầm quân người Khánh Hòa.
Tuy nhiên, trong khoảng một năm trở lại đây, HLV Hoàng Anh Tuấn bỗng dưng "chăm" dùng facebook hơn trước. Thậm chí, nhiều người nói đùa rằng vị thuyền trưởng của U17, U20 và Olympic Việt Nam phát biểu trên mạng xã hội còn nhiều hơn dự họp báo.
Thay đổi nhỏ trong sở thích, thói quen cá nhân thực ra lại phản ánh những chuyển biến của HLV Hoàng Anh Tuấn trong cách ông làm việc với các cầu thủ trẻ. Vị HLV trưởng không chỉ là người thầy hướng dẫn kĩ thuật, chiến thuật mà còn đóng vai trò hỗ trợ, tư vấn, dìu dắt các học trò tuổi 18, đôi mươi khi họ bắt đầu tiếp xúc với những bài học từ cuộc sống trưởng thành.
- Người hâm mộ gần đây dần quen với hình ảnh huấn luyện viên Hoàng Anh Tuấn hoạt động "chăm chỉ" trên facebook.
Theo quan điểm của tôi, mọi thứ đều có 2 mặt. Ngày xưa, muốn tìm thông tin thì cần báo giấy, thậm chí là nửa ngày, một ngày hay ba ngày mới tìm được. Bây giờ, chỉ cần vài phút là có tất cả. Ngày xưa, không xem trận đấu đêm là phải đọc báo giấy. Bây giờ, cứ sáng dậy mở điện thoại là xem được. Đó là ưu điểm.
Ở chiều ngược lại, mạng xã hội có tất cả thành phần tham gia. Có nhiều đánh giá, phản hồi mà chúng ta phải tiếp nhận điều ấy. Tôi luôn luôn chấp nhận vấn đề này, dù có thể là chỉ trích. Tất nhiên, tôi phải chắt lọc chứ không thể tiếp thu toàn bộ.
Trước đây, tôi hay thu điện thoại của cầu thủ trong mỗi đợt tập trung. Bây giờ, các em dùng thoải mái. Tất nhiên, vẫn có thời điểm tôi phải cấm cầu thủ sử dụng mạng xã hội, vào một số trận đấu cụ thể.
- Quan điểm của ông về sử dụng mạng xã hội khác hẳn với những ấn tượng trước đây về vị HLV nghiêm khắc và hay ngăn cấm học trò lên mạng, dùng điện thoại trong mỗi đợt tập huấn. Sự thay đổi này đến từ lí do gì?
Tôi nhìn từ chính bản thân mình. Hơn 50 tuổi, tôi nhìn nhận vấn đề khác so với khi 20 tuổi, hay 40 tuổi. Các cầu thủ cũng vậy. Giống như đối với con cái ở các độ tuổi khác nhau, sự can thiệp của phụ huynh vào đời sống cá nhân cũng khác.
Các cầu thủ ở độ tuổi 19-20 có những quyết định cá nhân mà họ phải chịu trách nhiệm. Các em lớn rồi, bản thân tôi cũng cần thay đổi cách áp đặt và yêu cầu. Tôi nhận ra rằng họ có lúc cũng cần sự thoải mái trong đầu óc và tư duy.
HLV Hoàng Anh Tuấn có nhiều thay đổi trong cách làm việc với các cầu thủ trẻ. (Ảnh: VFF)
- Ông cho phép cầu thủ thoải mái hơn, nhưng chắc hẳn vẫn phải có những quy tắc nhất định.
Tôi nói với các học trò hãy chọn những gì đơn giản nhất. Ví dụ, một trận bóng có thể thắng và thua. Đã tham gia mạng xã hội thì phải chấp nhận chuyện khen, chê. Hiển nhiên là không phải ai cũng hiểu sâu vấn đề. Là người thầy ở bên, tôi sẽ tư vấn cho học trò cách sử dụng, tiếp nhận cho phù hợp.
Tôi cũng có một số nguyên tắc khi cho phép cầu thủ dùng mạng xã hội trong giai đoạn tập huấn, thi đấu. Họ không được phép tiết lộ những vấn đề nội bộ, như ai chấn thương, va chạm trên sân tập, xích mích nội bộ, đội hình ra sao.
Tôi không có ý phải giấu truyền thông, bởi khán giả luôn muốn biết đội bóng thế nào. Điều quan trọng là đối thủ sẽ thu thập thông tin đó để có phương án đối phó.
Tôi dặn các cầu thủ cần tiết chế về thông tin, không thể tiết lộ bí mật của đội bóng. Tập thể mấy chục con người sao tránh được va chạm. Cãi nhau, đánh nhau vẫn xảy ra trong bóng đá, nhưng cần giữ hình ảnh cho đội bóng cũng như giữ yêu cầu về chuyên môn. Đăng những bức ảnh tập thể, ảnh cá nhân thì chẳng sao cả.
- Người hâm mộ biết đến HLV Hoàng Anh Tuấn là một người thầy nghiêm khắc. Giờ đây, ông cởi mở hơn trong các quy định, sự nghiêm khắc đó còn không?
Động cơ đầu tiên và lớn nhất của tôi là bảo vệ cầu thủ. Quãng đường của tôi với bóng đá là 35 năm, gần gấp 3 các học trò. Tôi biết cần làm gì tốt nhất cho các cầu thủ. Về phương pháp và thời điểm, tôi sẽ lựa chọn cho phù hợp.
Tôi có nội quy cho cầu thủ, có nhiều gạch đầu dòng. Trước mỗi giải đấu, mỗi đợt tập huấn, đội sẽ đưa ra nội quy về sinh hoạt, tập luyện. Trên thực tế, tôi chưa bao giờ phạt cầu thủ bằng các biện pháp về tài chính hay kỉ luật nội bộ. Tôi có lúc giận dữ, có khi nhỏ nhẹ, có sự khuyên bảo.
Lứa tuổi từ 18 đến 22 kiểu gì cũng mắc sai lầm thôi. Ngay cả thế hệ Quang Hải, Tấn Tài, Văn Hậu cũng có vấn đề xảy ra. Lứa cầu thủ bây giờ cũng vậy.
HLV Hoàng Anh Tuấn tâm sự về chuyện dùng mạng xã hội. (Ảnh: Hàn Phong)
Chẳng hạn, trước khi tham dự vòng chung kết U23 Đông Nam Á, chúng tôi đấu giao hữu với Bahrain. Tôi trao đổi với HLV đối thủ là nếu hòa thì sẽ đá luân lưu để tập luyện cho trường hợp vào giải có xảy ra như vậy.
Có một cầu thủ mà tôi đánh giá là tâm lí, kĩ thuật tốt trong lứa tuổi, có thể đá luân lưu tốt. Nhưng, cậu ấy đá hỏng. Tôi hiều các học trò. Vấn đề của pha bóng đó không phải là chuyên môn. Trong lúc giận dữ, tôi đã có ý định đuổi luôn cậu ta. Trong buổi họp đội, tôi nhấn mạnh rằng vấn đề không phải quả phạt đền hỏng mà là thái độ khi được giao trách nhiệm.
Tôi định phạt tiền tiêu vặt của bạn ấy, chừng 200 USD. Đối với tôi, thái độ là quan trọng nhất. Tài năng có rồi, phải tập trung cao nhất, thái độ tốt nhất. Nhưng cuối cùng, tôi chỉ cảnh cáo, vì tôi nhận thấy rằng cậu ấy đã hiểu chuyện. Sau đó, cầu thủ này đã chứng minh cậu ấy xứng đáng được thi đấu, rồi chính cậu ấy đá luân lưu thành công ở trận chung kết giải U23 Đông Nam Á.
Đấy là một trong những ví dụ để thấy rằng trừng phạt chưa chắc là phương pháp tốt nhất để cầu thủ tiến bộ. Nội quy được đặt ra vẫn phải tuân thủ, nhưng điều quan trọng nhất là làm thế nào để các cầu thủ hiểu được vấn đề và phát triển bản thân.
- Một số đồng nghiệp ở V-League nói rằng ông dũng cảm khi trở lại dẫn dắt các đội tuyển trẻ, sau một thời gian không thành công trước đó.
Không dũng cảm không làm nghề này được. Ví dụ, cầu thủ chuyên môn tốt mà không dũng cảm thì khó chơi bóng. HLV cũng vậy, nếu không chịu được áp lực thì khó thành công. Nhìn những người thành công ở V-League xem, họ chịu áp lực giỏi lắm, ví dụ như anh Chu Đình Nghiêm, anh Phan Thanh Hùng.
Nhiều lúc họ bơ vơ, lạc lõng. Anh Chu Đình Nghiêm rất giỏi chịu đựng và có một bảng thành tích quá tốt. Tôi cũng từng ở cạnh anh Phan Thanh Hùng, rất nhiều áp lực. Không thể vượt qua được nếu không có sự dũng cảm.
Cần phải biết chấp nhận áp lực, chấp nhận thắng thua trong cuộc chơi. Sẽ có thắng và thua, tình huống xấu có thể xảy ra. Bị mắng chửi là đương nhiên. Tôi không có phản ứng gì nhưng tôi hiểu điều đó. Có lúc, tôi cần các trợ lý và bạn bè để giải toả, nhưng cũng có lúc tôi chỉ ngồi một mình để chiêm nghiệm tất cả những chuyện đã qua. Tôi cũng chọn vài cách giải trí cho khuây khoả.
HLV Hoàng Anh Tuấn nhận nhiệm vụ dẫn dắt 3 đội tuyển trẻ U17, U20 và Olympic Việt Nam trong năm 2023, là một phần của chiến lược xây dựng lực lượng hướng tới World Cup. (Ảnh: VFF)
- Ông là HLV Việt Nam đầu tiên dẫn dắt đội tuyển dự World Cup. Khi ấy, ông nghĩ về giấc mơ World Cup cho đội tuyển quốc gia chưa?
Năm 2015, tôi từng nghĩ về giấc mơ World Cup khi dẫn dắt U19 Việt Nam. Nói thật là lúc đầu, tôi không mơ tới chuyện đó. Tuy nhiên, sau giải U19 Đông Nam Á diễn ra ở Lào, tôi nghĩ về chuyện phải đưa các cầu thủ dự World Cup. Giống như ca sỹ hát ở sân khấu lớn, huấn luyện viên phải đứng ở thảm cỏ World Cup mới là đỉnh cao.
Tất nhiên, làm được hay không không phải chỉ một cá nhân nào muốn là được mà cần sự đồng hành của rất nhiều phía, lãnh đạo VFF, nhà tài trợ và xã hội.
- Sẽ cần rất nhiều thời gian và những thay đổi để bóng đá Việt Nam dự đấu trường World Cup. Ông đang là một phần trong chiến lược đó, với nhiệm vụ cùng các cầu thủ trẻ. Mục tiêu đó, trong quan điểm của ông, có khả thi không?
Tôi chỉ nói đơn giản là hãy đặt ra phương hướng, rồi liên tục kiểm tra lại sự định hướng đó. Có thể nhìn từ câu chuyện của bóng đá Nhật Bản. Để có được ngày hôm nay, họ cần bao nhiêu năm và tầm nhìn của họ thế nào trong khoảng thời gian đó, cũng như tương lai? Câu trả lời của bóng đá Việt Nam cũng nằm ở đó.
Tôi tin rằng thời gian ấy không thể dưới 10 hoặc 20 năm. Dường như chúng ta có sự nóng vội. Tuy nhiên, giống như khi con cái đi thi, cha mẹ nào chẳng mong được điểm cao. Nhưng, để có được điểm cao thì cần nhiều điều kiện.
Tôi tin là sớm thôi, trước sau gì bóng đá Việt Nam sẽ dự World Cup. Số đội dự giải bây giờ 48. Bây giờ câu chuyện sẽ là chúng ta chọn con đường đi thế nào. Bóng đá Việt Nam thành công như hiện tại có sự ủng hộ lớn của xã hội. Đó là điều rất quan trọng. Với lộ trình rõ ràng cùng sự ủng hộ của lãnh đạo Đảng và Nhà nước, bóng đá Việt Nam có thể hy vọng và hướng tới mục tiêu lớn lao.
- Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện này.