Hát về người lính biên cương

Nghĩ về người lính biên cương, ta lại vang vọng âm hưởng vui tươi, hào hùng của bài “Hát về anh” do nhạc sĩ Thế Hiển sáng tác. “Một ba lô, cây súng trên vai. Người chiến sĩ quen với gian lao. Ngày dài đêm thâu, vẫn có những người lính trẻ. Nặng tình quê hương, canh giữ yên miền đất mẹ.”

Hình ảnh người lính trẻ không quản gian nguy, vô tư tận hiến, dâng trọn tuổi đời thanh xuân bảo vệ biên giới đất nước gieo vào lòng ta nỗi xúc động, tự hào, giản dị và thân thương biết bao nhiêu!

Cùng với dòng chảy thời gian, suốt chiều dài lịch sử, qua hai cuộc kháng chiến vĩ đại bảo vệ Tổ quốc đều có những ca khúc viết về người chiến sĩ biên cương. Nhưng có lẽ sâu lắng nhất, tươi trẻ và lãng mạn nhất là những tình khúc nhạc trẻ viết về tình yêu của người lính. Hãy nghe âm hưởng lãng mạn, dạt dào như trái tim nao nức trước tình yêu của người lính biên phòng trong tình khúc “Hoa sim biên giới” của nhạc sĩ Minh Quang (lời thơ Đặng Ái): "Nếu em lên biên giới em sẽ gặp bạt ngàn hoa/ Hoa sim giữa đồi nắng gió, tím như ai chờ mong/Sắc hoa sim yêu thương trong lòng người lính trẻ/ Chờ em nên tím ngát bồi hồi...".

Hay như lời ca thắm đượm tình yêu Tổ quốc, tình quân dân trong bài “Chiều biên giới”, nhạc Trần Chung, lời thơ Lò Ngân Sủn: "Chiều biên giới em ơi!/ Có nơi nào xanh hơn/ Như chồi non cỏ biếc/ Như rừng cây của lá/ Như tình yêu đôi ta…Chiều biên giới em ơi!/ Nhớ bao điều thân thương/ Đôi ta cùng chiến hào/ Tình yêu đẹp tiếng hát giữ đất trời quê ta".

Viết về người chiến sĩ biên cương, thì phần lãng mạn nhất, sâu lắng và trữ tình nhất là những bản tình ca về mùa xuân biên giới, về tình yêu người lính canh giữ tuyến đầu. Có điều, những tình khúc đắm say, nồng nàn mà hào sảng, bao la đó không còn là tình yêu nam nữ thuần túy mà còn mang tầm vóc vĩ đại của tình yêu đất nước.

Năm 2019, “Tháng Ba vui hội biên phòng” là ca khúc đoạt giải của nhạc sĩ Xuân Đại trong cuộc vận động sáng tác ca khúc về đề tài biên giới, biển, đảo và bộ đội biên phòng. Theo nhạc sĩ Xuân Đại, ca khúc “Tháng Ba vui hội biên phòng”, ông đã ấp ủ rất lâu. Theo ông, ngày 3/3 không chỉ mang ý nghĩa là ngày truyền thống của bộ đội biên phòng mà đó còn là ngày toàn dân hướng về biên giới, cùng nhau chung sức xây dựng biên cương vững mạnh. Bài hát được viết bằng cảm xúc của người chiến sĩ với những năm tháng trên biên giới, với những con người có thực, việc thực, hình ảnh thực, với những phẩm chất cách mạng Bộ đội Cụ Hồ tỏa sáng trên biên giới. Thông qua ca khúc tác giả gửi gắm và bày tỏ tình cảm trân trọng của mình trước việc làm và hình ảnh đẹp của đồng đội. Từ sự tận tụy với nhiệm vụ, bản lĩnh trước khó khăn gian khổ, mà những người chiến sĩ biên phòng đang dệt mùa xuân no ấm, yên bình trên biên cương lộng gió.

Không chỉ có những bài ca ở nơi biên giới rừng núi, dễ dàng nhận thấy, xuyên suốt thời gian, nền âm nhạc nước ta luôn dồi dào những ca khúc về biển đảo quê hương với âm hưởng hào hùng, thiêng liêng khơi dậy tình yêu Tổ quốc, lòng tự hào dân tộc trong mỗi người dân nước Việt. Đến nay, chúng ta đã rất quen thuộc với các nhạc phẩm có sự kết hợp hài hòa giữa dòng nhạc cách mạng với dòng nhạc trữ tình như Hải quân Việt Nam hành khúc (sáng tác Văn Cao), Lướt sóng ra khơi (Thế Dương), Bài ca gửi đất liền (Lương Ngọc Trác), Nơi đảo xa (Thế Song), Lãnh hải thiêng liêng (Doãn Nho), Gần lắm Trường Sa ơi (Huỳnh Phước Long), Trường Sa mãi trong ta (Phan Huỳnh Điểu), Huyền tích Trường Sa (Đức Trịnh)...

"Nơi đảo xa" lấy cảm hứng từ chuyến đi thực tế tại Quảng Ninh của nhạc sĩ Thế Song vào năm 1979. Nhạc phẩm mở đầu bằng hành trình rời đất liền ra ngoài đảo xa của chiến sĩ hải quân. Không gian vùng biển rộng lớn, mênh mông hiện ra với hai quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa sừng sững đương đầu bão tố. Với những chàng trai lần đầu ra khơi, họ sẽ bị rợn ngợp bởi vẻ lớn lao, khoáng đạt của biển trời Tổ quốc. “Nơi anh đến là biển xa, nơi anh tới ngoài đảo xa/ Từng mảnh đất quê ta giữa đại dương mang tình thương quê nhà/ Đây Trường Sa kia Hoàng Sa/ Ngàn bão tố phong ba ta vượt qua vượt qua”…

Viết về đề tài người lính, "Nơi đảo xa" không hừng hừng khí thế hay theo nhịp hành khúc. Nhạc phẩm giàu chất tự sự, giai điệu nhẹ nhàng, trẻ trung gợi tình yêu biển đảo trong niềm hân hoan, hứng khởi. Trong các chương trình tôn vinh chiến sĩ hay khơi dậy lòng tự hào về chủ quyền đất nước, "Nơi đảo xa" thường được ví như khúc "đảo ca" nằm lòng với nhiều thính giả.