Hành trình 10 năm kêu oan của 6 cựu chiến binh ở Đắk Nông

Vướng lao lý vì tìm nguồn gây quỹ

Tại cuộc họp đầu năm 2015, ông Đỗ Mạnh Hùng (SN 1962), Chi hội trưởng Chi hội Cựu chiến binh thôn 6, xã Trường Xuân, huyện Đắk Song đưa ra ý kiến phát dọn cây bụi tại lô 3, lô 6, khoảnh 1, tiểu khu 1710, thuộc Xí nghiệp lâm nghiệp Nghĩa Tín, thị xã Gia Nghĩa (nay là TP. Gia Nghĩa) để trồng cây keo gây quỹ. Ý kiến này được tất cả hội viên trong chi hội đồng ý.

Trong 2 ngày tháng 1/2015 và 2 ngày tháng 4/2015, các cựu chiến binh đã chặt những cây bụi, dây leo, cây gỗ nhỏ và gom lại thành từng đống chờ khô sẽ đốt. Hành vi này sau đó bị cơ quan công an phát hiện, lập biên bản.

Theo kết luận giám định của giám định viên tư pháp thuộc Hạt Kiểm lâm thị xã Gia Nghĩa, rừng bị hủy hoại 0,98ha là rừng sản xuất, thiệt hại hơn 53 triệu đồng. Vụ việc được chuyển cơ quan điều tra khởi tố vụ án.

Tại phiên tòa sơ thẩm tháng 4/2016, các cựu chiến binh chỉ thừa nhận chặt cây nhỏ, cây dây leo vì hiện trạng rừng đã bị chặt phá, đốt cháy trước đó. Tuy nhiên, Tòa án nhân dân (TAND) thị xã Gia Nghĩa tuyên phạt 6 bị cáo từ 6 -7 tháng tù về tội "Hủy hoại rừng".

Sau khi các bị cáo kêu oan, tháng 6/2016, TAND tỉnh Đắk Nông mở phiên tòa phúc thẩm và tuyên hủy án sơ thẩm vì cho rằng, chưa đủ chứng cứ kết tội.

Tháng 9/2017, TAND thị xã Gia Nghĩa mở phiên tòa sơ thẩm lần 2 và tuyên phạt các bị cáo từ 6 -7 tháng tù. Tháng 12 cùng năm, TAND tỉnh Đắk Nông mở phiên tòa phúc thẩm lần 2 và tuyên y án sơ thẩm.

Quyết theo đuổi vụ án vì danh dự

Sau khi thi hành án xong, các cựu chiến binh tiếp tục kêu oan. Đến tháng 5/2020, TAND Cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh tiến hành giám đốc thẩm và chỉ ra hàng loạt vấn đề của vụ án.

TAND Cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh nhận định, kết luận giám định diện tích rừng bị phá không có giá trị pháp lý. Việc xác định mức độ thiệt hại chỉ dựa vào lời khai của cán bộ kiểm lâm mà không dựa trên thực tế là không định lượng được, không khách quan.

Bên cạnh đó, việc xác định thiệt hại về lâm sản và môi trường dựa trên trữ lượng gỗ bình quân/ha là không chính xác, không khách quan, không định lượng được hành vi phạm tội…

Cùng với những phân tích khác, TAND Cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh xác định chưa đủ căn cứ để buộc tội 6 bị cáo, tuyên hủy toàn bộ các bản án sơ thẩm, phúc thẩm để điều tra lại.

Sau 5 năm kể từ ngày TAND Cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh hủy án vì chưa đủ căn cứ buộc tội, 6 cựu chiến binh lại tiếp tục hầu tòa. Tuy nhiên, phiên tòa sơ thẩm lần 3 (ngày 18/2/2025) bị hoãn do người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, nguyên đơn dân sự, người làm chứng… vắng mặt không có lý do.

“

Chúng tôi phát cây bụi, dây leo để trồng keo, mục đích là phủ xanh đất trống, đồi trọc chứ không có mục đích khai thác gỗ hoặc lấn chiếm đất. Đến nay, dù đã chấp hành án xong, nhưng chúng tôi đều quyết theo đuổi vụ án. Mục đích duy nhất là lấy lại uy tín, danh dự cho mình và cho cựu chiến binh

Ông Nguyễn Nam Thái, bị cáo trong vụ án

Kể từ ngày xảy ra vụ án đến nay đã tròn 10 năm, ông Nguyễn Nam Thái (bị cáo trong vụ án) cùng các cựu chiến binh khác 11 lần ra tòa. Theo ông Thái, điều này không chỉ mất thời gian, ảnh hưởng tới sức khỏe, tâm lý của người trong cuộc mà còn tác động tiêu cực đến gia đình và họ hàng của những người có liên quan.

“Chúng tôi phát cây bụi, dây leo để trồng keo, mục đích là phủ xanh đất trống, đồi trọc chứ không có mục đích khai thác gỗ hoặc lấn chiếm đất. Đến nay, dù đã chấp hành án xong, nhưng chúng tôi đều quyết theo đuổi vụ án. Mục đích duy nhất là lấy lại uy tín, danh dự cho mình và cho cựu chiến binh”, ông Thái nói.