Giúp đồng bào Đắk Nông an cư, lạc nghiệp

An cư nhờ 1776

Đồng bào các bon Bu P'răng 1, Bu P'răng 2, xã Quảng Trực được định canh, định cư nằm trong khuôn khổ thực hiện chương trình bố trí dân cư các vùng thiên tai, đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, di cư tự do, khu rừng đặc dụng giai đoạn 2013-2015 và định hướng đến năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 1776/QĐ-TTg ngày 21/11/2012 (gọi tắt Chương trình 1776).

Theo UBND huyện Tuy Đức, cuối năm 2012, sau khi cơ bản hoàn thành việc xây dựng hạ tầng thiết yếu, UBND xã Quảng Trực, huyện Tuy Đức công bố tái lập 2 bon Bu P'răng 1 và Bu P'răng 2 với hơn 150 hộ dân là đồng bào M’nông sinh sống.

Các hộ dân tại đây được cấp đất định canh, định cư, nhà ở kiên cố để ổn định cuộc sống. Hệ thống hạ tầng bao gồm điện, đường, trường, trạm được xây dựng cơ bản, đáp ứng các nhu cầu thiết yếu của hàng trăm nhân khẩu định cư tại khu vực này.

Sau khi ổn định nơi ăn, chốn ở cho các hộ dân, các chương trình hỗ trợ sản xuất, sinh kế được triển khai như hỗ trợ giống, kỹ thuật trồng, chăm sóc mắc ca, cà phê, hồ tiêu….

Ông Điểu Drây, Trưởng bon Bu P'răng 1 cho biết: “Trước đây bà con đã cư trú, sinh sống ở vùng đất này nhưng do chiến tranh nên phải di dời vào rừng sâu hoặc di chuyển đến nhiều nơi theo kiểu du canh du cư. Đến năm 2012, sau khi tái lập, chính quyền địa phương đã di dời hàng trăm hộ dân gần khu vực trung tâm xã Quảng Trực về đây để ổn định cuộc sống cho người dân”.

Theo báo cáo của Sở NN-PTNT thực hiện Chương trình 1776, giai đoạn 2005-2023, tỉnh Đắk Nông đã phê duyệt 17 dự án, phương án ghép (14 dự án đầu tư và 3 phương án xen ghép) với tổng kinh phí hơn 1.569 tỷ đồng để bố trí, ổn định cho 7.584 hộ dân.

Kết quả, tỉnh đã bố trí được gần 1.155 tỷ đồng để xây dựng các hạ tầng thiết yếu tại các dự án bố trí dân cư phù hợp với tiêu chí nông thôn mới. Cụ thể, có 9 dự án bố trí sắp xếp ổn định dân di cư tự do, 3 dự án bố trí ổn định dân cư khu vực biên giới, 2 dự án bố trí dân cư vùng thiên tai và 3 phương án bố trí ổn định dân di cư tự do xen ghép.

Riêng giai đoạn 2013-2023, tỉnh đã thực hiện bố trí, sắp xếp ổn định cho 4.746 hộ. Trong đó, bố trí, sắp xếp dân cư vào vùng tập trung 1.340 hộ; bố trí vào điểm dân cư xen ghép 236 hộ; bố trí ổn định tại chỗ 3.170 hộ; cấp đất ở 847 hộ/64,2ha (bình quân 400m²/hộ); cấp đất sản xuất 1.000 hộ/1.000ha (bình quân 1ha/hộ). Bên cạnh đó, tỉnh còn hỗ trợ trực tiếp kinh phí di chuyển và xây dựng nhà ở cho 1.576 hộ dân, với tổng kinh phí 25,76 tỷ đồng.

Kết quả trên khẳng định Chương trình 1776 là chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước, phù hợp với lòng dân, được Nhân dân và các cấp chính quyền địa phương đồng tình ủng hộ. Chương trình không những giúp đồng bào ổn định đời sống, sản xuất mà còn góp phần quản lý tốt tình hình dân cư, đất đai, bảo đảm an ninh, chính trị, quốc phòng và phát triển kinh tế - xã hội.

Tiếp nối 1776 bằng Chương trình 590

Hiện nay, tỉnh Đắk Nông đang xúc tiến triển khai chương trình bố trí dân cư các vùng thiên tai, đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, di cư tự do, khu rừng đặc dụng giai đoạn 2021-2025 và định hướng đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 590/QĐ-TTg ngày 18/5/2022 (gọi tắt Chương trình 590).

Theo Quyết định số 590, UBND tỉnh có trách nhiệm chủ động bố trí nguồn vốn từ ngân sách địa phương, kết hợp lồng ghép nguồn vốn của các chương trình, dự án và nguồn vốn hợp pháp khác trên địa bàn để triển khai thực hiện chương trình. Đồng thời, căn cứ tình hình thực tế của địa phương, UBND tỉnh xây dựng và ban hành theo thẩm quyền các cơ chế, chính sách hỗ trợ để thực hiện các nội dung, giải pháp của chương trình tại địa phương.

Căn cứ vào tình hình thực tế nguồn ngân sách của tỉnh, UBND tỉnh Đắk Nông đã có Tờ trình số 3254/TTr-UBND ngày 10/6/2024 trình HĐND tỉnh khóa IV xem xét, thông qua nghị quyết về việc quy định chính sách hỗ trợ thực hiện Chương trình bố trí dân cư theo Quyết định số 590/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ trên địa bàn tỉnh Đắk Nông.

Theo Tờ trình số 3254, Chương trình 590 gồm có 2 chính sách là hỗ trợ xây dựng nhà ở, sửa nhà và hỗ trợ lương thực trong thời gian đầu với tổng kinh phí dự kiến thực hiện giai đoạn 2024-2030 là 20,94 tỷ đồng. Chương trình 590 sẽ thực hiện tại các xã Quảng Trực, Đắk Búk So, huyện Tuy Đức; Buôn Choáh, huyện Krông Nô; Đắk R’măng, Quảng Sơn, huyện Đắk Glong với mục tiêu hỗ trợ cho khoảng 500 hộ dân có điều kiện làm nhà, ổn định cuộc sống ở các khu dân cư tập trung.

Cụ thể, chương trình hỗ trợ xây dựng nhà ở, lương thực trong thời gian đầu cho các hộ gia đình, cá nhân thuộc đối tượng quy định khi di chuyển về sinh sống tại các dự án bố trí ổn định dân cư tập trung, xen ghép với mức 30 triệu đồng/hộ hoặc 15 triệu đồng/hộ. Hỗ trợ nâng cấp nhà ở và vật dụng phòng, chống thiên tai thiết yếu đối với các hộ gia đình, cá nhân thuộc đối tượng quy định khi phải bố trí ổn định tại chỗ do không còn quỹ đất để bố trí tái định cư, với mức 20 triệu đồng/hộ.

Ban Dân tộc - HĐND tỉnh đã tổ chức họp, thẩm tra tờ trình để đề nghị HĐND tỉnh xem xét, thông qua. Bên cạnh cơ bản thống nhất với các nội dung liên quan về đối tượng, chính sách hỗ trợ, Ban Dân tộc - HĐND tỉnh cho rằng, Chương trình 590 phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh hiện nay. Việc thực hiện Chương trình 590 sẽ tiếp tục tạo điều kiện hỗ trợ người dân khi di chuyển đến nơi tái định cư mới hoặc ổn định tại chỗ có điều kiện để làm nhà ở và ổn định cuộc sống. Bên cạnh phát huy lợi ích tối ưu, huy động nguồn lực hỗ trợ của các cấp chính quyền địa phương, tổ chức xã hội thì chương trình còn huy động nguồn xã hội hóa, tránh tâm lý trông chờ, ỷ lại chính sách của người dân.