Nhà xuất bản Thông tấn vừa cho ra mắt tậpsách ảnh: “Người M’nông ở Việt Nam” khổ 20x20cm, in song ngữ Việt - Anh, dày176 trang với hàng trăm ảnh và trang viết. Đây là tập sách ảnh trong sery bộsách ảnh về các tộc người thiểu số ở Việt Nam do Nhà nước tài trợ và đặt hàngxuất bản.
Độc giả được khám phá vùng cao nguyên bíẩn giàu có di sản văn hóa của tộc người M’nông- một tộc người thiểu số thuộcnhóm Môn – Khơme, cư trú ở vùng nam Tây Nguyên (tại các huyện Lắk, Krông Bông,Buôn Đôn tỉnh Đắk Lắk; huyện Krông Nô, Chư Jút, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk R’lấp,Đắk Glong, Tuy Đức, thị xã Gia Nghĩa tỉnh Đắk Nông; huyện Phước Long và Bù Đăngthuộc tỉnh Bình Phước; huyện Lạc Dương tỉnh Lâm Đồng và một số khu vực giápbiên giới Việt Nam thuộc tỉnh Mundunkiri (Campuchia). Người M’nông được các nhànghiên cứu trong nước và ngoài nước chú tâm nghiên cứu bởi họ được coi là mộttộc người bản địa, cư trú lâu đời tại vùng đất nam Tây Nguyên hay còn gọi làcao nguyên M’nông.
Tập sách ảnh này có 6 chương: Nguồn gốcvà phân bố dân cư; Voi M’nông; Bản làng, nhà ở; Nguồn sống; Y phục và trangsức; Phong tục, lễ hội. Sự kết hợp giữa các trang viết và hình ảnh minh họa lànét độc đáo nhất trong phong cách thể hiện của tập sách ảnh. Những thành tố củavăn hóa truyền thống dân tộc M’nông được nêu bật một cách cô đọng. ChươngVoi M’nông khắc họa hình ảnh các gru săn voi, bộ công cụ săn bắt và thuầndưỡng voi rừng, những chú voi con, các nghi lễ cúng voi, con voi trong đờisống. Chương Bản làng, nhà ở miêu tả về làng cổ truyền với kết cấu, môitrường, tập quán cư trú và những loại hình nhà cửa như nhà dài, nhà sàn, nhàtrệt, kho lúa, cách thức bố trí, sinh hoạt trong mỗi ngôi nhà. Chương Nguồnsống phản ánh công việc sản xuất kinh tế nương rẫy, trồng trọt, chăn nuôi,khai thác tự nhiên như đánh bắt cá, săn thú, bẫy chim, thu hái hoa quả trongrừng, nghề thủ công như dệt vải, đan gùi, làm thuyền độc mộc, ẩm thực dân gianvới rượu cần và các món ăn chế biến đậm hương vị núi rừng như canh bồi, cơmlam, thịt nướng... Chương Y phục và trang sức khắc họa lại bản sắc tộcngười với y phục và trang sức của nam giới và phụ nữ, trong đó tiêu biểu là áorhap, khố của già làng, thanh niên trai tráng, váy hoa của phụ nữ, áo choàng.Đặc biệt, các món trang sức như vòng bạc, vòng đồng đeo cổ, đeo cổ chân, cổtay, khuyên tai bằng ngà voi, lục lạc... Chương Phong tục, lễ hội thểhiện một số lễ hội tiêu biểu về vòng đời như Lễ kết nghĩa anh em, Lễ cưới, Lễtang... và lễ nghi nông nghiệp như Lễ cúng lúa đầy bồ, Lễ Tâm ngết... của ngườiM’nông. Trong chương này, những loại hình nghệ thuật diễn xướng như cồngchiêng, diễn tấu nhạc cụ bằng tre nứa, múa, trò chơi dân gian của tộc ngườicũng được nêu bật khá đầy đủ.
Sách ảnh “Người M’nông ở Việt Nam” là mộttập sách có giá trị về nội dung và hình thức, trang bị cho người đọc những hiểubiết cơ bản về tộc người có dân số khá đông của tỉnh Đắk Nông, góp phần bảo tồnnhững giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của cộng đồng dân tộc M’nông.
Tấn Vịnh