Vi phạm “nguyên tắc một chiều”
Tại một điểm giết mổ gia cầm ở chợ thị xã Gia Nghĩa, chủ cơ sở chỉ cần vài cái chậu, một nồi nước là có thể làm thịt nhanh chóng hàng trăm con gà, vịt mỗi ngày.
 |
Việc giết mổ gia cầm tại chợ thị xã Gia Nghĩa không đảm bảo ATVSTP |
Quy trình giết mổ rất đơn giản, gia cầm sau khi cắt tiết thì nhúng vào nồi nước đun sẵn trên bếp, rồi được đưa ra chậu để nhổ lông, móc ruột. Sau đó, toàn bộ phân, nước thải của công đoạn làm lòng, mề đều được đổ ngay xuống mương thoát nước, ngay trước mặt. Nơi giết mổ sát với nơi để lồng gia cầm sống, nền nhà thì dính đầy máu và đất bụi.
Tại các cơ sở giết mổ gia súc của ông Vũ Văn Phương ở xã Nam Bình; ông Vũ Văn Cảnh ở thị trấn Ðức An (Ðắk Song); ông Nguyễn Tấn Công ở xã Nam Ðà (Krông Nô) thì việc giết mổ cũng được thực hiện ngay trên sàn nhà, không có khu vực làm nội tạng riêng biệt. Ðây chính là nguyên nhân trực tiếp làm cho các sản phẩm thực phẩm dễ bị nhiễm các sinh vật gây bệnh.
Theo Chi cục Quản lý chất lượng nông- lâm- thủy sản tỉnh thì mới đây, qua kiểm tra điều kiện ATVSTP tại 11 cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm thì có tới 10 cơ sở xếp loại C và chỉ có 1 cơ sở xếp loại B. Phần lớn các cơ sở này đều vi phạm về thực hiện “nguyên tắc một chiều” trong chế biến, tức là không phù hợp và thuận tiện cho công tác vệ sinh, phòng chống các nguy cơ ô nhiễm thực phẩm.
Trong đó, các lỗi chủ yếu gồm: sản phẩm thịt giết mổ được để ngay trên sàn nhà; chưa có khu vực làm nội tạng riêng biệt nên nguy cơ ô nhiễm chéo là rất cao; chất thải chưa được xử lý mà chủ yếu thải trực tiếp ra môi trường…
Qua kiểm tra cũng cho thấy, các chủ cơ sở và người lao động chưa được tập huấn hoặc được tập huấn, nhưng chưa áp dụng các kiến thức về đảm bảo ATVSTP và cũng không được trang bị các dụng cụ bảo hộ lao động.
Tập trung khắc phục, xử lý
Theo quy định, cơ sở giết mổ, sơ chế động vật, sản phẩm động vật phải có đủ các điều kiện vệ sinh thú y theo quy định tại Ðiều 33 của Pháp lệnh Thú y. Cụ thể như địa điểm, nhà xưởng, trang thiết bị… phải cách biệt với khu dân cư, các công trình công cộng, đường giao thông chính và các nguồn gây ô nhiễm, không bị úng ngập, có tường bao quanh và cổng riêng biệt để xuất, nhập động vật, sản phẩm động vật.
Ðường đi trong cơ sở phải lát gạch hoặc bằng bê tông. Các cơ sở giết mổ có khu vực riêng nhốt động vật chờ giết mổ; khu vực riêng để giết mổ, sơ chế động vật, sản phẩm động vật; khu cách ly động vật ốm; khu xử lý sản phẩm không đủ tiêu chuẩn vệ sinh thú y….
Tuy nhiên, việc đảm bảo các quy định này ở các cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm trên địa bàn tỉnh xem ra còn nhiều hạn chế. Nguyên nhân là do các cơ sở này đều ở quy mô nhỏ lẻ nên chưa có vốn để đầu tư xây dựng nhà xưởng theo đúng quy định.
Bên cạnh đó, ngành chức năng cũng chưa chú ý tới việc hướng dẫn, kiểm tra, xử lý nên nhiều cơ sở chưa triển khai kiểm soát động vật trước khi giết mổ. Mặt khác, hoạt động kiểm dịch động vật đối với cơ sở chăn nuôi chưa được tiến hành đầy đủ, kịp thời, nên khó kiểm soát được các nguy cơ gây mất an toàn thực phẩm.
Vì vậy, khi chi cục gửi 5 mẫu thịt heo, gà đi phân tích thì trong 3 mẫu thịt heo, có 1 mẫu nhiễm S.aureus và 1 mẫu nhiễm Samonella quá giới hạn cho phép. Kết quả này đã thể hiện đúng thực trạng giết mổ gia súc của những cơ sở bị xếp loại C.
Ðối với những cơ sở xếp loại C thì chi cục đã yêu cầu cần phải nhanh chóng tiến hành khắc phục các lỗi vi phạm, nhất là những lỗi nặng. Trong thời gian từ 1-3 tháng, nếu cơ sở không triển khai thì chi cục sẽ phối hợp với chính quyền địa phương tiến hành xử phạt hành chính và nếu vẫn cố tình vi phạm thì yêu cầu cơ sở ngừng hoạt động.
Tuy nhiên, về phía các ngành chức năng, các huyện, thị xã cũng cần bám vào quy hoạch về chăn nuôi, chế biến nông-lâm sản của tỉnh để có kế hoạch di dời, xây mới các điểm giết mổ gia súc, gia cầm tập trung.