Giải quyết khiếu nại, tố cáo tại Đắk Nông cần nỗ lực cao hơn

Chuyển biến trong xử lý đơn thư

Theo thống kê, số đơn thư khiếu nại, tố cáo (KN-TC) tại Đắk Nông tăng bình quân 15-20% mỗi năm, trong đó các vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan hành chính chiếm khoảng 70%.

Về nội dung KN-TC, các vấn đề chủ yếu liên quan đến đất đai, bồi thường giải phóng mặt bằng, tái định cư (chiếm khoảng 65%); môi trường (15%); chính sách xã hội (10%) và các lĩnh vực khác (10%). Đặc biệt, nhiều vụ việc liên quan đến đất đai kéo dài nhiều năm chưa được giải quyết dứt điểm, gây bức xúc trong Nhân dân.

Một số vụ việc đã được giải quyết nhiều lần nhưng người dân không đồng tình, tiếp tục khiếu nại vượt cấp. Ngoài ra, xuất hiện tình trạng một số đối tượng lợi dụng quyền KN-TC để kích động, lôi kéo người dân khiếu kiện đông người.

Về kết quả giải quyết, tỷ lệ giải quyết đơn thư KN-TC thuộc thẩm quyền đạt khoảng 85%, song chất lượng giải quyết chưa cao. Nhiều vụ việc phải giải quyết nhiều lần, kéo dài thời gian, làm giảm niềm tin của người dân vào chính quyền.

Năm 2024, dưới sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh và các cơ quan Trung ương, công tác tiếp công dân, giải quyết KN-TC tại Đắk Nông đã đạt nhiều kết quả tích cực.

Một trong những điểm sáng là việc các cơ quan có thẩm quyền đã thụ lý và giải quyết 100% số vụ việc đủ điều kiện. Cụ thể, trong tổng số 45 vụ khiếu nại được thụ lý, đã có 34 vụ được giải quyết hoàn thành, đạt tỷ lệ 75,6%. Các vụ khiếu nại lần đầu chiếm phần lớn và được giải quyết chủ yếu thông qua quyết định hành chính, trong đó nhiều vụ việc khiếu nại được xác định là không có cơ sở.

Về tố cáo, các cơ quan chức năng cũng đã tiếp nhận và xử lý xong 91,7% số vụ việc, trong đó có nhiều vụ tố cáo được đánh giá đúng hoặc có phần đúng, giúp làm rõ các sai phạm và kiến nghị xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân liên quan. Những kết quả này đã giúp ổn định tình hình địa phương, củng cố niềm tin của người dân vào chính quyền, đồng thời hạn chế tình trạng khiếu nại, tố cáo kéo dài và vượt cấp.

Những thách thức đặt ra

Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, công tác tiếp công dân và giải quyết KN-TC tại tỉnh Đắk Nông vẫn còn đối mặt với không ít thách thức. Một trong những vấn đề nổi cộm là tình trạng công dân gửi đơn thư trùng lặp nội dung đến nhiều cấp, nhiều nơi, gây khó khăn trong việc phân loại và giải quyết.

Một số đơn thư không đủ điều kiện thụ lý nhưng vẫn được chuyển tiếp, làm tăng số vụ việc không cần thiết, đồng thời gây mất thời gian và nguồn lực. Ngoài ra, công tác tiếp công dân tại một số nơi chưa được thực hiện nghiêm túc, dẫn đến hiệu quả xử lý không cao. Một số cơ quan, đơn vị vẫn chưa tuân thủ đúng trình tự, thủ tục trong giải quyết KN-TC, làm phát sinh các khiếu kiện kéo dài và vượt cấp.

Các yếu tố khách quan như ảnh hưởng từ việc triển khai các dự án thủy lợi, thủy điện cũng đóng góp vào tình trạng khiếu kiện. Việc xây dựng các công trình này đã gây sạt lở đất, ngập úng, ảnh hưởng đến môi trường sống của người dân. Thêm vào đó, khó khăn trong việc bố trí đất tái định cư có vị trí tương đồng với đất bị thu hồi, cùng với các quy định pháp luật chưa cho phép trả tiền thay cho đất tái định cư, đã tạo thêm áp lực cho chính quyền địa phương trong xử lý các vụ việc phát sinh.

2024 là năm chuẩn bị cho đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025-2030, dẫn đến nguy cơ phát sinh thêm các đơn thư phản ánh, tố cáo liên quan đến công tác nhân sự. Đây là một thách thức không nhỏ đối với chính quyền tỉnh trong việc bảo đảm minh bạch, công bằng và ổn định tình hình chính trị tại địa phương.

Trước những thách thức trên, UBND tỉnh Đắk Nông đã triển khai nhiều biện pháp quyết liệt nhằm nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư và giải quyết KN-TC. Một trong những giải pháp quan trọng là tăng cường thanh tra trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, đặc biệt tại những địa bàn có nhiều vụ việc phát sinh. Các cấp, các ngành được yêu cầu tập trung xử lý kịp thời, đúng pháp luật ngay từ cơ sở các vụ việc mới phát sinh, đồng thời đẩy nhanh tiến độ giải quyết các vụ việc tồn đọng, phức tạp và đông người.

Công tác quản lý Nhà nước về đất đai, quy hoạch, bảo vệ rừng cũng được chú trọng tăng cường. Các sở, ban, ngành và địa phương đã đẩy mạnh hoạt động thanh tra, kiểm tra chuyên ngành để kịp thời phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm như lấn chiếm, sang nhượng đất đai trái phép. Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo cũng được đẩy mạnh, giúp nâng cao hiệu quả quản lý và minh bạch trong quá trình xử lý.

Ngoài ra, UBND tỉnh Đắk Nông đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tập trung vào công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về chính sách, pháp luật, đặc biệt là trong lĩnh vực đất đai và quản lý bảo vệ rừng. Việc tăng cường đối thoại trực tiếp giữa chính quyền và người dân cũng được đề xuất như một giải pháp nhằm giảm thiểu tình trạng khiếu kiện vượt cấp và kéo dài, đồng thời củng cố niềm tin của người dân vào các cơ quan Nhà nước.

Nâng cao vai trò của cấp ủy đảng

Trong bối cảnh các vụ việc KN-TC vẫn còn diễn biến phức tạp, vai trò lãnh đạo của cấp ủy đảng cần được đặc biệt chú trọng. Dựa trên thực tiễn hiện tại và dự báo tình hình trong thời gian tới, vai trò lãnh đạo của cấp ủy đảng trong công tác tiếp dân và giải quyết KN-TC cần được xác định rõ. Cấp ủy đảng cần khẳng định vai trò trung tâm trong việc lãnh đạo, chỉ đạo công tác tiếp dân, giải quyết KN-TC. Để làm được điều này, cấp ủy đảng phải xây dựng kế hoạch chỉ đạo cụ thể, phù hợp với đặc thù của từng địa phương, bảo đảm sự tham gia đồng bộ của cả hệ thống chính trị. Việc đề ra các chỉ thị, nghị quyết chuyên đề về công tác này cần được thực hiện thường xuyên, sát với thực tiễn và có tính khả thi cao. Qua đó, cấp ủy đảng có thể định hướng rõ ràng cho các cấp chính quyền, cơ quan chức năng trong việc tiếp dân và giải quyết các vấn đề phát sinh.

Cùng với đó nâng cao nhận thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên bởi nhận thức và trách nhiệm của cán bộ, đảng viên là yếu tố then chốt trong việc nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại, tố cáo. Cấp ủy đảng cần tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, nâng cao tinh thần trách nhiệm và đạo đức công vụ cho đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Mỗi cán bộ, đảng viên cần nhận thức rõ vai trò của mình trong việc giải quyết các vấn đề của Nhân dân, đảm bảo tính công khai, minh bạch và công bằng trong xử lý các vụ việc. Các cấp ủy đảng xây dựng cơ chế kiểm tra, giám sát thường xuyên đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện nhiệm vụ tiếp dân và giải quyết KN-TC. Những hành vi thiếu trách nhiệm, gây phiền hà hoặc vi phạm pháp luật cần được xử lý nghiêm minh để tạo niềm tin trong Nhân dân.

Cấp ủy đảng cần phát huy vai trò điều phối, tạo sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, ban, ngành và tổ chức chính trị - xã hội trong công tác tiếp dân, giải quyết KN-TC. Việc xây dựng cơ chế phối hợp đồng bộ, rõ ràng giữa các đơn vị giúp giảm thiểu tình trạng chồng chéo trách nhiệm hoặc đùn đẩy công việc, từ đó nâng cao hiệu quả xử lý các vụ việc.

Công tác tiếp dân định kỳ và đột xuất của lãnh đạo Đảng, chính quyền tiếp tục được chú trọng và thực hiện nghiêm túc, thực chất, tránh hình thức. Việc lắng nghe, tiếp nhận ý kiến và nguyện vọng của người dân từ những buổi tiếp dân này không chỉ giúp giải quyết nhanh chóng các vấn đề mà còn góp phần xây dựng mối quan hệ gần gũi, tin cậy giữa Nhân dân và chính quyền...