“Già hóa dân số - những thách thức trong chăm sóc người cao tuổi”

Theo thống kê thì hiện nay, tỷ lệ người cao tuổi (NCT) trên địa bàn tỉnh chiếm khoảng 5%. Thời gian qua, thực hiện Chiến lược dân số và chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh, nổi bật là mục tiêu về nâng cao chất lượng dân số, công tác chăm sóc sức khỏe cho NCT đã từng bước được quan tâm hơn và có nhiều chuyển biến tích cực.

Cán bộ y tế tư vấn sức khỏe cho NCT tại Trạm y tế thị trấn Ea T’ling (Chư Jút)

Mỗi năm, toàn tỉnh đã có hàng ngàn lượt NCT được khám sức khỏe, cấp thuốc miễn phí, cấp thẻ bảo hiểm y tế. Bên cạnh đó, được sự hỗ trợ của các đơn vị y tế trong và ngoài tỉnh, nhiều NCT còn được khám và phẫu thuật mắt miễn phí.

Điều đáng ghi nhận, tuy còn nhiều khó khăn, nhưng hiện nay, hầu hết các xã, phường, thị trấn trên địa bàn đều đã xây dựng được Quỹ toàn dân chăm sóc NCT với số tiền lên đến hàng trăm triệu đồng, kịp thời thăm hỏi người già lúc ốm đau, hoạn nạn, ngày lễ, tết…

Ngoài ra, nhằm giúp NCT sống vui, các cấp Hội NCT trên địa bàn còn tổ chức các sân chơi tinh thần lành mạnh, vui khỏe, thu hút đông đảo NCT tham gia.

Đến nay, toàn tỉnh đã thành lập được hơn 125 câu lạc bộ với 2.230 NCT tham gia sinh hoạt như dưỡng sinh, thơ ca, cờ tướng, cầu lông, bóng bàn, cây cảnh, cồng chiêng, dệt thổ cẩm…

Nhờ những hoạt động thiết thực đó, số tuổi trung bình của người dân trên địa bàn đã tăng từ 70,8 tuổi (2005) lên gần 72 tuổi (năm 2013).

Theo Chi cục Dân số-Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) tỉnh thì hiện nay, tỷ lệ NCT trên địa bàn đang có xu hướng tăng. Điều này đã đặt ra nhiều vấn đề đối với công tác chăm sóc sức khỏe cũng như hệ thống an sinh xã hội cho NCT.

Mặc dù công tác này đã được quan tâm, nhưng hiện vẫn chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu. Thực tế cho thấy, NCT phải đối mặt với nhiều nguy cơ về sức khỏe, nhất là các bệnh mãn tính không lây như xương khớp, tim mạch, trầm cảm…

Tuy nhiên, việc tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe vẫn còn rất hạn chế, nhất là ở các địa bàn vùng sâu, vùng xa, dân tộc thiểu số. Đặc biệt, hệ thống y tế lão khoa trên địa bàn còn thiếu, trang thiết bị cũng như đội ngũ cán bộ y tế phục vụ công tác này còn chưa đáp ứng đủ nhu cầu.

Ngoài ra, nhiều NCT vẫn chưa có thói quen khám sức khỏe định kỳ nên khi phát hiện bệnh thì đã ở giai đoạn muộn, nguy cơ khuyết tật cao, thường gặp nhất là khuyết tật về mất thị lực và thính lực…

Cũng theo Chi cục DS-KHHGĐ thì mặc dù tỉnh ta vẫn chưa bước vào giai đoạn “già hóa dân số”, nhưng việc xây dựng các giải pháp ứng phó với tình trạng này là rất cần thiết. Trong đó, việc đẩy mạnh công tác truyền thông, nâng cao nhận thức cho người dân về các vấn đề “già hóa dân số”, nâng cao chất lượng dân số, nhất là công tác chăm sóc sức khỏe NCT… là một trong những giải pháp trọng tâm cần được chú trọng đẩy mạnh.

Bên cạnh đó, ngành cũng tập trung duy trì các hoạt động nhằm giảm tỷ lệ sinh, kiểm soát tốc độ tăng tỷ số giới tính khi sinh, nâng cao chất lượng giống nòi… nhằm làm chậm thời gian chuyển đổi từ “già hóa dân số” sang giai đoạn “dân số già”.

Các hoạt động, mô hình chăm sóc NCT dựa vào cộng đồng cũng tiếp tục được triển khai ngày càng sâu rộng, mang lại hiệu quả cao. Đặc biệt, thực hiện chủ đề của Tháng hành động Quốc gia về dân số năm nay, các hoạt động này đã được triển khai mạnh mẽ trong toàn tỉnh.

Đối với hoạt động truyền thông, ngoài việc tổ chức các chiến dịch truyền thông bề nổi, các địa phương cũng chú trọng triển khai các hoạt động tuyên tuyền, tư vấn trực tiếp tại cơ sở. Bên cạnh đó, ngành cũng lồng ghép triển khai các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, KHHGĐ cho người dân ở các địa bàn vùng sâu, vùng xa, dân tộc thiểu số, trong đó, ưu tiên nhóm đối tượng là NCT.