Thu hoạch lúa mỳ trên cánh đồng ở Mykolaiv, Ukraine. (Ảnh: AFP/TTXVN)
Ngày 14/7, người phát ngôn của Liên minh châu Âu (EU) cho biết Ủy ban châu Âu (EC) đang hỗ trợ Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ trong nỗ lực gia hạn Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen, dự kiến sẽ hết hiệu lực vào ngày 17/7 tới đây.
Theo người phát ngôn này, EU đang tích cực hỗ trợ các cuộc đàm phán do Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ dẫn dắt, đồng thời sẽ "xem xét mọi giải pháp" để đảm bảo ưu tiên ngũ cốc Ukraine được tiếp cận thị trường thế giới. EU cũng kêu gọi các bên liên quan mau chóng nhất trí gia hạn thỏa thuận.
Một số nguồn thạo tin cho biết EU đang cân nhắc kết nối một chi nhánh của Ngân hàng Nông nghiệp Nga (Rosselkhozbank) vào Hệ thống Thanh toán Quốc tế SWIFT, đổi lại việc Moskva gia hạn thỏa thuận cho phép xuất khẩu ngũ cốc an toàn từ Ukraine qua Biển Đen.
Phương án này đã được đề cập trong bức thư Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres gửi Tổng thống Nga Vladimir Putin Putin, trong đó đề xuất Nga chấp thuận duy trì thực thi thỏa thuận ngũ cốc thêm vài tháng để giúp EU có thêm thời gian kết nối trở lại Rosselkhozbank với SWIFT.
Tuần trước, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cho biết Moskva không thấy đề xuất trên thỏa đáng vì sẽ "mất nhiều tháng" để mở chi nhánh Rosselkhozbank và thêm khoảng 3 tháng nữa để kết nối với SWIFT.
Việc kết nối lại ngân hàng Nga vào hệ thống SWIFT là một trong những điều kiện chính của Moskva trong giải quyết những khúc mắc liên quan thỏa thuận ngũ cốc.
Ngân hàng Rosselkhozbank đã bị EU đưa ra khỏi SWIFT từ tháng 6/2022 do xung đột tại Ukraine.
Tháng 7/2022, Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ đã đứng ra làm trung gian cho thỏa thuận mang tên Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen nhằm giúp giải quyết cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu ngày càng trầm trọng do tình hình xung đột giữa Nga và Ukraine - hai nước xuất khẩu ngũ cốc hàng đầu thế giới.
Trong khuôn khổ sáng kiến, Nga và Liên hợp quốc đã ký bản ghi nhớ về việc tạo điều kiện cung cấp các sản phẩm nông nghiệp và phân bón của Nga ra thị trường thế giới, trong khi Ukraine ký thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ và Liên hợp quốc về xuất khẩu thực phẩm và phân bón an toàn từ Ukraine qua Biển Đen.
Thỏa thuận đã 3 lần được gia hạn và theo lần gia hạn mới đây nhất vào ngày 18/5, thỏa thuận sẽ hết hiệu lực vào ngày 17/7 tới.
Tổng thống Nga Vladimir Putin gần đây cho biết Nga đang xem xét rút khỏi thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen nếu những rào cản đối với xuất khẩu lương thực và phân bón của nước này không được khắc phục./.