Dự báo thời tiết tháng 3: Tây Nguyên ít mưa, khô hạn gia tăng

Tháng 3 thuộc thời điểm cuối mùa khôở Tây Nguyên. Thời tiết của khu vực chịu tác động tranh chấp của áp cao lạnhlục địa ở phía Bắc và áp thấp nóng phía Tây hoạt động phát triển mở rộng sangphía Ðông. Phần lớn thời gian ban ngày trời nắng; ban đêm trời mát; trưa, chiềuthời tiết có thể trở nên oi bức, các vùng trũng thấp, vùng sườn núi khuất giócòn chịu tác động của hiệu ứng phơn nên có một số ngày trong thời kỳ cuối thángxảy ra nắng nóng gay gắt. Ở những vùng có độ cao dưới 800m, nhiệt độ trung bìnhngày dao động từ 24 – 270C cao nhất từ 33 – 370C; thấp nhất từ 17 – 230C. Nhữngvùng có độ cao trên 800m, nhiệt độ trung bình ngày dao động từ 20 – 240C caonhất từ 30 – 340C; thấp nhất từ 16 – 190C. Nhìn chung, nhiệt độ có xu thế tăngdần theo thời gian và giảm dần theo độ cao.

Do là thời kỳ chịu chi phối hỗn hợpcủa cả hai khối không khí lạnh và nóng, kết hợp với tính chất đa dạng của địahình nên trong tháng 3 dông nhiệt xuất hiện khá nhiều tạo ra những trận mưatrái mùa. Trung bình trong tháng 3, ở các vùng của Tây Nguyên có từ 4 – 6 ngàycó mưa với tổng lượng mưa tháng trung bình nhiều năm đạt từ30 – 100mm một số nơi có mưa từ 100 – 150mm.Tuy nhiên, tháng 3 là tháng có độ ẩm không khí xuống mức thấp nhất trong năm;độ ẩm không khí thấp nhất tuyệt đối ở các vùng trũng thấp có khi xuống dưới 15%khiến cho thời tiết trở nên rất khô. Nắng nhiều và độ ẩm thấp làm cho lượng bốchơi tăng vọt, trung bình đạt từ 110 – 180mm, mức cao nhất trong năm. Các trậnmưa trái mùa xuất hiện trong tháng 3 thường có lượng mưa không lớn, diện mưahẹp nên về cơ bản chưa giải tỏa được "cơn khát" của mùa khô, đồngthời trong các trận mưa này còn có thể xuất hiện các yếu tố nguy hiểm như dôngsét, lốc xoáy và mưa đá gây thiệt hại cho sản xuất.

Tháng 3 nằm trong thời gian ba thángcạn kiệt nhất năm với lượng dòng chảy trên các sông chính chỉ chiếm từ 2 – 3%lượng dòng chảy năm; các suối nhỏ có thể trở nên cạn kiệt hoàn toàn. Mực nướcngầm, nước trên các sông suối, ao hồ tiếp tục giảm dần và thường chỉ còn khảnăng cấp nước hạn chế..

Tháng 3 năm nay, diễn biến thời tiếtthủy văn ở Tây Nguyên được nhận định là có nhiều biến động. Hầu hết các yếu tốkhí tượng thủy văn như độ ẩm, lượng mưa, lượng nước trên các sông, suối, ao, hồđạt thấp hơn so với trung bình nhiều năm. Các yếu tố khác như nhiệt độ, số giờnắng có khả năng đạt xấp xỉ và cao hơn mức trung bình.

Từ đầu tháng 3, nhiệt độ có xu hướngtăng, thời tiết ở Tây Nguyên sẽ chuyển sang thời kỳ khô, nóng và nắng nhiều.Nắng nóng xuất hiện nhiều trong thời kỳ giữa và cuối tháng; riêng trong thời kỳcuối tháng có khả năng xuất hiện các đợt gió Tây khô nóng ở các vùng trũngthấp, khuất gió làm ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và hình thành năng suấtcây trồng và gia tăng nguy cơ xảy ra cháy rừng.

Dự báo về lượng mưa cho thấy ở hầuhết các nơi mưa trái mùa xuất hiện trong tháng 3 năm nay không nhiều và có khảnăng xuất hiện muộn, chủ yếu trong thời kỳ cuối tháng. Do đó, lượng nước ngầm,nước trong các sông, suối, ao, hồ tiếp tục giảm dần và duy trì ở mức thấp hơnso với trung bình nhiều năm từ 15 – 50%; đến cuối tháng, các suối, hồ, đập nhỏsẽ cạn kiệt, không còn khả năng cấp nước.

Ðến cuối tháng 2, tình hình hạn hánđã diễn ra rất nghiêm trọng ở các tỉnh Gia Lai, Ðắk Lắk và một số vùng ở ÐắkNông. Các địa phương khác cũng đang xảy ra thiếu nước và đứng trước nguy cơchịu ảnh hưởng thiệt hại do hạn hán gây ra. Do vậy, rất cần có sự chỉ đạo sátsao của các cấp chính quyền, sự phối hợp hành động của các ngành và đặc biệt làý thức của mỗi người dân trong công tác phòng chống hạn hán, cháy rừng nhằmgiảm thiểu những khó khăn, thiệt hại do nắng hạn gây ra.

Nguyễn Văn Huy