Dự án treo 15 năm giữa lòng TP. Gia Nghĩa sắp được giải quyết

Dự án nằm trên giấy

Tháng 7/2010, UBND tỉnh Đắk Nông có chủ trương đồng ý giao khu đất rộng 24ha tại phường Nghĩa Trung cho Trung tâm Phát triển quỹ đất (thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường) để thực hiện quỹ đất tái định cư. Khu đất này nằm dọc quốc lộ 28, thuộc địa phận phường Nghĩa Trung.

Mặc dù phương án đầu tư cơ sở hạ tầng chưa được Trung tâm Phát triển quỹ đất lập và trình UBND tỉnh phê duyệt nhưng tháng 9/2010, TP. Gia Nghĩa đã ra thông báo thu hồi đất.

Sau đó, Trung tâm Phát triển quỹ đất phối hợp với phường Nghĩa Trung họp dân và thực hiện các bước kiểm đếm, lập phương án bồi thường cho Dự án khu tái định cư 24ha.

Sau khi Trung tâm Phát triển quỹ đất lập quy hoạch chi tiết, tháng 10/2011, UBND TP. Gia Nghĩa đã phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết dự án. Để thực hiện dự án này, Nhà nước sẽ thu hồi 22,78ha đất của 217 hộ dân.

Tháng 12/2012, UBND TP. Gia Nghĩa ban hành quyết định thu hồi đất đợt 1 đối với 142 hộ, tương ứng 11,54ha. Dự kiến có 38 hộ được bố trí tái định cư. Tổng chi phí giải phóng mặt bằng là 26,3 tỷ đồng.

Trung tâm Phát triển quỹ đất đã niêm yết quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và đề nghị UBND tỉnh bố trí kinh phí thực hiện. Tuy nhiên, sở chuyên ngành trả lời đã bố trí hết kinh phí năm đó nên chờ sang năm 2014.

Nhưng sau đó, Dự án khu tái định cư 24ha vẫn không được bố trí vốn giải phóng mặt bằng. Việc lập, điều chỉnh quy hoạch, phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư tại dự án kéo dài tới nay, tức là đã hơn một thập kỷ.

Dự án treo 15 năm đã tạo ra một khu dân cư xập xệ, thiếu thốn giữa lòng TP. Gia Nghĩa. Người dân bị thu hồi đất nhưng không nhận được hỗ trợ, sống trong cảnh không được cấp sổ đỏ, không được xây dựng, chuyển nhượng hoặc thế chấp. Đời sống và sinh kế bị ảnh hưởng nghiêm trọng, phát sinh khiếu nại kéo dài.

Vào năm 2022 và 2023, TP. Gia Nghĩa đã tổ chức lấy ý kiến của người dân trong vùng dự án. Trong cả hai lần tổ chức lấy ý kiến, hơn 98% người dân đồng ý hủy bỏ dự án. Có 9 hộ dân đề nghị bồi thường thiệt hại về tài sản, cây trồng trên đất trong thời gian không thực hiện dự án.

Không chỉ người dân, chính quyền địa phương cũng đề xuất dừng thực hiện dự án này. Các sở chuyên ngành tại Đắk Nông như Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Tài chính cũng nhiều lần đề xuất với UBND tỉnh hủy bỏ dự án vì nhiều nguyên nhân khách quan.

Loay hoay tìm hướng tháo gỡ

Từ khi có chủ trương tới nay, Dự án khu tái định cư 24ha đã kéo dài 15 năm không có kết quả. Theo Thanh tra tỉnh Đắk Nông, việc tham mưu triển khai dự án này không bảo đảm trình tự, thủ tục theo quy định. Việc tham mưu xử lý khó khăn, vướng mắc không kịp thời, không triệt để.

Việc triển khai dự án này không bảo đảm nguồn lực, kinh phí thực hiện. Trong quá trình tham mưu, các sở, ngành tại Đắk Nông gặp lúng túng, kéo dài thời gian. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi người sử dụng đất.

Tuy nhiên, việc gỡ vướng tại Dự án khu tái định cư 24ha không phải dễ vì thiếu căn cứ pháp lý. Bởi UBND TP. Gia Nghĩa đã ban hành quyết định thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trước khi dự án được duyệt. Từ năm 2017 tới nay, dự án trên không nằm trong danh mục các dự án cần thu hồi đất được HĐND tỉnh Đắk Nông thông qua.

Để có căn cứ hủy bỏ dự án, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã có văn bản xin ý kiến Trung ương. Bộ Nông nghiệp và Môi trường trả lời rằng, dự án đã có quyết định thu hồi đất và có phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì tiếp tục thực hiện theo phương án đã phê duyệt.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, khu vực 24ha nếu tiếp tục thực hiện sẽ rất thiếu tính khả thi. Bởi dự án này cần kinh phí lớn (hơn 200 tỷ đồng) trong khi ngân sách địa phương hạn hẹp. Nhu cầu tái định cư trên địa bàn tỉnh hiện cũng không còn nhiều.

Đặc biệt, nếu tiếp tục triển khai thì dự án phải làm lại toàn bộ thủ tục đầu tư công, kéo dài thời gian. Phần lớn người dân vùng dự án không ủng hộ nên việc thu hồi đất chắc chắn sẽ tiếp tục phát sinh khiếu nại, khiếu kiện kéo dài.

Luật Đất đai hiện hành và các văn bản hướng dẫn không quy định việc hủy bỏ quyết định thu hồi đất đã được phê duyệt. Tuy nhiên, người dân vùng dự án và chính quyền địa phương, các sở, ngành liên quan đều đồng thuận việc hủy bỏ dự án. HĐND tỉnh Đắk Nông cũng đề nghị UBND tỉnh giải quyết dứt điểm tồn tại, vướng mắc tại một số dự án, trong đó có Dự án khu tái định cư 24ha.

Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Đắk Nông Lê Trọng Yên, Điều 151, Luật Đất đai năm 2024 quy định, đất đã có quyết định thu hồi thì không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Tuy nhiên, nếu đã quá 3 năm kể từ ngày có quyết định và vẫn chưa thu hồi thì người sử dụng đất sẽ được cấp giấy chứng nhận.

Vào cuối tháng 3/2025, UBND tỉnh Đắk Nông đã đề xuất và xin ý kiến Thường trực Tỉnh ủy đồng ý việc dừng thực hiện dự án và hủy bỏ quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Với căn cứ pháp lý và ý kiến của người dân, chính quyền các cấp, tỉnh Đắk Nông kỳ vọng việc hủy dự án treo 15 năm sẽ góp phần bảo đảm quyền của người sử dụng đất trong vùng dự án và giải quyết dứt điểm vụ việc.