Dự án 1 luật sửa 7 luật: Giải quyết những vấn đề cấp bách trong nền kinh tế

Trong chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, dự kiến Quốc hội sẽ xem xét Dự án Luật sửa đổi và bổ sung một số điều của các luật: Chứng khoán, Kế toán, Kiểm toán độc lập, Ngân sách Nhà nước, Quản lý và sử dụng tài sản công, Quản lý thuế, và Dự trữ quốc gia (gọi tắt là Dự án 1 luật sửa 7 luật).

Đây là một dự án Luật quan trọng, nếu được thông qua dự kiến sẽ giải quyết những vấn đề cấp bách và khúc mắc trong nền kinh tế.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi đã có những trao đổi với báo chí về nội dung dự án luật này.

- Trong Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Quốc hội dự kiến sẽ thông qua Dự án 1 luật sửa đổi 7 luật liên quan đến lĩnh vực tài chính. Việc tiến hành sửa đổi 7 luật cùng một lúc thông qua một dự luật sẽ mang lại những lợi ích gì, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi: Việc xây dựng và hoàn thiện thể chế là một trong những nhiệm vụ rất quan trọng. Với quyết sách của Trung ương cũng như Bộ Chính trị về việc xử lý các vướng mắc, “điểm nghẽn” trong hệ thống pháp luật về tài chính vừa qua, chúng tôi cho rằng đây là chủ trương rất trúng, rất đúng và rất kịp thời.

Sau khi được Chính phủ đồng ý, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chấp thuận, Bộ Tài chính đã chủ trì soạn thảo trình Chính phủ để trình Quốc hội dự án Luật sửa đổi, bổ sung 7 luật thuộc lĩnh vực tài chính theo trình tự, thủ tục rút gọn, tập trung vào các vấn đề mà thực tế đòi hỏi, yêu cầu.

Việc dự án luật được soạn thảo theo thủ tục rút gọn đã rút ngắn được thời gian so với trình tự, thủ tục xây dựng Luật thông thường và Luật cũng có hiệu lực ngay sau khi được phê chuẩn.

Với những nội dung báo cáo Quốc hội phê duyệt tại kỳ họp này, chúng tôi khẳng định sẽ giải phóng được rất nhiều nguồn lực. Từ đó, tạo nhiều điều kiện thuận lợi để đóng góp vào sự phát triển của kinh tế-xã hội trong thời gian tới, nhất là tại thời điểm này chỉ còn hơn 1 năm cho thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội theo Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII của Đảng.

- Thưa Thứ trưởng, Bộ Tài chính là đơn vị chủ trì soạn thảo dự án luật này. Vậy những mục tiêu lớn và cấp bách nào cần được điều chỉnh ngay để quản lý và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế?

Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi: Các chính sách lớn khi Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi, bổ sung tại dự án luật này có thể kể đến như: tháo gỡ điểm nghẽn trong cơ chế chia sẻ, phân bổ, huy động nguồn lực ngân sách nhà nước, tài sản công nhằm huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính nhà nước cho tăng trưởng kinh tế.

Các nội dung này được thể hiện ở việc sửa Luật Ngân sách nhà nước, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.Bên cạnh đó, chính sách nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ, tăng cường phân cấp, phân quyền cho các cấp, đúng tinh thần chỉ đạo của Đảng, Tổng Bí thư là phân cấp mạnh, để “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm.”

Quan điểm này thể hiện trong sửa Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Kế toán. Bộ đề xuất thực hiện đồng bộ các giải pháp, biện pháp quản lý chặt chẽ nguồn thu, mở rộng cơ sở thu để đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời và đảm bảo sự công bằng của người dân, tổ chức, doanh nghiệp trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế.

Nội dung này được thể hiện trong sửa Luật Quản lý thuế.Ngoài ra, các chính sách hướng tới đảm bảo tính công khai, minh bạch, thuận lợi để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư, quyền tiếp cận nguồn vốn của doanh nghiệp, thu hút các nguồn lực của nhà đầu tư trong và ngoài nước, đảm bảo phát triển thị trường vốn, thị trường chứng khoán một cách bền vững.

Những nội dung này thể hiện trong nội dung sửa Luật Chứng khoán, Luật Kiểm toán độc lập, Luật Kế toán.Đồng thời, Bộ đề xuất chính sách khi sửa Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Dự trữ quốc gia nhằm tăng tính chủ động trong quan hệ đối ngoại với nước bạn.

- Với việc sửa đổi Luật Ngân sách Nhà nước, dự kiến sẽ có ba nhóm chính sách lớn; trong đó, nổi bật là bổ sung cơ chế cho phép sử dụng vốn đầu tư phát triển của các địa phương để hỗ trợ ngân sách Trung ương và đầu tư vào các dự án hạ tầng có tính chất vùng và liên vùng. Theo Thứ trưởng, liệu các chính sách này có thể giúp tháo gỡ những "điểm nghẽn" thực tế hiện nay không?

Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi: Quốc hội đã ban hành Nghị quyết thí điểm cho phép một số địa phương được sử dụng ngân sách địa phương để đầu tư vào các công trình, dự án trọng điểm của Trung ương và trên địa bàn.

Nội dung này cũng đã được luật hóa trong Luật Thủ đô. Một số công trình hạ tầng trọng điểm đã được thực hiện và thực tế đã phát huy hiệu quả tích cực.

Có thể kể đến nhiều dự án thực hiện theo cơ chế này, như các tuyến đường vành đai của Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, dự án sân bay Điện Biên, dự án cầu Bạch Đằng (nối thành phố Hải Phòng và tỉnh Quảng Ninh), dự án cầu Như Nguyệt.

Trên cơ sở chủ trương của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Bộ Tài chính cũng đề xuất với Chính phủ trình Quốc hội bổ sung nội dung này trong Luật Ngân sách nhà nước để huy động nguồn ngân sách của các cấp, các địa phương tham gia đầu tư vào các dự án hạ tầng quan trọng, có tính chất liên vùng, liên tỉnh, liên quốc gia, thậm chí là liên quốc tế.

Nếu cơ chế này được giải quyết, sẽ tạo ra nguồn lực tổng thể, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả Trung ương và địa phương đẩy nhanh tiến độ đầu tư các dự án hạ tầng trọng điểm của đất nước.

Từ đó, đóng góp vào sự phát triển của kinh tế-xã hội của từng địa phương, của vùng, của cả quốc gia, không những ở thời điểm hiện tại mà còn trong tương lai.

- Vậy điều này cũng sẽ giúp giảm tình trạng các dự án chờ vốn đầu tư công từ ngân sách, đặc biệt cho các dự án liên vùng như Thứ trưởng vừa chia sẻ?

Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi: Tôi hoàn toàn đồng tình. Việc này sẽ huy động được sức mạnh tổng thể của cả Trung ương và các địa phương, không chia cắt ngân sách nhà nước nhưng phải trên cơ sở các dự án có tính chất động lực cho phát triển vùng, liên tỉnh, cả quốc gia.

- Về Luật Quản lý thuế, có đề xuất tăng cường phân cấp và liệu điều này có giúp việc hoàn thuế nhanh chóng hơn không, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi: Theo Luật Quản lý thuế hiện hành, chỉ có Cục trưởng Cục Thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có thẩm quyền xem xét, quyết định hoàn thuế. Nhưng thực tế lại thực hiện việc thu thuế , xử lý hồ sơ thuế không chỉ ở Cục Thuế mà ở cả các Chi cục Thuế.

Nếu thực hiện hoàn thuế như quy định hiện nay thì quy trình, thủ tục và phối hợp giữa Cục Thuế với Chi cục Thuế trong xử lý hoàn thuế có thể mất nhiều thời gian hơn.

Nhưng khi thực hiện phân cấp cho các Chi cục thuế và Chi cục trưởng Chi cục thuế có thẩm quyền xem xét, hoàn thuế đối với những hồ sơ thuế mà chính mình được giao quản lý sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp.

Từ đó, rút ngắn thời gian xem xét hoàn thuế, nâng cao trách nhiệm của cấp quản lý thuế trực tiếp người nộp thuế.Bên cạnh đó, chúng tôi cũng nhận thấy khi thực hiện phân cấp, phân quyền như vậy, sẽ phát sinh các thách thức.

Vì vậy, phải tăng cường kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện tại các Cục Thuế, Chi cục thuế, đồng thời nâng cao năng lực, trình độ cho các cán bộ thuế ở các Chi cục để thực hiện đúng các quy định của pháp luật, tránh rủi ro phát sinh hoặc trục lợi trong quá trình hoàn thuế. Bộ cũng đề xuất nội dung này trong sửa Luật Quản lý thuế.

Cùng đó, điều này cũng đúng với trường hợp Cục trưởng Cục Thuế doanh nghiệp lớn có thẩm quyền hoàn thuế, doanh nghiệp lớn. Người nộp thuế khi thực hiện các thủ tục liên quan đến hoàn thuế chỉ cần làm việc với Cục Thuế doanh nghiệp lớn, góp phần rút ngắn thời gian hoàn thuế, giảm bớt thủ tục hành chính.

- Xin cảm ơn Thứ trưởng.