 |
| Các cán bộ của Trung tâm Báo tin Động đất và cảnh báo sóng thần (Viện Vật lý Địa cầu) theo dõi các trận động đất trên hệ thống. |
Về nguyên nhân xảy ra liên tiếp các trận động đất tại huyện huyện Kon Plông, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Anh, Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu cho biết, các trận động đất xảy ra tại Kon Tum vừa qua vẫn là động đất kích thích, xảy ra do quá trình tích nước của hồ chứa thủy điện tác động lên hệ thống đứt gãy hoạt động bên dưới khiến động đất xảy ra sớm hơn so với quy luật tự nhiên.
Trước đây, khu vực Kon Tum từng là nơi có hoạt động địa chất tương đối ổn định so với nhiều khu vực trên cả nước, ít ghi nhận hoạt động động đất. Số liệu lưu trữ của Viện Vật lý địa cầu cho thấy, từ năm 1903-2020, tại tỉnh Kon Tum chỉ có hơn 30 trận động đất, trận lớn nhất có độ lớn là 3,9.
Tuy nhiên, từ tháng 4/2021 đến nay, hàng trăm trận động đất kích thích đã xảy ra tại Kon Tum, trong đó những trận động đất gây rung chấn diện rộng. Lớn nhất là trận động đất xảy ra trưa 28/7 có độ lớn 5,0.
 |
Tiến sĩ Nguyễn Xuân Anh, Viện trưởng Viện Vật lý Địa cầu. |
Tiến sĩ Nguyễn Xuân Anh cũng lưu ý, việc phát sinh động đất kích thích phụ thuộc vào nhiều yếu tố hoạt động địa chấn kiến tạo, thủy văn, quy mô lượng nước hồ chứa, mực nước và tốc độ tích nước. Cần có các nghiên cứu chuyên sâu mới đánh giá được các mối liên quan này. Hiện nay, Viện Vật lý Địa cầu đang triển khai mạng trạm quan trắc địa phương gồm 11 trạm và thực hiện các nghiên cứu cập nhật chuyên sâu (trong ba năm) để đánh giá mức độ hoạt động động đất ở khu vực này. Đây sẽ cơ sở để làm rõ hơn các vấn đề liên quan đến động đất kích thích ở khu vực này.
Vấn đề được nhiều người quan tâm là hoạt động động đất kích thích tại Kon Plông sẽ diễn ra trong bao lâu. Về vấn đề này, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Anh cho biết, tại Việt Nam, động đất kích thích từng xảy ra tại thủy điện Hòa Bình, thủy điện Sông Tranh 2, thủy điện Sơn La. Trong đó, động đất kích thích xảy ra tại Sông Tranh 2 kéo dài hơn 10 năm với cả nghìn trận. Dự báo động đất kích thích tại Kon Plông cũng có thể kéo dài trong nhiều năm, có thể là 10 năm sau khi thuỷ điện tích nước đủ và nước ngấm xuống, bắt đầu ổn định các nền đất, và độ lớn động đất khó có khả năng vượt qua 5,5. Tuy nhiên, việc nghiên cứu chuyên sâu cần được thực hiện để đánh giá mức độ lớn nhất này. Tiến sĩ Nguyễn Xuân Anh cũng lưu ý, trên thế giới đã ghi nhận động đất kích thích kéo dài gần 40 năm.
Động đất ở Kon Tum sẽ còn tiếp diễn và gây ảnh hưởng đến ở khu vực, nhất là vùng tâm chấn. Chính quyền địa phương, cơ quan chức năng cần tiến hành đánh giá thiệt hại, rà soát các công trình yếu có nguy cơ bị ảnh hưởng từ động đất và đưa ra giải pháp bảo đảm an toàn. UBND các xã, thị trấn vùng tâm chấn cần tuyên truyền nâng cao kỹ năng phòng, chống động đất cho người dân.
Viện Vật lý Địa cầu sẽ tiếp tục khảo sát, quan trắc, nghiên cứu chi tiết về địa chất kiến tạo và chế độ địa chấn trong khu vực tỉnh Kon Tum và lân cận. Bên cạnh đó, Viện sẽ thông báo kịp thời về hoạt động động đất đến chính quyền và người dân tại khu vực này.