Đến đầu năm 2016, tỉnh Cà Mau có gần 18.000 người có công với cách mạng được hưởng đúng chế độ. Trong đó, gần 13.000 người có công và hơn 5.000 người là thân nhân của người có công với cách mạng. Qua nhiều đợt phong tặng và truy tặng, đến nay tỉnh Cà Mau đã được Chủ tịch nước công nhận danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng (VNAH) cho 634 Mẹ. Trong đó, phong tặng danh hiệu cho 158 Mẹ và truy tặng danh hiệu cho 476 Mẹ. Theo thời gian, con số này vơi dần. Hiện tại, Đảng, Nhà nước, các đoàn thể, tổ chức chính trị xã hội và các tầng lớp nhân dân không ngừng quan tâm chăm lo cho các gia đình chính sách, gia đình có công với cách mạng, nhất là các Mẹ VNAH. Qua đó, thể hiện sự tri ân và truyền thống tốt đẹp “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc.
Cà Mau là cái nôi của cách mạng, có biết bao những người mẹ đã hy sinh cả tuổi thanh xuân và những gì yêu quý nhất của mình. Những người cha, người chồng, người con, người cháu của các mẹ đã hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc. 41 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, chiến tranh đã lùi xa nhưng nỗi đau, hậu quả của nó vẫn còn đọng lại. Trong những ngày tháng 4 lịch sử này, Cổng Thông tin điện tử tỉnh Cà Mau khắc họa lại chân dung các Mẹ VNAH giữa đời thường bình dị nhưng rất đỗi thủy chung. Các Mẹ là những chứng nhân lịch sử, là những di sản văn hóa truyền thống yêu nước của người Việt Nam anh hùng.
Mẹ VNAH Lê Thị Dồi, ở xã Biển Bạch, huyện Thới Bình, điển hình cho sự hy sinh cao cả về khát vọng tự do, hạnh phúc của một dân tộc anh hùng. Mẹ đã hy sinh 2 người con, góp công cho nền độc lập. Nói chuyện với thế hệ trẻ địa phương, Mẹ mong các con cống hiến hết sức mình vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ảnh: Huỳnh Lâm.;
Trong 2 cuộc kháng chiến, khu vườn nhà Mẹ VNAH Võ Thị Đính, ở ấp 11, xã Khánh Tiến, huyện U Minh, là hầm bí mật. Mẹ cùng chồng, con nuôi giấu cán bộ, du kích, bộ đội. Mẹ có 2 con hy sinh thời chống Mĩ. Nay khu vườn nhà đã trồng rau, ngày ngày Mẹ vun phân, tưới nước, cải thiện bữa ăn của gia đình. Ảnh: Huỳnh Lâm.;
Ngày xưa làm giao liên, với chiếc xuồng chở rau muống và bông súng, Mẹ VNAH Lê Thị Hảo, ở ấp 10 A, xã Trần Hợi, Trần Văn Thời xuôi ngược khắp vùng nông thôn Cà Mau, vừa buôn bán, vừa nắm bắt thông tin, vừa làm liên lạc cho cách mạng. Mẹ tiếp tế từng nắm cơm, cái bánh, củ khoai, dùng tiền bán rau mua thuốc trị bệnh cho bộ đội… Ngày nay, ở tuổi 71, mẹ Hảo vẫn làm một công việc như xưa, đó là hốt thuốc nam cứu người. Ảnh: Huỳnh Lâm.;
Và có những bà mẹ lặng thầm đi khắp mọi miền đất nước, đến với những cánh rừng tràm U Minh, tìm lại xương thịt những người con thân yêu của mình. Mẹ Dương Thị Khuyên, ờ ấp 4, xã Nguyễn Phích, huyện U Minh, có đứa con trai độc nhất Dương Trung Thọ vĩnh viễn nằm lại nơi miền đất lạnh. Anh hy sinh đã hơn 40 năm mà chiều chiều mẹ vẫn tựa cửa hát: “Bao giờ yên nước cho con tôi về”. Ảnh: Huỳnh Lâm.;
Những người Mẹ Việt Nam giàu lòng nhân ái, yêu nước thiết tha, bình dị, bao dung nhưng rất đỗi anh hùng. Cuộc sống đời thường của Mẹ VNAH Dương Thị Khuyên, ở ấp 4, xã Nguyễn Phích, huyện U Minh. Ảnh: Huỳnh Lâm.;
Trung tâm bảo trợ xã hội tỉnh Cà Mau quan tâm chăm lo, nuôi dưỡng những bà mẹ để nỗi cô đơn được thay thế bằng tiếng cười ấm áp. Trong ảnh: Mẹ VNAH Nguyễn Thị Đua nhận quà từ lãnh đạo Trung Tâm nhân ngày Quốc tế phụ nữ 8-3. Ảnh: Huỳnh Lâm.;
Hai lần tiễn chồng, con đi là ngần ấy thời gian mẹ Lâm Thị Thol (88 tuổi, người dân tộc Khmer) “khóc thầm lặng lẽ”, khi người thân của mình vĩnh viễn ra đi mà không kịp để lại một bức di ảnh. Chỉ để lại tấm bằng Tổ quốc ghi công ghi lại tên chồng, con, nhưng Mẹ Thol vẫn tưởng tượng ra chân dung bằng tấm lòng tìm về quá khứ. Ảnh: Huỳnh Lâm.;
Mẹ VNAH Lâm Thị Thol cùng cựu chiến binh Hữu Xà Rinh, giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ tại tháp cố Đại đức Hữu Nhem, nguyên Phó Chủ tịch Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam. Ảnh: Huỳnh Lâm.;
Cả dân tộc Việt Nam đang chăm lo, phụng dưỡng các Mẹ VNAH. Ảnh: Huỳnh Lâm.;