Doanh nghiệp nợ đọng bảo hiểm ở Đắk Nông gia tăng

Theo thống kê của BHXH tỉnh, tổng số nợ BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đến  31/12/2022 là 50,233 tỷ đồng, chiếm 4,51% kế hoạch BHXH Việt Nam giao, tăng 0,14% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, nợ BHXH bắt buộc 46,393 tỷ đồng, tăng 0,02%; nợ BHTN 984 triệu đồng, tăng 22,02%…

Theo đánh giá của BHXH tỉnh Đắk Nông, tỷ lệ nợ BHXH bắt buộc tăng về nguyên nhân khách quan là do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên nhiều đơn vị, doanh nghiệp gặp khó khăn, phải thu hẹp sản xuất, kinh doanh hoặc tạm ngừng hoạt động. Tuy nhiên, nguyên nhân chính là phần lớn một số chủ doanh nghiệp chưa ý thức trong việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN.

Bên cạnh đó, tình trạng nợ đọng, chậm đóng BHXH, BHYT còn khá phổ biến, nhưng việc xử lý các đơn vị giải thể, phá sản, chủ bỏ trốn, ngừng hoạt động vẫn còn khó khăn, vướng mắc. Cụ thể, toàn tỉnh Đắk Nông có đến 130 đơn vị đã giải thể, phá sản, bị khởi kiện ra tòa, với tổng số nợ là 37,418 tỷ đồng, chiếm 3,36%. Điển hình như Công ty TNHH MTV Nam Nung nợ 89 tháng, với số tiền 22,327 tỷ đồng; Chi nhánh Tây Nguyên Công ty TNHH MTV 508 nợ 148 tháng, với số tiền 3,592 tỷ đồng; Công ty Cổ phần Đông Bắc nợ 101 tháng, với số tiền 921 triệu đồng; Công ty cổ phần chế biến gỗ xuất khẩu Hưng Thịnh nợ 20 tháng, số tiền 570 triệu đồng...

Việc nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN không chỉ đơn thuần liên quan đến doanh nghiệp, người sử dụng lao động mà ảnh hưởng lớn đến việc thực hiện các chế độ chính sách đối với người lao động. Nhất là, khi người lao động bị ốm đau, thai sản, tai nạn lao động không được thanh toán chế độ. Một số người lao động đến tuổi nghỉ hưu không được chốt sổ BHXH để giải quyết chế độ hưu trí, khiến cuộc sống khó khăn. Bên cạnh đó, tình trạng các doanh nghiệp lợi dụng, lách luật để giảm bớt mức đóng BHXH tăng. Nhiều hộ gia đình đăng ký thành lập công ty nhưng vốn ít, kinh doanh thua lỗ, dẫn đến tình trạng nợ đọng các loại bảo hiểm kéo dài.

Trong khi đó, hiện nay chức năng thanh tra chuyên ngành chưa được giao cho BHXH cấp huyện nên có phần hạn chế trong việc xử lý nợ đọng BHXH. Điều này dẫn tới tình trạng một số đơn vị không chấp hành nghĩa vụ thanh tra, kiểm tra như không tiếp đoàn thanh tra, kiểm tra, không xuất trình hoặc xuất trình không đầy đủ hồ sơ, tài liệu theo yêu cầu, không đồng ý ký biên bản vi phạm…vẫn thường xuyên diễn ra… Ngoài ra, công tác thông tin truyền thông, phổ biến chính sách, pháp luật BHXH, BHYT, BHTN còn gặp rất nhiều khó khăn, chưa thật sự hiệu quả.

Theo BHXH tỉnh, cùng với đẩy mạnh tuyên truyền, đơn vị tiếp tục tăng cường kiểm tra, thanh tra chuyên ngành, thanh tra đột xuất tại các đơn vị vi phạm pháp luật BHXH, BHYT, BHTN để bảo vệ quyền lợi cho người lao động. BHXH tỉnh cũng kiến nghị ngành Thuế phối hợp cung cấp thông tin đầy đủ thu nhập của lao động trực tiếp hoạt động sản xuất, kinh doanh tại đơn vị nộp thuế, để kịp thời khai thác quản lý đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.