Gỗ hóa thạch (gỗ hóa đá) có nguồn gốc từ những cây rừng nguyên sinh, bị chôn vùi trong dòng dung nham nóng chảy của núi lửa phun trào. Các khoáng vật trong lớp dung nham này đóng vai trò như lá chắn để bảo vệ thân cây chết thoát khỏi quá trình oxy hóa và sự tấn công của vi sinh vật. Chính vì thế, sự phân hủy vật chất diễn ra rất chậm.
Trong khi đó, các bùn, tro núi lửa chứa các khoáng chất theo nước mưa thấm dần và lắng đọng vào thân gỗ. Khi cấu trúc của cây dần bị phá vỡ, những vật chất hữu cơ (sợi gỗ) dần bị thay thế bởi silicat (thạch anh) và các khoáng chất vô cơ khác. Quá trình này có thể kéo dài đến hàng triệu triệu năm cho đến khi tất cả các vật chất hữu cơ của cây đều được thay thế bằng khoáng vật nhưng vẫn giữ lại cấu trúc mô thân ban đầu.
 |
Gỗ hóa thạch của CVĐC Đắk Nông có nhiều đường vân bên trong |
Gỗ hóa thạch khá đa dạng về màu sắc nhưng thường gặp nhất là màu xám, xám trắng, cam, đỏ, vàng, đen nâu… Ngày nay, trên thế giới, gỗ hóa thạch được tìm thấy ở nhiều nơi như: Cộng hòa Séc, Hy Lạp, Hoa Kỳ, Argentina, Úc, Bỉ, Brazil, Trung Quốc, Đức, Myanma, Indonesia...
Tại Việt Nam, gỗ hóa thạch chủ yếu được tìm thấy tại khu vực Tây Nguyên- nơi tập trung các đợt phun trào núi lửa xảy ra hàng triệu năm trước. Gỗ hóa thạch nơi đây có nhiều hình dáng đẹp, độc đáo và có nhiều vân bên trong. Không giống như các mẫu gỗ hóa thạch chứa nhiều silicat, gỗ hóa thạch trong vùng Công viên địa chất Đắk Nông đặc biệt hơn cả vì khoáng vật thay thế là hydroxit sắt, nên thường có màu nâu đỏ đặc trưng.
 |
Chuyên gia UNESCO tham quan điểm trưng bày gỗ hóa thạch tại xã Đắk R'moan |
Theo các nhà khoa học, có ít nhất hai tầng chứa có thể quan sát được bằng mắt thường tại điểm địa chất này. Một tầng chứa cách mặt đất khoảng 1 mét, tầng chứa còn lại thấp hơn, cách mặt đất từ 2 đến 3 mét. Các tầng chứa gỗ hóa thạch này có thể được hình thành từ các pha phun trào núi lửa khác nhau và cách nhau hàng triệu năm tuổi.
Khi đến đây, ngoài việc chiêm ngưỡng các loại gỗ hóa thạch đặc trưng của Công viên địa chất Đắk Nông, du khách thể quan sát được gỗ hóa thạch từ Công viên địa chất Lesvos (Hy Lạp)-khu vực nổi tiếng với rừng hóa đá nhờ vào sự hợp tác giữa mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu.