Thuế thu nhập cá nhân là công cụ quan trọng để điều tiết, phân phối lại thu nhập
Theo Bộ Tài chính, Luật thuế thu nhập cá nhân hiện hành được Quốc hội khóa XII tại kỳ họp thứ 2 thông qua ngày 21/11/2007 thay thế Pháp lệnh thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao và chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2009.
Trong quá trình thực hiện, để tháo gỡ kịp thời những vướng mắc phát sinh, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội (KT-XH) trong từng giai đoạn, Quốc hội đã ban hành Luật số 26/2012/QH13 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế thu nhập cá nhân áp dụng từ 01/7/2013 và Luật số 71/2014/QH13 sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật về thuế (trong đó có Luật thuế thu nhập cá nhân) áp dụng từ ngày 01/01/2015.
Ngoài ra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã ban hành Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14 ngày 02/6/2020 về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân, áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2020.
Qua đánh giá kết quả thực hiện thời gian qua, có thể thấy chính sách thuế thu nhập cá nhân đã thể hiện và phát huy được vai trò là công cụ quan trọng trong việc thực hiện chính sách điều tiết, phân phối lại thu nhập, từng bước thu hẹp khoảng cách chênh lệch về thu nhập giữa các cá nhân trong xã hội, hướng tới công bằng xã hội theo chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước.
Theo Bộ Tài chính, kể từ khi ban hành năm 2007 đến nay, Luật thuế thu nhập cá nhân đã được rà soát sửa đổi, bổ sung vào các năm 2012, 2014.
Qua hơn 15 năm thực hiện, chính sách thuế thu nhập cá nhân đã thể hiện và phát huy được vai trò là công cụ quan trọng trong việc thực hiện chính sách điều tiết, phân phối lại thu nhập, từng bước thu hẹp khoảng cách chênh lệch về thu nhập giữa các cá nhân trong xã hội, hướng tới công bằng xã hội theo chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước.
Tỷ trọng số thu từ thuế thu nhập cá nhân trong tổng thu ngân sách nhà nước đã tăng từ mức 5,33% năm 2011 lên hơn 9% năm 2023, phù hợp với xu hướng phát triển của nền kinh tế, góp phần quan trọng trong việc củng cố quy mô thu ngân sách nhà nước theo hướng bền vững.
Sửa đổi Luật thuế thu nhập cá nhân cho phù hợp với thực tiễn
Tuy nhiên, trong tiến trình phát triển, hội nhập những năm gần đây và do sự biến động nhanh của kinh tế - chính trị thế giới nói chung và nền kinh tế Việt Nam nói riêng, Luật thuế thu nhập cá nhân hiện hành cũng đã phát sinh một số điểm hạn chế, bất cập.
Do đó, Luật thuế thu nhập cá nhân cần được nghiên cứu để rà soát, sửa đổi cho phù hợp với thực tiễn, đáp ứng được các yêu cầu về cải cách thuế thu nhập cá nhân đang đặt ra, đảm bảo tính minh bạch.
Bao gồm các quy định liên quan đến thu nhập chịu thuế; thu nhập được miễn thuế; cơ sở tính thuế và phương pháp xác định số thuế phải nộp đối với một số khoản thu nhập; biểu thuế suất thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công; mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc.
Một số quy định của Luật thuế thu nhập cá nhân hiện hành cũng cần phải được điều chỉnh cho phù hợp với quy định của Luật Đất đai năm 2024, qua đó, đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống pháp luật.
Bên cạnh đó, một số quy định về phạm vi, đối tượng chịu thuế trong Luật thuế thu nhập cá nhân chưa bao quát được các khoản thu nhập chịu thuế mới phát sinh.
Mức điều tiết thu nhập của một số loại thu nhập qua quá trình thực hiện cũng đã bộc lộ vướng mắc nên cần phải có những sự điều chỉnh cho phù hợp với xu hướng cải cách thuế quốc tế hiện nay và trong mối tương quan với các nguồn thu nhập khác nhau của cá nhân để thực hiện mở rộng cơ sở thuế và đảm bảo động viên hợp lý nguồn lực cho ngân sách...
Đề xuất sửa đổi, bổ sung 31/35 điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân
Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) dự kiến sửa đổi, bổ sung 31 điều trên tổng số 35 điều của Luật thuế thu nhập cá nhân hiện hành (chiếm 88,5%).
Nội dung sửa đổi liên quan đến điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế và người phụ thuộc cho phù hợp với bối cảnh mới; giảm số bậc thuế của biểu thuế suất lũy tiến từng phần áp dụng đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công; đơn giản trong thực hiện; mở rộng cơ sở thuế; rà soát sửa đổi, bổ sung các quy định về người nộp thuế, thu nhập chịu thuế...
Đề cương dự thảo Luật được xây dựng theo 3 nhóm vấn đề, tập trung vào cá nhóm chính sách: Hoàn thiện quy định liên quan đến người nộp thuế thu nhập cá nhân. Hoàn thiện quy định liên quan đến thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân và cách tính thuế đối với từng loại thu nhập chịu thuế.
Sửa đổi, bổ sung quy định liên quan đến thu nhập được miễn thuế, giảm thuế. Hoàn thiện quy định về thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân kinh doanh. Hoàn thiện quy định về giảm trừ gia cảnh, giảm trừ đối với các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo và các khoản giảm trừ đặc thù khác.
Ngoài ra còn có nhóm chính sách liên quan đến điều chỉnh biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng đối với cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công và các mức thuế suất tại Biểu thuế toàn phần tương ứng với các nội dung sửa đổi về thu nhập từ chuyển nhượng vốn, thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản.
Rà soát sửa đổi, bổ sung quy định về kỳ tính thuế, khấu trừ thuế, thời điểm xác định thu nhập chịu thuế; bỏ quy định về áp dụng điều ước quốc tế để thống nhất thực hiện theo quy định của Luật Điều ước quốc tế, bỏ các nội dung liên quan về quản lý thuế để thống nhất thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.
Về tiến độ của dự án Luật thuế thu nhập cá nhân (thay thế), Bộ Tài chính trình Chính phủ dự kiến trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội để Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo Quốc hội thông qua đề nghị bổ sung dự án Luật thuế thu nhập cá nhân (thay thế) vào Chương trình xây dựng Luật, pháp lệnh năm 2025 tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV (tháng 5/2025).
Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật thuế thu nhập cá nhân (thay thế) tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV (tháng 10/2025).
Chính phủ trình Quốc hội thông qua dự án Luật thuế thu nhập cá nhân (thay thế) tại kỳ họp thứ 11 Quốc hội khóa XV (tháng 5/2026).