Đảng phải đổi mới để đưa dân tộc vào kỷ nguyên vươn mình

Đây là khẳng định của Tổng Bí thư Tô Lâm trong bài viết: "Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, yêu cầu cấp bách của giai đoạn cách mạng mới", ngày 16/9/2024.

Yêu cầu lịch sử hàng đầu

Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, trong 95 năm lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng đã không ngừng phát triển, hoàn thiện phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền. Đây là yếu tố then chốt bảo đảm cho Đảng luôn trong sạch, vững mạnh, đưa con thuyền cách mạng Việt Nam vượt qua mọi thác ghềnh, giành hết thắng lợi này đến thắng lợi khác.

Tuy nhiên, Tổng Bí thư cũng khẳng định, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế. Ông nêu rõ, vẫn còn tình trạng ban hành nhiều văn bản, một số văn bản còn chung chung, dàn trải, trùng lắp, chậm bổ sung, sửa đổi, thay thế. Một số chủ trương, định hướng lớn của Đảng chưa được thể chế kịp thời, đầy đủ hoặc đã thể chế nhưng tính khả thi không cao.

Mô hình tổng thể của hệ thống chính trị chưa hoàn thiện; chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác của tổ chức, cá nhân, người đứng đầu có nội dung chưa rõ; phân cấp, phân quyền chưa mạnh.

Mô hình tổ chức của Đảng và hệ thống chính trị vẫn còn những bất cập, làm cho ranh giới giữa lãnh đạo và quản lý khó phân định, dễ dẫn đến bao biện, làm thay hoặc buông lỏng vai trò lãnh đạo của Đảng. Cải cách hành chính, đổi mới phong cách, lề lối làm việc trong Đảng còn chậm; hội họp vẫn nhiều.

Yêu cầu về đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng cũng đã được đặt ra tại Nghị quyết số 28 năm 2022 của Hội nghị T.Ư 6 khóa XIII, và trước đó là Văn kiện Đại hội XIII của Đảng. Song Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, yêu cầu này đang đặt ra cấp bách khi đất nước đang đứng trước thời điểm lịch sử: thời điểm đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, kỷ nguyên phồn vinh, hạnh phúc. Tổng Bí thư cũng xác định cải tiến phương thức lãnh đạo của Đảng là 1 trong 7 định hướng chiến lược đưa đất nước vào kỷ nguyên mới.

GS Phùng Hữu Phú, nguyên Phó trưởng ban Tuyên giáo T.Ư, nhấn mạnh kỷ nguyên vươn mình của dân tộc đặt ra yêu cầu lịch sử hàng đầu là nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng; xây dựng Đảng thật sự là đạo đức, văn minh, thật sự tiêu biểu cho trí tuệ, danh dự và lương tâm của dân tộc, thời đại.

GS Phú phân tích, trong 95 năm qua, sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu, quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Là người khởi xướng, lãnh đạo công cuộc kiến tạo kỷ nguyên mới, Đảng ta gánh trên vai sứ mệnh vinh quang, trọng trách nặng nề. Nhân dân đặt niềm tin và kỳ vọng Đảng thật sự trong sạch, vững mạnh toàn diện: bản lĩnh về chính trị, thống nhất về tư tưởng, cao về văn hóa, đẹp về đạo đức, khoa học về tổ chức, tiêu biểu về cán bộ, xứng đáng là người cầm lái vĩ đại đưa dân tộc đi đến phồn vinh, hạnh phúc.

Nhân dân cũng mong muốn và hy vọng cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, đặc biệt cán bộ cấp chiến lược, thực sự có đức, có tài, biết lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ, có năng lực thiết kế, truyền cảm hứng và làm gương để nhân dân noi theo trên cuộc hành trình dựng xây kỷ nguyên mới.

Những kỳ vọng này đặt ra những yêu cầu mang tính lịch sử trong việc đổi mới của Đảng mà trước hết và trọng tâm là đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng.

"Sẽ có rất nhiều việc phải làm, phải làm quyết liệt nhưng vững chắc để có được một hệ thống tổ chức bộ máy của Đảng, của hệ thống chính trị tinh gọn, thống nhất, hợp lý, đồng bộ, thông suốt, hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo nguyên tắc kết nối - tương tác - chia sẻ, có khả năng thích ứng cao với thời cuộc luôn thay đổi; để có được một đội ngũ cán bộ, đảng viên liêm khiết, mẫu mực, tiêu biểu hết lòng vì Đảng, vì dân. Đây thực sự là một cuộc cách mạng về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc", GS Phùng Hữu Phú nhấn mạnh.

Đổi mới cả tư duy và hành động

PGS Lê Minh Thông, nguyên Trợ lý Chủ tịch Quốc hội, nhấn mạnh, để tiếp tục lãnh đạo, dẫn dắt công cuộc vươn mình của dân tộc trong kỷ nguyên mới, Đảng phải tiếp tục tự đổi mới mạnh mẽ tổ chức và hoạt động, thật sự trong sạch, thật sự vững mạnh, ngang tầm với yêu cầu phát triển của đất nước trong thời đại mới. Theo PGS Thông, yếu tố then chốt bảo đảm cho Đảng thật sự là "trí tuệ, lương tâm của thời đại", là "đạo đức, là văn minh" luôn là phương thức lãnh đạo. Trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, việc tiếp tục đổi mới, hoàn thiện phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng lại càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

PGS Nguyễn Trọng Phúc, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, cho rằng, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nêu ra 4 điểm quan trọng về "cách lãnh đạo" mà ngày nay gọi là phương thức lãnh đạo của Đảng: đầu tiên là phải quyết định vấn đề cho đúng; hai là tổ chức thực hiện cho tốt; ba là thường xuyên kiểm tra, giám sát quá trình lãnh đạo, tổ chức thực hiện các chủ trương, đường lối; và cuối cùng là thường xuyên lắng nghe quần chúng để điều chỉnh lại các quyết định của mình.

Theo PGS Nguyễn Trọng Phúc, cả 4 điểm này tới nay vẫn luôn đúng. Nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng nhấn mạnh, hiện nay, chúng ta đang không ngừng đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới và hội nhập quốc tế, làm cho đất nước phát triển nhanh hơn, mạnh hơn, bền vững hơn. Tới đây, Đảng đã xác định Đại hội XIV của Đảng (2026) là thời điểm đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc thì càng đòi hỏi tầm lãnh đạo của Đảng phải được đề cao cả về năng lực lãnh đạo và năng lực cầm quyền.

Để nâng cao năng lực lãnh đạo và cầm quyền, đưa ra được những quyết sách đúng đắn, Đảng đang tập trung đổi mới mạnh mẽ nhận thức, tư duy, gồm cả tư duy lý luận và hành động. Ông kiến nghị, về tư duy cần phải nghĩ thật sâu, nhìn thật xa và làm việc lớn, có thể tạo chuyển biến căn bản tình hình, tạo đột phá. Cùng đó, về hành động, nói phải đi đôi với làm, đã nói là phải làm, đã quyết phải hành động và mang lại kết quả thiết thực chứ không thể "đánh trống bỏ dùi".

Cùng với đổi mới tư duy, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng Nguyễn Trọng Phúc nhấn mạnh, cần phải tập trung xây dựng, củng cố, đổi mới các "phương tiện" lãnh đạo của Đảng đó chính là tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ. Theo ông Phúc, cùng với việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy cả hệ thống chính trị, hiện nay, bộ máy, tổ chức các cơ quan của Đảng cũng đang được sắp xếp, tinh gọn để đáp ứng yêu cầu thực sự là hạt nhân trí tuệ, là "bộ tổng tham mưu", đội tiên phong lãnh đạo cơ quan nhà nước.

Với cán bộ, PGS Phúc nhấn mạnh, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định, cán bộ là cái gốc của mọi công việc. Mọi việc thành hay bại đều do cán bộ tốt hay kém. Yêu cầu đất nước trong kỷ nguyên mới càng đặt ra cấp bách hơn đối với việc xây dựng đội ngũ cán bộ. "Đảng phải tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ giỏi, nhất là cán bộ cấp chiến lược. Cán bộ phải có trình độ, trí tuệ, năng lực hoạt động, tổ chức thực tiễn, bản lĩnh, phẩm chất đạo đức, uy tín chính trị thì mới lãnh đạo được", PGS Phúc kiến nghị.

PGS Lê Minh Thông thì cho rằng, cần cụ thể hóa nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ trên cơ sở phát huy mạnh mẽ dân chủ trong công tác cán bộ; đề cao trách nhiệm của cấp ủy, các cơ quan nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội đối với công tác này, bảo đảm quyền hạn và trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức trong tất cả các khâu của công tác cán bộ.

Ông cũng kiến nghị, nghiên cứu xây dựng các giải pháp đổi mới quy trình, cách thức Đảng giới thiệu những đảng viên ưu tú có đủ năng lực, phẩm chất vào hoạt động trong các cơ quan lãnh đạo chính quyền và đoàn thể nhân dân phù hợp luật bầu cử của Nhà nước và điều lệ của các tổ chức.

Trong điều kiện hiện nay, cần có các giải pháp phát hiện, bồi dưỡng, sử dụng nhân tài, mạnh dạn giới thiệu những người ngoài Đảng có đức, có tài tham gia vào bộ máy lãnh đạo, các cơ quan nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội. Đồng thời, kiên quyết đưa ra khỏi bộ máy đảng, Nhà nước, các tổ chức đoàn thể những cán bộ, đảng viên không đủ năng lực công tác, thoái hóa, biến chất, không được quần chúng tín nhiệm.

“

Cần phải tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, người đứng đầu các cấp đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Đổi mới mạnh mẽ công tác cán bộ để khắc phục tình trạng "đúng quy trình nhưng không đúng người.

PGS Lê Minh Thông, Trợ lý Chủ tịch Quốc hội

“

4 nhiệm vụ trọng tâm đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, để tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền, đảm bảo Đảng là người cầm lái vĩ đại, đưa dân tộc ta tiến lên mạnh mẽ, cần tập trung 4 công tác trọng tâm:

Trước tiên, cần thống nhất nhận thức và thực hiện nghiêm túc phương thức lãnh đạo và cầm quyền của Đảng, đảm bảo không xảy ra tình trạng bao biện, làm thay hoặc lơ là sự lãnh đạo của Đảng.

Thứ hai, tập trung tinh gọn bộ máy, tổ chức các cơ quan của đảng, thực sự là hạt nhân trí tuệ, là "bộ tổng tham mưu", đội tiên phong lãnh đạo cơ quan nhà nước.

Thứ ba, đổi mới mạnh mẽ việc ban hành và quán triệt, thực hiện nghị quyết của Đảng; xây dựng các tổ chức cơ sở đảng, đảng viên thật sự là các "tế bào" của Đảng.

Thứ tư, tiếp tục đổi mới công tác kiểm tra, giám sát; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong các hoạt động của Đảng.