Đắk Nông và những điều chưa kể

Vùng đất đầy tự hào

Những năm 80, 90 của thế kỉ trước, chắc hẳn khi được hỏi về Tây Nguyên trong tiềm thức của nhiều người là một nơi hoang sơ rừng núi, không có điện, đời sống vô cùng khó khăn. Đến tận bây giờ, tuy internet đã phát triển phổ cập ở khắp mọi nơi nhưng một số người vẫn còn giữ nếp nghĩ Tây Nguyên là một cái gì đó xa xôi, cách trở.

Trong 63 tỉnh, thành, Đắk Nông vẫn còn là một cái gì đó có vẻ xa lạ đối với nhiều người, cũng phải thôi, chúng ta không thể trách họ. Bởi Đắk Nông mới vừa tròn tuổi 20. So với 5 tỉnh Tây Nguyên, có thể nói, Đắk Nông chính là em út bên cạnh những anh lớn như Đắk Lắk, Gia Lai, Lâm Đồng, Kon Tum. Sau khi được tái lập tỉnh từ năm 2004 đến nay, chỉ vỏn vẹn chưa tới 20 năm, nhưng Đắk Nông đã phát triển, vươn mình mạnh mẽ, như loài hoa dã quỳ sinh sôi, nảy nở trên cao nguyên M’nông từ bao đời.

Nếu ai hỏi rằng Đắk Nông có gì? Tôi tự hào và kể cho các bạn cùng nghe những điều mà có lẽ nhiều bạn chưa biết đến miền đất hứa này. Đắk Nông trong tôi là nơi có tuyến đường Trường Sơn lịch sử trong những năm mưa bom, bão đạn kháng chiến chống Mỹ. Nơi mảnh đất địa linh nhân kiệt có người Anh hùng N’Trang Lơng đã cùng đồng bào đứng dậy khởi nghĩa chống thực dân Pháp. Đắk Nông nơi có những trận đánh oai hùng, xương máu biết bao thế hệ ông cha đã ngã xuống. Những vết tích chiến tranh còn đó. Giờ đây, khi nói về Đắk Nông, tôi có thể tự hào kể cho bạn nghe về vùng đất và con người, với Di tích lịch sử bon Cây Xoài - Địa điểm bắt liên lạc khai thông đường hành lang chiến lược Bắc – Nam; Di tích lịch sử cách mạng Nhà ngục Đắk Mil; Căn cứ kháng chiến B4 - Liên tỉnh IV hay như Địa điểm chiến thắng Đồi 722 - Đắk Sắk.

Hội tụ nhiều vẻ đẹp nên thơ, kỳ vĩ

Tôi sẽ kể bạn nghe về một Đắk Nông - nơi đại ngàn sở hữu nét đẹp hoang sơ, ngoạn mục, đặc trưng của núi rừng Tây Nguyên. Một mảnh đất hội tụ nhiều vẻ đẹp nên thơ, kỳ bí của riêng mình. Đó là vẻ đẹp của những dòng suối đại ngàn xanh, sự hùng vĩ của thác Đắk G’lun, sự e ấp, bí ẩn, hoang sơ của thác Liêng Lung, Trinh Nữ, Gia Long và nhiều con thác lớn nhỏ khác. Tất cả tạo nên một khung cảnh tuyệt tác thiên nhiên kỳ vĩ. Đến đây, nhiều người không khỏi ngỡ ngàng khi biết Đắk Nông không có biển nhưng lại có "vịnh". Tà Đùng được ví là “vịnh Hạ Long trên cạn” của Tây Nguyên mang vẻ đẹp bình yên, khoáng đạt. Tà Đùng không kém phần độc đáo với nhiều đảo lớn nhỏ có hình thù khác nhau, nhấp nhô, ẩn mình trong làn nước xanh mát của thượng nguồn sông Đồng Nai.

Thiên nhiên Đắk Nông còn nổi tiếng với hệ thống hang động núi lửa dài nhất Đông Nam Á mang vẻ đẹp hoang sơ, sở hữu vô số bí ẩn thú vị của tạo hóa. Hệ thống hang động núi lửa mang trong mình những mảng địa chất kiến tạo hàng ngàn năm, tạo nên một vùng đất “rực lửa” đặc biệt so với phần còn lại Tây Nguyên. Hòa quyện cùng với tiếng suối chảy, tiếng gió reo, tiếng lòng người là tiếng cồng chiêng vang vọng núi rừng, tạo cho Đắk Nông một không gian vừa lãng mạn vừa hùng tráng. Chính vì vậy, năm 2020, tỉnh Đắk Nông vinh dự được UNESCO công nhận là Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông.

Mảnh đất trù phú

Đến với vùng đất Đắk Nông, tôi không quên kể bạn đó chính là mảnh đất trù phú. Với bạt ngàn cà phê, hồ tiêu và các loại cây công nghiệp; những vựa lúa gạo Buôn Choáh, Krông Nô. Khi nhắc tới trái cây, mọi người nghĩ ngay đến những miệt vườn miền Tây hay những loại trái cây chỉ có ở miền Bắc như vải thiều, nhãn. Nhưng ở Đắk Nông, bạn sẽ được thưởng thức hầu hết các loại trái cây trên khắp cả nước như bưởi da xanh, măng cụt của miền Tây, vải thiều, nhãn của miền Bắc mà không cần phải đi đâu xa. Bởi Đắk Nông với đặc trưng khí hậu ôn hòa, hai mùa mưa và mùa khô rõ rệt, thích hợp cho nhiều loại trái cây sinh trưởng, phát triển, đạt năng suất cao, đem lại giá trị kinh tế bền vững. Bên cạnh đó, Đắk Nông là nơi có trữ lượng quặng bô xít lớn nhất Đông Nam Á, cùng nhiều loại khoáng sản như vàng, đá sa phia, quặng vonfram... Hiện nay, việc khai thác bô xít và tinh chế đã trở thành một trong những mũi nhọn chủ lực phát triển kinh tế của Đắk Nông.

Nếu như thiên nhiên ưu ái cho vùng đất Đắk Nông là vậy, thì chính mảnh đất nơi đây đã tạo ra những con người Đắk Nông hào sảng, chân chất, thật thà. Với cộng đồng dân cư hơn 40 đồng bào dân tộc cùng sinh sống, được hình thành từ đồng bào các dân tộc tại chỗ như M'nông, Mạ, Ê đê… cùng đồng bào Kinh sinh sống lâu đời trên Tây Nguyên và đồng bào các dân tộc miền núi phía Bắc di cư vào lập nghiệp đã tạo nên một sự đa dạng văn hóa vùng miền. Chính sự đa dạng văn hóa vùng miền, đan xen, hòa quyện đã tạo ra một nét rất riêng biệt của vùng đất Đắk Nông. Chính vì vậy, khi nhắc đến Đắk Nông sẽ có những nét văn hóa theo chân những người dân vào lập nghiệp như lễ hội Lồng Tồng, chợ phiên,… Cùng với đó những nét u Núi lửa xã Thuận An (Đắk Mil). Ảnh tư liệu văn hóa bản địa như lễ hội mừng lúa mới; lễ hội cồng chiêng, đâm trâu đã làm cho Đắk Nông đậm đà bản sắc văn hóa vùng miền.

Tuổi hai mươi, Đắk Nông vẫn vậy, bình yên như vốn dĩ của nó, nhưng không kém phần năng động chuyển mình phát triển trước những ngưỡng cửa hội nhập, phát triển kinh tế tạo bước chuyển mình thời cuộc. Còn nhiều điều nữa về vùng đất Đắk Nông, nhưng tôi xin phép giữ cho riêng mình, bởi tôi muốn các bạn sẽ chính là người cảm nhận nhiều hơn về vùng đất này. Chỉ khi chúng ta đặt chân đến nơi đây, hòa mình vào cảnh sắc nơi đây, mỗi người sẽ có cho mình những cảm nhận riêng về vùng đất và con người nơi đây.