Chưa thực sự bền vững
Sau 20 năm thành lập, tổng thu ngân sách Nhà nước tại Đắk Nông có nhiều kết quả. Quy mô ngân sách Nhà nước giai đoạn 2004-2021 tại Đắk Nông liên tục được mở rộng.
Tốc độ tăng thu của tỉnh khá cao. Cơ cấu thu nội địa vẫn giữ được tỷ trọng cao trong tổng thu ngân sách Nhà nước. Giai đoạn 2004-2021, tổng thu ngân sách Nhà nước đạt 24.753 tỷ đồng. Tốc độ tăng bình quân cả giai đoạn đạt 18%/năm.
Tuy nhiên, xét về nhiều khía cạnh, nguồn thu của tỉnh hàng năm vẫn phụ thuộc nhiều vào các khoản thu không tái tạo, các khoản thu có tính chất một lần, không thường xuyên, khó dự báo.
Tỷ trọng thu ngân sách từ các sắc thuế gắn trực tiếp với hoạt động sản xuất, kinh doanh như: thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, thu nhập cá nhân… có xu hướng tăng lên. Trong khi, cơ cấu thu từ các doanh nghiệp thuộc khu vực ngoài quốc doanh có xu hướng giảm.
Đánh giá về số thu ngân sách trong những năm qua, ông Nghiêm Hồng Quang, Giám đốc Sở Tài chính cho rằng, Đắk Nông còn là tỉnh khó khăn, nguồn thu hạn hẹp.
Ngân sách hàng năm của tỉnh chủ yếu phụ thuộc vào một số nguồn chủ lực như: thuỷ điện, alumin, một số doanh nghiệp Nhà nước có doanh thu lớn… Trong quá trình hoạt động, nếu do nhiều nguyên nhân khách quan dẫn đến lĩnh vực chủ lực hụt thu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn thu chung của tỉnh.
“Tính bền vững trong thu ngân sách của tỉnh vẫn chưa cao. Điều này thể hiện rõ trên nhiều nguồn thu, lĩnh vực thu. Chưa kể, nguồn thu hàng năm vượt còn nhờ vào một số nguồn thu đột biến”, ông Quang phân tích.
Liên quan đến vấn đề này, ông Đinh Vũ Anh, Phó Cục trưởng Cục Thuế tỉnh cho rằng, dư địa thu ngân sách của tỉnh còn nhiều, nhưng chưa thể phát huy. Công tác thu ngân sách Nhà nước vì thế còn nhiều hạn chế.
Bám sát thực tiễn để đưa ra mục tiêu
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Đắk Nông đề ra mục tiêu đến năm 2025, tổng thu ngân sách Nhà nước Đắk Nông đạt 18,4 ngàn tỷ đồng. Như vậy, bình quân mỗi năm tỉnh phải thu gần 3.700 tỷ đồng.
Riêng trong năm 2021, Đắk Nông đạt 3.500 tỷ đồng; năm 2022 tỉnh thực hiện 3.475 tỷ đồng. Như vậy, để đạt được mục tiêu, trong các năm tiếp theo buộc số thu ngân sách Đắk Nông phải cao hơn mức 3.700 tỷ đồng như đã đặt ra.
Giai đoạn 2022-2025, hậu tác động của đại dịch Covid-19 là rất nghiêm trọng. Tình hình khủng khoảng kinh tế, lạm phát kéo dài. Điều này tác động đến tình hình phát triển kinh tế, xã hội, ảnh hưởng trực tiếp đến tổng thu ngân sách Nhà nước.
Tuy nhiên, Đắk Nông vẫn có những gam màu sáng để bảo đảm khả thi trong triển khai thực hiện mục tiêu ngân sách đề ra trong thời gian tới. Các dự án đường cao tốc, tổ hợp bôxit- alumin, dự án điện tái tạo…
Những dự án này đi vào đầu tư, hoạt động, kèm với nhiều dịch vụ phụ trợ khác sẽ mang lại nguồn thu lớn đối với tỉnh Đắk Nông.
 |
| Bô xít - alumin vẫn là lĩnh vực đóng nguồn thu chủ lực cho tỉnh Đắk Nông trong thời gian tới |
Theo ông Nghiêm Hồng Quang, Giám đốc Sở Tài chính, tăng trưởng kinh tế đi đôi với số thu ngân sách Nhà nước. Do vậy, tăng trưởng kinh tế phải được thúc đẩy mới có cơ sở để tăng thu ngân sách.
Theo mục tiêu đề ra, năm sau tăng thu ngân sách cao hơn năm trước 12%. Mức tăng trưởng này đặt trong bối cảnh Đắk Nông hiện nay phải có sự nỗ lực rất cao.
Để làm được điều này, hàng năm, các sở, ngành, chính quyền địa phương cần tập trung chỉ đạo sát sao các cơ quan, đơn vị có liên quan phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế, hải quan tăng cường công tác quản lý thu.
Đối với những khoản thu lớn, khoản thu mới phát sinh rất cần sự phối hợp nhiều ngành. Trong quá trình thực hiện, những khó khăn, vướng mắc, nhất là liên quan đến những khoản thu từ thuế, phí, lệ phí...cần phải được tháo gỡ kịp thời.
Các huyện, thành phố thực hiện thống kê, rà soát, sắp xếp lại hệ thống tài sản công để cho thuê, hoặc đưa ra đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định.
Hàng năm, các cấp, ngành tổ chức kiểm tra theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất để tăng thu từ lĩnh vực này. Công tác giải phóng mặt bằng các khu đất, dự án cũng cần được đẩy nhanh tiến độ để tăng thu ngân sách.
Nói về giải pháp thu ngân sách trong thời gian tới, ông Đinh Vũ Anh, Phó Cục trưởng Cục Thuế tỉnh cho hay, số thu ngân sách chủ yếu vẫn là thuế, phí, lệ phí. Mức tăng trưởng 12%/năm là khá cao và cần phải nỗ lực để đạt được.
Cơ quan thuế sẽ tập trung xử lý, thu hồi nợ đọng thuế, tăng cường chống thất thu. Công tác cải cách hành chính thuế sẽ được đẩy mạnh, qua đó, tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế trong quá trình thực hiện các nghĩa vụ liên quan.
Cơ quan thuế sẽ thực hiện rà soát, tạo điều kiện khuyến khích các doanh nghiệp có trụ sở ở địa phương khác nhưng phát sinh hoạt động sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh thực hiện khai và nộp cho ngân sách tỉnh.
"Các đoàn chống thất thu sẽ được tăng cường thường xuyên, nhằm hạn chế thất thoát ngân sách ở những lĩnh vực còn tiềm ẩn rủi ro cao”, ông Anh nhấn mạnh.
Liên quan đến thu ngân sách trong thời gian tới, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Mười nhấn mạnh, thu ngân sách Nhà nước đóng góp rất quan trọng vào quá trình phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.
Hằng năm, ngành Tài chính dự báo tình hình, bám sát thực tiễn, tham mưu giải pháp thu. Tránh tình trạng không bám sát thực tiễn, thiếu tính dự báo để bị động, bất ngờ về các vấn đề liên quan tới tài chính, ngân sách.
"Các đơn vị liên quan thường xuyên trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện để nâng cao hiệu quả trong công tác này”, Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Mười nhấn mạnh.