
Theo đánh giá, cà-phê là một trong những mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, đồng thời cũng là mặt hàng đóng góp đáng kể vào thu nhập của các hộ gia đình. Trong những năm gần đây, tình trạng thiếu lao động và chi phí gia tăng đã dẫn đến việc người sản xuất cà-phê sử dụng thuốc diệt cỏ và các loại thuốc bảo vệ thực vật hóa học trong canh tác cà-phê. Ngoài khả năng gây ô nhiễm nguồn nước và các vấn đề về sức khỏe, việc này đang ảnh hưởng đến ngành xuất khẩu cà-phê của Việt Nam, vì trong một số trường hợp, mức dư lượng tối đa trong cà-phê xuất khẩu vượt quá mức quy định.
Trong bối cảnh đó, vào giữa năm 2020, Diễn đàn Cà-phê Toàn cầu (GCP), là tổ chức quốc tế có vai trò liên kết các tác nhân trong chuỗi giá trị, huy động sự tham gia và thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành cà-phê, đã tập hợp một số nhà rang xay và kinh doanh cà-phê hàng đầu trên thế giới và một số tổ chức quốc tế như Nestlé, JDE Peet’s, Lavazza Foundation, Tchibo, IDH, Neumann Kaffee Gruppe, Sucden Coffee để tiến hành một số hoạt động nghiên cứu và vận động chính sách, nhằm cảnh báo và tham mưu cho Chính phủ có những hành động kịp thời để bảo vệ chuỗi cung ứng và đáp ứng các yêu cầu ngày càng tăng về mức dư lượng thuốc bảo vệ thực vật tối đa cho phép (MRL) của các thị trường xuất khẩu chính và truyền thống của cà-phê Việt Nam như thị trường châu Âu và Hoa Kỳ. Các hoạt động này đã được sự đồng thuận và hỗ trợ tích cực của VCCB (Ban Điều phối Ngành hàng Cà-phê Việt Nam) và VICOFA (Hiệp hội Cà-phê và Ca Cao Việt Nam).
Ngoài ra, việc thu gom và xử lý chất thải trong sản xuất cà-phê bao gồm các loại vỏ, bao bì, thùng chứa vật tư nông nghiệp như các loại phân bón, hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật ngày càng trở thành một vấn đề nhức nhối khi những loại rác thải này được xả thẳng ra môi trường và nguồn nước. Tại Tây nguyên nói chung, Đắk Nông nói riêng, một số địa phương sản xuất cà-phê cũng đã có những mô hình thu gom rác thải nhưng để xử lý những loại rác thải này đúng cách, bảo đảm những tiêu chuẩn về vệ sinh môi trường vẫn là một câu hỏi lớn, đòi hỏi sự chung tay vào cuộc của Nhà nước và tất cả các bên, các đối tác liên quan.
Do vậy, việc bảo đảm sử dụng có trách nhiệm các vật tư nông nghiệp đầu vào, thu gom và xử lý rác thải trong sản xuất cà-phê đúng cách luôn là một vấn đề phức tạp không thể giải quyết trong một khoảng thời gian ngắn vì nó kéo theo cả những thay đổi chính sách ở cấp ngành và thay đổi hành vi ở cấp trang trại. Điều này đòi hỏi phải có sự nỗ lực và hỗ trợ liên tục cũng như việc chứng minh các kết quả và tích hợp các bài học kinh nghiệm trong thực tiễn và quy định của tất cả các bên liên quan chính bao gồm khu vực tư nhân và các tổ chức chính phủ có liên quan…
Tại buổi tọa đàm, các biểu hiện đã nêu lên các vấn đề liên quan và yêu cầu cấp thiết phải thực hiện các giải pháp khuyến khích giảm phát thải, rác thải trong sản xuất cà-phê.
Trong đó, tình trạng sử dụng thuốc diệt cỏ, rác thải từ bao bì thuốc bảo vệ thực vật, phân bón mất cân đối đang ảnh hưởng lớn đến ngành hàng cà-phê Đắk Nông nói riêng, Việt Nam nói chung.
Nhiều đại biểu cho rằng cần thiết lập các giải pháp xử lý chất thải trong sản xuất cà-phê; áp dụng đồng bộ công nghệ sản xuất cà-phê xuất khẩu; cách sản xuất cà-phê theo nhu cầu thị trường, bảo đảm an toàn, phát triển bền vững…
Tại Đắk Nông, cà-phê có tỷ lệ trồng lớn trong cơ cấu sử dụng đất nông nghiệp của tỉnh, với trên 35%. Hiện Đắk Nông có 143.000ha cà-phê, tổng sản lượng 360.027 tấn/vụ. Diện tích, sản lượng cà-phê của tỉnh đứng thứ 3 cả nước và khu vực Tây Nguyên, sau tỉnh Đắk Lắk và Lâm Đồng.