Đắk Nông trên hành trình đô thị hóa
Đắk Nông đang huy động nguồn lực đầu tư có trọng tâm, trọng điểm để phát triển đô thị trên nguyên tắc tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội.
Mở rộng trung tâm, nâng tỷ lệ đô thị
Quá trình đô thị hóa của Đắk Nông đã mang lại những chuyển biến tích cực trong không gian đô thị, không gian kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.
TP. Gia Nghĩa, với tỷ lệ đô thị đạt 78%, đang từng bước trở thành hình mẫu cho phát triển đô thị bền vững của Đắk Nông. Từ năm 2020, TP. Gia Nghĩa đã được công nhận là đô thị loại III.
Những năm qua, Gia Nghĩa đã có nhiều bước tiến mới trong việc xây dựng và phát triển đô thị theo hướng xanh, sạch, đẹp, văn minh, hiện đại.
Là đô thị trẻ nhất Việt Nam, TP. Gia Nghĩa sở hữu những lợi thế tự nhiên đặc trưng và đang tận dụng hiệu quả các tiềm năng đó để xây dựng hình ảnh một đô thị “rừng trong phố, phố trong rừng”.
Chủ tịch UBND TP. Gia Nghĩa Đỗ Tấn Sương khẳng định: “Gia Nghĩa đang sở hữu gần 40% diện tích cây xanh và mặt nước. Những lợi thế về cảnh quan tự nhiên là nền tảng vững chắc để Gia Nghĩa hướng tới xây dựng đô thị xanh, văn minh và bền vững trong tương lai”.
Mới đây, Đắk Nông làm việc với Liên danh tư vấn lập đồ án điều chỉnh quy hoạch chung đô thị Gia Nghĩa đến năm 2045. Trong đó, các đơn vị tư vấn quy hoạch đã đề xuất 3 mô hình phát triển cho đô thị Gia Nghĩa.
Đó là mô hình đô thị hóa dọc tuyến; mô hình mật độ đô thị của các trung tâm hiện có và mô hình đa trung tâm bằng cách tạo các vùng lân cận mới.
Tương tự, huyện Cư Jút cũng đang chuyển mình mạnh mẽ, với tỷ lệ đô thị hóa đạt 43%. Đến nay, cơ sở hạ tầng đô thị Ea T’ling được mở rộng và trung tâm xã Nam Dong được nâng cấp. Bộ mặt đô thị của huyện từng bước được hình thành phát triển, đời sống Nhân dân được cải thiện.
Điểm nổi bật nhất của huyện là mạng lưới giao thông đường bộ đang có tính kết nối cao, với các tuyến quốc lộ, đường huyện, đường xã, đường đô thị và đường chuyên dùng, có tổng chiều dài khoảng 670,3km.
Trong đó, huyện có 3 tuyến quốc lộ đi qua gồm: đường Hồ Chí Minh, quốc lộ 28 và quốc lộ 14C, với tổng chiều dài 31,42km. Ngoài ra, mạng lưới đường đô thị của huyện còn có 69 tuyến, với tổng chiều dài 62,66km, tập trung chủ yếu tại thị trấn Ea T’ling.
Theo quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, đô thị Ea T’ling sẽ là một trong 4 trung tâm đô thị của Đắk Nông. Đô thị hạt nhân Ea T'ling cũng sẽ tạo thành cực tăng trưởng phía Bắc của tỉnh.
Hiện nay, Cư Jút đang tổ chức rà soát, lập quy hoạch chung đô thị Cư Jút đến năm 2045, để đủ tiêu chuẩn thành lập thị xã Cư Jút trước năm 2030.
Đánh giá về phát triển đô thị giai đoạn qua, Giám đốc Sở Xây dựng Phan Nhật Thanh cho rằng, Đắk Nông đang hình thành những đô thị năng động, tiến tới xanh, văn minh, hiện đại.
Trong đó, TP. Gia Nghĩa và Cư Jút đang có sự bứt phá mạnh mẽ trong phát triển đô thị. Dù hiện nay chưa đạt một số mục tiêu đề ra về đô thị hóa, nhưng Đắk Nông có rất nhiều tiềm năng, lợi thế để xây dựng những đô thị quy mô, hiện đại, có thể sánh ngang với khu vực và cả nước.
Đắk Nông hiện có 9 đô thị. Trong đó, 1 đô thị loại III (TP. Gia Nghĩa); 3 đô thị loại IV (thị trấn Đắk Mil, thị trấn Kiến Đức và thị trấn Ea T'ling); 5 đô thị loại V (thị trấn Đắk Mâm; xã Nam Dong; thị trấn Đức An; xã Quảng Khê, xã Đắk Búk So).
Kỳ vọng phát triển
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Đắk Nông, nhiệm kỳ 2020 - 2025 xác định, đô thị hóa là tất yếu khách quan, là một động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững trong thời gian tới.
Hạ tầng kỹ thuật đô thị, hạ tầng xã hội và hạ tầng số hiện được Đắk Nông quan tâm đầu tư, tăng quy mô và cải thiện chất lượng phục vụ. Chất lượng sống tại đô thị từng bước được nâng cao. Tỷ lệ thất nghiệp và tỷ lệ hộ nghèo ngày càng giảm.
Đến nay, tỷ lệ đô thị hóa của toàn tỉnh Đắk Nông đạt khoảng 26,2%. Cụ thể, TP. Gia Nghĩa: 78%; Đắk Song: 9,2%; Đắk R'lấp: 13,29%; Đắk Mil: 12,4%; Cư Jút: 43%; Tuy Đức: 17,12%; Krông Nô: 17,12% và Đắk Glong: 17,81%.
Giám đốc Sở Xây dựng Đắk Nông Phan Nhật Thanh cho hay: “Các địa phương đang huy động mọi nguồn lực, phấn đấu tỷ lệ đô thị hóa của Đắk Nông đạt 27% trong năm 2025”. (Câu trích PNAT)
Trước mắt, các huyện, thành phố sẽ rà soát, đề xuất chủ trương đầu tư một số công trình đô thị cần ưu tiên bổ sung vào kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2025 – 2026.
Cùng với đó, các huyện, thành phố xem xét đề xuất các phương án khai thác quỹ đất hai bên các công trình giao thông để tạo nguồn lực cho phát triển đô thị.
Giai đoạn 2026 – 2030, Đắk Nông tổ chức đánh giá phân loại, nâng cấp 10 đô thị. Đó là: đô thị loại II là TP. Gia Nghĩa; đô thị loại III là thị xã Đắk Mil và 2 đô thị loại IV là thị xã Cư Jút và thị xã Đắk R'lấp; 4 đô thị loại IV là thị trấn của Đắk Song, Đắk Glong, Krông Nô và Tuy Đức; 2 đô thị loại V thuộc xã Quảng Sơn (Đắk Glong) và Nâm N'Jang (Đắk Song).
Đồng thời, Đắk Nông tiến hành lập đề án thành lập đơn vị hành chính cho 5 đô thị, bao gồm: thị xã Đắk Mil, Đắk R'lấp và Cư Jút; thị trấn Quảng Khê (Đắk Glong) và Đắk Búk So (Tuy Đức).
Để đáp ứng các tiêu chí đô thị trước năm 2030, các địa phương đang rà soát, lập lộ trình đầu tư xây dựng, cũng như xác định cụ thể các dự án, công trình ưu tiên cho phát triển 10 hạ tầng đô thị. Đây sẽ là cơ sở để sớm đưa các công trình vào kế hoạch đầu tư công, giai đoạn 2026-2030.
Về nhiệm vụ phát triển đô thị giai đoạn tới, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông Lê Trọng Yên cho biết, UBND tỉnh đã chỉ đạo ngành chức năng khẩn trương lập lộ trình đầu tư các khu vực cải tạo phát triển đô thị hiện hữu, các công trình hạ tầng đô thị, đáp ứng tiêu chí phân loại trước năm 2030.
Đắk Nông tập trung nhiều nguồn lực đầu tư cho phát triển đô thị, trong đó lấy đô thị hạt nhân TP. Gia Nghĩa làm hình mẫu cho phát triển chung. Tỉnh bảo đảm cân bằng phát triển giữa các yếu tố đô thị, môi trường, văn hóa, đời sống...