Đắk Nông tập trung gỡ khó các dự án nguồn điện

Các dự án nguồn điện đang góp phần thúc đẩy rất lớn vào sự phát triển kinh tế của địa phương. Đắk Nông hiện có 15 nhà máy thủy điện đang vận hành, với tổng công suất 356,61MW; 1 dự án đang thi công, công suất 5MW.

Ngoài ra, tỉnh đang có 9 dự án thủy điện đang vận hành nằm giáp ranh giữa các tỉnh Đắk Nông, Đắk Lắk, Lâm Đồng và Bình Phước với tổng công suất 1.299MW.

Tỉnh đang có 1.631 hệ thống điện mặt trời mái nhà, tổng công suất 377,412MWp; 2 nhà máy điện mặt trời nối lưới, tổng công suất 106,4MWp đang vận hành.

Ngoài ra, tỉnh đang có 6 dự án điện gió, tổng công suất 430MW được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt bổ sung Quy hoạch điện VII điều chỉnh.

Theo Quy hoạch phát triển điện lực tỉnh Đắk Nông, thời kỳ 2021 -2030, tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh có 4 dự án điện mặt trời, gồm có: Buôn Tua Srah (312MW), Xuyên Hà (104MW), Ea T’ling (76MW), Cư K’nia (144MW).

Các dự án điện này tỉnh xem xét sau năm 2030, được triển khai trong thời kỳ quy hoạch nếu đầu tư theo hình thức tự sản, tự tiêu.

Ngoài ra, theo kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII, Đắk Nông có 1 dự án Đắk Sor 4, công suất 8,8MW. Hiện nay, chủ đầu tư đang thực hiện các thủ tục để đầu tư dự án.

Đắk Nông đã đề nghị Bộ Công thương đưa một số dự án nguồn điện vào Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII, bao gồm: các dự án thủy điện Đắk Búk Sor 1, Đắk R’keh, Đắk Glun 2, Đắk Glun 3; các dự án điện gió Nam Bình 1, Đắk N’Drung 1, 2, 3, Asia Đắk Song 1.

Tỉnh cũng đề xuất 3 dự án điện gió mới vào quy hoạch, đó là: Tuy Đức (50MW), Tuy Đức 5 (190MW), Tuy Đức 10 (60MW).

Việc đề xuất các dự án thủy điện, điện gió nêu trên bảo đảm với quy mô công suất đã được phân bổ cho Đắk Nông và các tiêu chí theo hướng dẫn của Bộ Công thương.

Cần thêm định hướng phát triển

Trong số các dự án nguồn điện, nóng nhất hiện nay là các dự án điện gió của Đắk Nông vẫn chưa được phê duyệt theo Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII.

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, 6 dự án điện gió chấp thuận chủ trương đầu tư nằm trong quy hoạch thăm dò quặng bô xít đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Các dự án chưa được phê duyệt thuộc Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII. Do vậy, không đủ cơ sở pháp lý để tiếp tục triển khai các thủ tục liên quan đến dự án.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trọng Yên cho rằng, thực tế, nhu cầu sử dụng đất của 6 dự án điện gió, chỉ khoảng 84ha; trong đó, 5 dự án đang triển khai đầu tư khoảng 78,9ha.

Ngoài các hạng mục trạm biến áp, đường dây thì vị trí các trụ phân tán (khoảng cách các trụ điện gió từ 500 - 1.000m), diện tích đất chiếm mỗi trụ là không đáng kể (khoảng 1.000m² - 3.000m²). Như vậy, không ảnh hưởng nhiều đến trữ lượng quặng bô xít.

Mặt khác, việc thực hiện thu hồi khoáng sản theo Luật Khoáng sản phát sinh chi phí lớn. Khoảng cách vận chuyển đến nơi tiêu thụ khá xa, hiệu quả kinh tế không cao…

Do đó, Đắk Nông chưa thể hoàn thiện thủ tục đất đai, xây dựng. Tồn tại này vượt thẩm quyền xử lý, khắc phục của địa phương.

Ngoài ra, Dự án thủy điện Đắk R’keh, công suất 5MW, thuộc Quy hoạch phát triển thủy điện nhỏ tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2006 - 2010, có xét đến 2015.

Dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư, hiện nay chủ đầu tư đang triển khai thi công. Dự kiến hoàn thành dự án trong quý I/2025. Tuy nhiên, dự án nằm trong ranh giới quy hoạch bô xít nên chưa được đưa vào Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII...

Theo Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII, đến năm 2030, Đắk Nông được phân bổ 9MW điện mặt trời mái nhà. Với quy mô công suất này sẽ không đạt được mục tiêu và rất cần được xem xét điều chỉnh quy mô công suất phân bổ cho tỉnh.

Tại Quy hoạch điện VIII, Đắk Nông có 4 dự án điện mặt trời, tổng công suất 636MW xem xét sau năm 2030, được triển khai trong thời kỳ quy hoạch nếu thực hiện hình thức tự sản, tự tiêu. Tuy nhiên, hiện nay chưa có quy định về đầu tư theo hình thức này...

Để bảo đảm tính khả thi triển khai thực hiện đầu tư xây dựng các tổ hợp dự án khai thác bô xít - alumin – nhôm, Đắk Nông cần nguồn cung cấp điện rất lớn.

Tỉnh rất cần có sự định hướng cho việc phát triển điện lực phù hợp về nguồn và lưới điện của khu vực Tây Nguyên nói chung và Đắk Nông nói riêng.

Trong đó, có việc phát triển thêm các nguồn điện năng lượng tái tạo, phục vụ tiêu thụ tại chỗ, đồng bộ và thống nhất về định hướng phương án cấp điện cho các tổ hợp dự án này.

Thứ trưởng Bộ Công thương Trương Thanh Hoài cho biết, đơn vị đang xây dựng hướng dẫn bộ hồ sơ mời thầu. Đắk Nông sắp tới có thể thuê đơn vị tư vấn về nội dung này, chỉ khoảng vài ba tháng sẽ xong.

Khi đó sẽ kịp với tiến độ hoàn thiện hướng dẫn của Bộ Công thương về quy trình đấu thầu hoặc bộ hồ sơ. Đây cũng là hình thức để tháo gỡ ngay cho địa phương để triển khai trong việc lựa chọn nhà đầu tư cho các dự án điện.

Theo ông Hoài, Luật Điện lực sửa đổi đang được Bộ Công thương chủ trì soạn thảo, kỳ vọng sẽ được thông qua trong kỳ họp thứ 8 của Quốc hội khóa XV. Trong đó, có nhiều vấn đề sẽ xử lý được về điện mặt trời, hay điện tự sản tự tiêu, điện áp mái.

Thứ trưởng Bộ Công thương mong muốn, Đắk Nông tiếp tục bám sát quy định của Luật Đầu tư, sớm tổ chức đấu thầu. Bởi hiện nay, hành lang pháp lý không thiếu. Đắk Nông lại thuộc địa bàn kinh tế, xã hội đặc biệt khó khăn nên có quyền chỉ định thầu, nếu chỉ có nhà đầu tư lập.

Ông Hoài nhấn mạnh: “Đối với các dự án quy mô nhỏ như ở Đắk Nông, trong Luật Điện lực mới, dưới 50MW sẽ đưa trả lại cho tỉnh để đưa vào quy hoạch điện lực tỉnh, không đưa vào quy hoạch điện quốc gia. Khi Luật Điện lực mới ra đời sẽ giúp tỉnh chủ động hơn cho vấn đề này. Khi đó, Đắk Nông cần xin ý kiến lại Bộ Công thương cho điều chỉnh”.