Đắk Nông tăng cường quản lý chất thải trong sản xuất cà phê

Cà phê là cây trồng có tỷ trọng lớn trong cơ cấu sử dụng đất nông nghiệp của tỉnh Đắk Nông, chiếm khoảng trên 35%. Tỉnh có diện tích đứng thứ 3 cả nước và khu vực Tây Nguyên sau tỉnh Đắk Lắk và Lâm Đồng với gần 140.000ha, sản lượng đạt khoảng 356.000 tấn/năm.

Tình trạng sử dụng thuốc diệt cỏ, rác thải từ bao bì thuốc BVTV, bón phân mất cân đối đang ảnh hưởng lớn đến ngành hàng cà phê Việt Nam. Theo ông Tô Việt Châu, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cà phê là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực, mang lại nguồn ngoại tệ lớn cho Việt Nam, đồng thời tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho hàng triệu hộ nông dân.

Tuy nhiên, ngành cà phê Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức, đặc biệt là vấn đề quản lý chất thải trong sản xuất. Tình trạng sử dụng thuốc diệt cỏ do thiếu hụt lao động và chi phí sản xuất tăng cao đã gây nên những tác động tiêu cực đến nguồn nước, sức khoẻ cộng đồng và uy tính của cà phê Việt Nam trên thị trường quốc tế. Việc sử dụng không đúng cách các loại vật tư nông nghiệp, phân bón vẫn còn phổ biến ở nhiều địa phương.

Ông Châu thông tin thêm, đến thời điểm này, một số địa phương khu vực Tây Nguyên nói chung và Đắk Nông nói riêng đã triển khai các mô hình thí điểm thu gom rác thải trong sản xuất cà phê. Nhưng qua đánh giá, việc xử lý còn chưa triệt để. Làm sao để bảo đảm các tiêu chuẩn vệ sinh môi trường vẫn là thách thức lớn.

Theo ông Nguyễn Văn Chương, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông và Giống nông lâm nghiệp Đắk Nông, những năm qua, đơn vị xác định để chất lượng, giá trị cà phê ngày một tăng cao cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người dân trong sản xuất cà phê có trách nhiệm với môi trường.

Hằng năm, đơn vị đã tổ chức nhiều diễn đàn, hội nghị có sự tham gia của các bên, nông dân, doanh nghiệp, nhà sản xuất vật tư nông nghiệp góp phần nâng cao nhận thức của người sản xuất.

Chính vì thế, đơn vị đánh giá, người sản xuất cà phê tỉnh đã có những thay đổi tích cực trong nhận thức và hành động cụ thể trong giảm thiểu, quản lý chất thải. Bà con sử dụng phân bón hợp lý, cân đối, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong danh mục, sử dụng nhiều hơn phân bón hữu cơ, thu gom rác thải vật tư nông nghiệp.

Tỉnh hiện có gần 23.000ha cà phê, sản lượng ước khoảng 76.000 tấn/năm canh tác theo các tiêu chuẩn chứng nhận. Trong đó, diện tích cà phê đạt chứng nhận VietGAP 220 ha, đạt chứng nhận hữu cơ 9ha, đạt chứng nhận các tiêu chuẩn khác như 4C, UTZ trên 22.500ha.

Điều đáng mừng là qua hiệu quả cả về mặt kinh tế, môi trường, sức khỏe nên diện tích cà phê đạt các tiêu chuẩn này năm sau luôn cao hơn năm trước. Chứng tỏ rằng, người dân, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh cà phê Đắk Nông đang nỗ lực để giảm thiểu tác động xấu của rác thải, chất thải đến môi trường. Cà phê Đắk Nông đáp ứng tốt hơn nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

Theo ông Nguyễn Thiện Trung, thôn 15, xã Đắk Wer, huyện Đắk R’lấp (Đắk Nông), gia đình có 5ha cà phê. Giá cà phê trong hai năm trở lại đây tăng cao giúp đời sống gia đình ngày một khởi sắc. Chính vì thế, ông chú trọng đầu tư chăm sóc vườn cà phê nhiều hơn.

Điều này đồng nghĩa với lượng phát thải từ thuốc BVTV và phân bón tăng lên. Tuy nhiên, việc thu gom, xử lý rác thải chưa được đầu tư bài bản nên ông cũng khá lo lắng.

Để giảm thiểu phát thải ông chú trọng áp dụng tổng hợp các biện pháp trong quản lý vườn, sâu bệnh hại, tỉa cành, tạo tán. Gia đình nhiều năm nay không sử dụng thuốc diệt cỏ mà chỉ cắt cỏ nhằm tạo độ mùn cho đất, vỏ cà phê được ủ hoai mục, bón trở lại cho vườn. Vườn cà phê của ông Trung nhiều năm nay sản xuất đạt chứng nhận 4C, được doanh nghiệp bao tiêu toàn bộ sản phẩm với giá bán luôn cạnh tranh so với mặt bằng chung thị trường.