Đắk Nông tái canh cà phê mới đạt 42% kế hoạch
Đắk Nông đang gặp nhiều khó khăn trong tái canh cà phê vì nhiều yếu tố tác động từ thị trường, biến đổi khí hậu.
Hiệu quả vượt trội
Gia đình ông Nguyễn Văn Lân ở xã Nam Dong, huyện Cư Jút tái canh gần 1ha cà phê bằng hình thức ghép chồi. Đến nay, vườn cà phê của gia đình ông bước vào năm thứ 6, cây phát triển khỏe, tỷ lệ cành phủ khá cao.
Ông Lân cho hay: “3 năm nay, cà phê cho thu hoạch chính nhưng tôi chưa thấy biểu hiện bệnh hại gì trên vườn cây. Năng suất đạt gần 4 tấn/ha, cao hơn gần 2 tấn so với lúc chưa tái canh”.
Còn gia đình ông Đào Thanh Tùng ở thôn Đắk Quoeng, xã Quảng Tân, huyện Tuy Đức có 1,8ha cà phê, giống cũ, già cỗi, quả nhỏ nên năng suất không cao.
Do đó, ông Tùng quyết định tái canh toàn bộ vườn cây. Khi vườn cà phê bước vào giai đoạn kinh doanh đã cho năng suất hơn 3,7 tấn/ha, cao hơn trước khoảng 1,5 tấn.
Theo ông Tùng, để thực hiện tái canh, ông đã thực hiện đầy đủ các khâu về cày đất, rà rễ và phơi đất, bón lót bằng phân chuồng hoai mục, kết hợp phân lân, vôi. Nhờ thực hiện đúng quy trình kỹ thuật nên vườn cà phê của ông đã sống khỏe sau nhiều năm tái canh.
Lãnh đạo Sở NN – PTNT cho biết, Chương trình tái canh cà phê Đắk Nông đã giúp trẻ hóa nhiều diện tích cà phê già cỗi, sâu bệnh, năng suất thấp, không còn khả năng phục hồi.
Năng suất cà phê bình quân tại Đắk Nông thời điểm bắt đầu triển khai chương trình tái canh vào năm 2012 đạt trên 2 tấn/ha. Đến năm 2023, năng suất cà phê bình quân của tỉnh đạt 2,9 tấn/ha, tăng 0,9 tấn/ha.
Các vườn cà phê tái canh đạt năng suất trung bình 3,5 - 4 tấn/ha. Trong đó, vườn cà phê ghép cải tạo đạt từ 3 - 3,5 tấn/ha, cá biệt có một số vườn đạt 4,5 - 5 tấn/ha như tại các huyện Đắk Mil, Đắk R’lấp, Tuy Đức…
Cà phê là một trong những loại cây trồng chủ lực của tỉnh Đắk Nông. Theo Sở NN - PTNT, Đắk Nông hiện có khoảng 143.000ha cà phê, trong đó diện tích cho thu hoạch hơn 131.000ha.
Từ năm 2012 đến nay, Đắk Nông đã tái canh trên 29.980ha cà phê, trong đó, diện tích trồng mới trên 23.037ha, ghép cải tạo hơn 4.942ha.
Còn những trở ngại
Từ năm 2021 đến nay, Đắk Nông đã đẩy mạnh Chương trình tái canh cà phê. Tỉnh triển khai Đề án tái canh cà phê giai đoạn 2021 - 2025 của Bộ NN - PTNT. Tỉnh xây dựng các chính sách, lồng ghép các dự án để thực hiện tái canh cà phê.
Tuy nhiên, diện tích cà phê đã tái canh ở Đắk Nông giai đoạn này vẫn còn khiêm tốn, chưa đạt kế hoạch đề ra. Cụ thể, diện tích cà phê tái canh giai đoạn từ năm 2021 đến nay chỉ đạt 7.456/17.892ha theo kế hoạch.
Về nguyên nhân, theo Sở NN - PTNT, do chi phí về giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, công chăm sóc, thu hoạch tăng cao, gây ảnh hưởng đến khả năng đầu tư tái canh cà phê của người dân.
Mặt khác, từ năm 2022 đến nay, giá cà phê liên tục tăng cao so với các năm trước, đặc biệt, từ đầu năm 2024, giá cà phê ổn định ở mức rất cao. Điều này khiến cho phần lớn nông dân muốn duy trì ổn định vườn cây để tận dụng nguồn thu và chưa mạnh dạn tái canh.
Ngoài ra, thời gian gần đây, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, thời tiết thất thường nên đã ảnh hưởng đến việc ghép cải tạo cà phê của người dân.
Hiện nay, ngành Nông nghiệp Đắk Nông đang khuyến khích nông dân mạnh dạn chuyển đổi những diện tích cà phê già cỗi, năng suất thấp, sâu bệnh bằng hình thức tái canh, ghép cải tạo những giống có chất lượng tốt.
Ngành Nông nghiệp đang triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ nông dân thực hiện tái canh cà phê. Trong đó, ngành Nông nghiệp tập trung hỗ trợ kỹ thuật, giống vật tư, phân bón...
Đến năm 2025, Đắk Nông phấn đấu nâng năng suất cà phê bình quân chung của tỉnh đạt từ 2,8 – 3 tấn/ha, sản lượng tăng bình quân 8.000 tấn/năm. Thu nhập của nông hộ sản xuất cà phê sau khi tái canh tăng ít nhất 1,5 lần so với trước khi chưa tái canh.