Đắk Nông nỗ lực bảo đảm chất lượng nước sạch

Tạo thêm hành lang pháp lý

Thực hiện Thông tư 41/2018/TT-BYT ngày 14/12/2018 của Bộ Y tế, UBND tỉnh Đắk Nông đã thành lập Ban soạn thảo xây dựng và ban hành Quyết định số 34/2023/QĐ-UBND ngày 8/12/2023 về Quy chuẩn kỹ thuật địa phương về chất lượng nước sạch sử dụng cho mục đích sinh hoạt trên địa bàn tỉnh.

Quy chuẩn có ký hiệu QCĐP 01:2023/ĐNg gồm 36 thông số chất lượng nước sạch và ngưỡng giới hạn cho phép; trong đó có 8 thông số nhóm A và 28 thông số nhóm B. Tất cả các thông số chất lượng nước sạch phải được thực hiện tại phòng thử nghiệm, tổ chức chứng nhận được công bố phù hợp với TCVN ISO/IEC 17025 đối với nước sạch sử dụng cho mục đích sinh hoạt.

QCĐP 01:2023/ĐNg được áp dụng đối với các tổ chức, cá nhân thực hiện một phần hoặc tất cả các hoạt động khai thác, sản xuất, truyền dẫn, bán buôn, bán lẻ nước sạch theo hệ thống cấp nước tập trung hoàn chỉnh; các cơ quan quản lý Nhà nước về thanh tra, kiểm tra, giám sát chất lượng nước sạch; các phòng thử nghiệm và tổ chức chứng nhận các thông số chất lượng nước trên địa bàn tỉnh.

QCĐP 01:2023/ĐNg không áp dụng nước uống trực tiếp tại vòi, nước đóng bình, đóng chai, nước khoáng thiên nhiên… Đối với các đơn vị cấp nước ngoài tỉnh thì áp dụng theo quy chuẩn của địa phương nơi cơ sở đó hoạt động khai thác, sản xuất.

Như vậy, QCĐP 01:2023/ĐNg được xem là hành lang pháp lý quan trọng để các cơ quan chức năng, các cấp chính quyền và các tổ chức, cá nhân triển khai thực hiện nhằm đáp ứng yêu cầu chất lượng nước sinh hoạt phục vụ cho người dân trên địa bàn tỉnh.

Trên tinh thần đó, Sở Y tế đã có Văn bản số 1648/SYT-NVYD ngày 4/6/2024 về hướng dẫn các cơ sở cung cấp, kinh doanh nước sạch sử dụng cho mục đích sinh hoạt trên địa bàn tỉnh công bố hợp QCĐP 01:2023/ĐNg. Sở Y tế giao cho CDC Đắk Nông là đơn vị trực tiếp triển khai các hoạt động chuyên môn liên quan đến QCĐP 01:2023/ĐNg.

Tăng cường kiểm tra, giám sát

Đắk Nông có 262 công trình CNTT. Trong đó, công trình hoạt động 74 công trình (40 công trình hoạt động bền vững, 25 công trình hoạt động trung bình; 9 công trình hoạt động kém hiệu quả); 188 công trình ngưng hoạt động. Toàn tỉnh có 120.647/129.405 hộ gia đình nông thôn được sử dụng nguồn nước hợp vệ sinh, chiếm tỷ lệ 93,5%.

Với trách nhiệm của mình, thời gian qua, CDC Đắk Nông đã triển khai các hoạt động kiểm tra, giám sát chất lượng nguồn nước sinh hoạt trên địa bàn tỉnh theo các quy chuẩn chung của Việt Nam công bố.

Cụ thể, giai đoạn 2021-2023, qua hoạt động nội kiểm chất lượng nước của các đơn vị cấp nước báo cáo về CDC Đắk Nông có nhiều kết quả đáng ghi nhận. Cụ thể, năm 2021, thực hiện xét nghiệm 366 mẫu, trong đó 361 mẫu (98,6%) đạt quy chuẩn; 5 mẫu không đạt quy chuẩn (liên quan đến ecoli và coliforms). Năm 2022, thực hiện xét nghiệm 305 mẫu, trong đó 297 mẫu (97,4%) đạt quy chuẩn; 8 mẫu không đạt quy chuẩn (liên quan đến ecoli và coliforms). Năm 2023, thực hiện xét nghiệm 277 mẫu, trong đó 277 mẫu (100%) đạt quy chuẩn.

Tuy nhiên, trong giai đoạn 2021-2023, CDC Đắk Nông tiến hành 3 đợt lấy mẫu xét nghiệm ngoại kiểm chất lượng nước tại một số công trình cấp nước tập trung trên địa bàn tỉnh. Qua xét nghiệm phân tích 99 thông số của 30 mẫu nước sau xử lý ghi nhận có 93/99 (chiếm 93,9%) thông số đạt chuẩn theo QCVN 01-1:2018/BYT; có 6/99 (chiếm 6,1%) thông số không đạt. Xét nghiệm phân tích 36 thông số của 20 mẫu nước nguyên liệu (nước mặt) ghi nhận có 29/36 (chiếm 80,6%) thông số đạt chuẩn theo QCVN 08:2015/BTNMT, có 7/36 (chiếm 19,4%) thông số không đạt. Qua xét nghiệm phân tích 32 thông số của 10 mẫu nước nguyên liệu (nước ngầm) ghi nhận có 29/32 (chiếm 90,6%) thông số đạt chuẩn theo QCVN 09:2015/BTNMT, có 3/32 (chiếm 6,2%) thông số không đạt.

Theo ông Đặng Thành, Giám đốc CDC Đắk Nông thì nhìn chung các cơ sở cấp nước chủ động chấp hành các quy định về bảo đảm nước sạch cho mục đích sinh hoạt theo quy định. Tuy nhiên, chất lượng nước sạch vẫn còn hạn chế tại các công trình cấp nước nông thôn. Nguyên nhân là do các công trình này không có hệ thống xử lý nước hoặc có nhưng đã hư hỏng, trong khi chưa có kinh phí bảo trì thường xuyên và kinh phí xét nghiệm chất lượng nước theo quy định. Những kết quả trên cũng làm cơ sở để tỉnh có những đánh giá khách quan, phục vụ cho việc xây dựng quy chuẩn kỹ thuật địa phương.

Tuân thủ QCĐP 01:2023/ĐNg

Trước khi có QCĐP 01:2023/ĐNg, với trách nhiệm của mình, CDC Đắk Nông đã triển khai các hoạt động kiểm tra, giám sát chất lượng nguồn nước sinh hoạt trên địa bàn tỉnh, làm cơ sở để có những đánh giá khách quan, phục vụ cho việc xây dựng QCĐP 01:2023/ĐNg. Do đó, để người dân được tiếp cận và sử dụng nước sạch, an toàn, góp phần bảo đảm sức khỏe, hạn chế các dịch bệnh phát sinh các cấp, ngành, địa phương, tổ chức, cá nhân căn cứ vào QCĐP 01:2023/ĐNg để triển khai các hoạt động liên quan đến chất lượng nguồn nước trên địa bàn tỉnh.

Mặt khác, để duy trì chất lượng nguồn nước, hàng năm, tỉnh xem xét, ưu tiên bố trí thêm nguồn kinh phí để CDC Đắk Nông và trung tâm y tế các huyện, thành phố thực hiện ngoại kiểm đánh giá định kỳ, đột xuất tại các công trình cấp nước trên địa bàn.

Ngành chức năng chỉ đạo các đơn vị cấp nước thuộc phạm vi quản lý thực hiện tốt các quy định về nước sạch cho mục đích sinh hoạt, nhất là tuân thủ việc xét nghiệm đầy đủ chỉ tiêu, số mẫu xét nghiệm chất lượng nước, kế hoạch khắc phục các chỉ tiêu khi chất lượng nước không bảo đảm quy chuẩn. Riêng các công trình cấp nước nông thôn cần được duy tu, cải tạo, sửa chữa, nâng cấp để bảo đảm chất lượng nước sạch cho người dân an tâm khi sử dụng nguồn nước.

Các công ty cấp nước cần thực hiện tốt các quy định liên quan đến chất lượng nước sạch sử dụng cho mục đích sinh hoạt như tổ chức lấy mẫu, xét nghiệm, bảo đảm các thông số chất lượng nước theo Quy chuẩn QCĐP 01:2023/ĐNg. Cùng với thực hiện đầy đủ việc công khai chất lượng nước sạch, các đơn vị cần có kế hoạch giám sát, đánh giá vệ sinh thường xuyên của khu vực khai thác nước nguyên liệu và hệ thống sản xuất nước và kịp thời khắc phục các vấn đề không bảo đảm vệ sinh, an toàn nguồn nước.