Đắk Nông gặp bộn bề khó khăn khi cho thuê rừng

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Đắk Nông có 38 dự án đã được UBND tỉnh cho thuê đất, rừng để đầu tư các dự án sản xuất nông lâm nghiệp. Trong số này, có 22 dự án được UBND tỉnh Đắk Nông cho thuê đất giai đoạn 2014 - 2016, nhưng chưa lập hồ sơ thuê rừng, với tổng diện tích khoảng 9.361ha.

Trong khi đó, Điều 37, Nghị định số 156 ngày 16/11/2018 của Chính phủ đã quy định rõ việc phải hoàn thiện hồ sơ thuê rừng đối với trường hợp đã được giao đất, cho thuê đất có rừng. Giá thuê rừng đã được quy định tại Điều 11, Thông tư số 33 năm 2018 của Bộ NN-PTNT.

Năm 2023, tỉnh Đắk Nông triển khai thí điểm đấu giá thuê rừng trên diện tích đã cho thuê đất đối với 2 dự án sản xuất nông lâm nghiệp của Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng Phúc Lâm Thành và dự án của Công ty TNHH Công Long, cùng ở huyện Tuy Đức. Việc thí điểm thực hiện hồ sơ thuê rừng tại 2 dự án này được kỳ vọng sẽ là nền để Đắk Nông triển khai mở rộng tại các dự án nông lâm nghiệp khác.

Tuy nhiên, việc triển khai đấu giá thuê rừng đã gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc. Sau 3 lần thực hiện đấu giá thuê rừng, chỉ có 1 dự án có quyết định trúng đấu giá để hoàn thiện hồ sơ thuê rừng.

Theo Sở NN-PTNT tỉnh Đắk Nông, lần đầu tiên tỉnh tổ chức đấu giá không có đơn vị nào tham gia. Đến lần thứ 2, có 2 doanh nghiệp khác đã trúng đấu giá thuê rừng tại dự án trên. Nhưng khi được Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Đắk Nông mời đến để hướng dẫn về quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của “chủ rừng” theo quy định, các đơn vị trúng đấu giá đã đề nghị hủy kết quả do chưa nắm nội dung đấu giá thuê rừng.

Đến lần thứ 3, dự án của Công ty TNHH Công Long không có đơn vị nào đăng ký đấu giá thuê rừng. Riêng dự án của Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng Phúc Lâm Thành, đơn vị trúng đấu giá chính là doanh nghiệp này.

Sở NN-PTNT tỉnh Đắk Nông cho rằng, phần lớn chủ đầu tư của dự án nông lâm nghiệp không có nhu cầu thuê rừng. Bởi diện tích rừng nằm manh mún, xen kẽ với đất canh tác người dân đã lấn chiếm từ lâu nên áp lực giữ rừng lớn. Trong khi đó, chi phí thực hiện quản lý, bảo vệ rừng rất khiêm tốn, chủ yếu phụ thuộc vào nguồn chi trả dịch vụ môi trường rừng.

Luật Đấu giá tài sản quy định, việc đấu giá thuê rừng phải được thực hiện theo các bước công khai. Các chủ đầu tư dự án đã được thuê đất nhưng không có nhu cầu thuê rừng. Trong khi đó, các đơn vị tham gia đấu giá và trúng đấu giá thuê rừng không phải là đơn vị thuê đất. Sau khi tìm hiểu rõ quy định, các đơn vị thuê rừng đã yêu cầu hủy kết quả đấu giá.

Việc không có hồ sơ thuê rừng dẫn đến thiếu cơ sở pháp lý để hướng dẫn, yêu cầu chủ đầu tư các dự án nông lâm nghiệp xây dựng phương án quản lý rừng bền vững. Đắk Nông cũng thiếu căn cứ yêu cầu các doanh nghiệp bồi thường thiệt hại khi xảy ra mất rừng.

Mới đây, UBND tỉnh Đắk Nông đã kiến nghị Bộ NN-PTNT hướng dẫn cho địa phương hoàn thiện hồ sơ thuê rừng theo quy định tại điều 37, Nghị định số 156 năm 2018 của Chính phủ. Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trọng Yên, trường hợp được phép hoàn thiện hồ sơ thuê rừng không thông qua đấu giá (đối với các dự án đã được cho thuê đất), Đắk Nông đề xuất sử dụng giá rừng bình quân khung giá các loại rừng do địa phương ban hành để thực hiện hoàn thiện hồ sơ thuê rừng.