Đắk Nông -Địa phương trọng điểm về phát triển dược liệu

Một trong 8 vùng dược liệu trọng điểm

Từ xa xưa, các dân tộc bản địa Đắk Nông đã biết phát huy tiềm năng dược liệu từ rừng tự nhiên để phục vụ đời sống như chữa bệnh, chế biến món ăn, thức uống để tăng cường thể lực. Các loại dược liệu phổ biến như gừng, nghệ đen, chè dây, cây mật gấu, khúc khắc, lá mơ, sả, lá lốt… đã được người dân sử dụng vào các bài thuốc để chữa bệnh. Đến nay, do quá trình tác động tiêu cực từ con người, diện tích rừng nguyên sinh giảm sút mạnh đã và đang đe dọa đến nhiều loại dược liệu quý. Việc bảo tồn, phát triển tiềm năng dược liệu đã được Đắk Nông quan tâm trong những năm gần đây.

Ngày 30/10/2013, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1976/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển dược liệu đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030. Trong đó, tỉnh Đắk Nông được đánh giá là 1 trong những tỉnh có tiềm năng, thế mạnh về trồng dược liệu, được quy hoạch với vai trò là một trong những địa phương trọng điểm về phát triển dược liệu đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030.

Trong quy hoạch, Thủ tướng Chính phủ nêu rõ, Đắk Nông là 1 trong 8 vùng trồng dược liệu của cả nước được quy hoạch để phát triển trồng 10 loại dược liệu bao gồm: gấc, gừng, hương nhu trắng, đảng sâm, nghệ vàng, sa nhân tím, sả, sâm ngọc linh, trinh nữ hoàng cung, ý dĩ với diện tích khoảng 2.000 ha, trong đó, ưu tiên trồng các loài đảng sâm, sâm ngọc linh.

Trên cơ sở quy hoạch, Ban thường vụ Tỉnh ủy Đắk Nông đã ban hành chỉ thị số 22-CT/TU ngày 20/9/2017 về việc phát triển cây dược liệu. Từ đó đến nay, cấp ủy các cấp trên địa bàn tỉnh luôn quan tâm đến công tác phát triển cây dược liệu và được xem đây là hướng đi phù hợp trong việc phát huy tối đa vai trò của y học cổ truyền, góp phần quan trọng trong công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe Nhân dân, xóa đói giảm nghèo, nâng cao thu nhập và phát triển kinh tế xã hội của địa phương.

Công tác quy hoạch đất, mở rộng các vùng trồng dược liệu được hầu hết các địa phương quan tâm chỉ đạo. Việc quy hoạch một số khu vực tập trung, mở rộng phát triển các dược liệu có thế mạnh phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của từng địa phương được quan tâm. Bên cạnh đó, chính quyền địa phương có chính sách đầu tư, hỗ trợ áp dụng công nghệ vào sản xuất, chế biến sản phẩm dược liệu, nhằm phát triển bền vững nguồn tài nguyên dược liệu và sử dụng hiệu quả mọi tiềm năng về điều kiện tự nhiên và xã hội của các địa phương. Theo đó, các dược liệu được trồng tập trung tại các địa phương như huyện Đắk Glong, Đắk Mil, Krông Nô, Cư Jút và TP. Gia Nghĩa.

Xây dựng các vùng dược liệu tiềm năng

Tại huyện Đắk Glong, dược liệu được trồng chủ yếu trên địa bàn xã Đắk Ha và Quảng Sơn với diện tích khoảng 70ha, có sản lượng hàng năm đạt trên 161 tấn, gồm các dược liệu chủ yếu: sâm bố chính, sâm đương quy, cát sâm và nghệ...

Tại huyện Đắk Mil, các dược liệu được trồng chủ yếu gồm có: gừng, nghệ, sả, đinh lăng được ứng dụng công nghệ cao. Bước đầu những dược liệu này đã được người dân phát triển thành hàng hóa có giá trị kinh tế và được trồng xen trong diện tích cây cà phê hoặc dưới tán rừng cao su với diện tích khoảng 20ha.

Trên địa bàn huyện Krông Nô, giai đoạn 2018-2022 đã phát triển được 510 ha trồng cây dược liệu các loại với tổng sản lượng đạt 10.320 tấn. Các cây dược liệu được trồng chủ yếu gồm có: sâm cau, đinh lăng, ý dĩ, mật nhân, hoài sơn, sả, gừng, riềng; các cây thuốc nam như: hương nhu, đại đường quân, bạch đồng nữ, lưỡi hổ, sâm bố chính, chùm ngây, cây trầu không, lá lốt; các cây gia vị, rau như: lá mơ, nghệ, tía tô, lá gai, cúc tần.

Huyện Cư Jút trồng được khoảng trên 42ha cây dược liệu có sản lượng thu hoạch ước đạt trên 290 tấn, gồm các dược liệu như: gừng, gấc, đinh lăng. TP. Gia Nghĩa phát triển chủ yếu một số dược liệu như gấc, gừng, nghệ vàng, đinh lăng và phát triển 2 mô hình nuôi cấy một số loại nấm dược liệu mang lại hiệu quả kinh tế cao như nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo và nấm linh chi đỏ.

Ngoài những dược liệu được trồng theo quy hoạch, trên địa bàn tỉnh còn phát hiện tại các khu vực rừng tự nhiên có nhiều loại cây dược liệu quý hiếm nằm trong sách đỏ Việt Nam như: bổ cốt tóa, vàng đắng, chè dây, bách bệnh…có trữ lượng lớn.

Theo các nhà nghiên cứu, ngoài những loại dược liệu nói trên, Đắk Nông đang sở hữu một số loại dược liệu quý nhưng chưa được nghiên cứu, khai thác và bảo tồn, phát triển một cách bài bản.

Trước thực tế đó, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 2314 về Đề án bảo tồn và phát triển dược liệu tỉnh Đắk Nông đến năm 2030. Đây là cơ sở để Đắk Nông phát triển, quản lý, khai thác, sử dụng hiệu quả nguồn dược liệu trồng và tự nhiên trên địa bàn tỉnh, phục vụ mục tiêu khám, chữa bệnh, phát triển kinh tế, đồng thời bảo tồn, phát triển nguồn dược liệu quý hiếm hiện có.

Đề án đã phân loại cây dược liệu có tiềm năng khai thác 26 loại; dược liệu thuộc diện bảo tồn 71 loại; định hướng dược liệu trồng và phát triển tại Đắk Nông 12 loại.

Trong thời gian tới, tỉnh Đắk Nông sẽ triển khai một số giải pháp hỗ trợ, thúc đẩy phát triển cây dược liệu như: khoanh vùng bảo tồn cây dược liệu tại 3 địa điểm bảo tồn: Vườn quốc gia Tà Đùng, Khu bảo tồn thiên nhiên Nam Nung và khu vực thuộc xã Quảng Trực. Tỉnh cũng căn cứ vào điều kiện thổ nhưỡng, đặc điểm sinh thái của cây dược liệu, nhu cầu sử dụng cũng như diện tích đất trồng cây dược liệu đã có, đề xuất tiếp tục phát triển cây dược liệu tại huyện Cư Jút, Krông Nô, Đắk Mil và Đắk Glong…

“

Dược liệu Đắk Nông có tiềm năng khai thác 26 loại; dược liệu thuộc diện bảo tồn 71 loại; định hướng dược liệu trồng và phát triển tại Đắk Nông 12 loại.