Thu ngân sách gặp nhiều khó khăn
Năm 2023, dự toán thu ngân sách nhà nước của tỉnh Đắk Lắk được Trung ương giao là 7.427 tỷ đồng và Hội đồng nhân dân tỉnh giao 10.100 tỷ đồng, tăng 36% so với Trung ương giao và tăng 10,3% so với năm 2022.
Trong đó, thu nội địa là 9.556 tỷ đồng, tăng 37,9% dự toán Trung ương giao và tăng 6,3% so với năm 2022. Thu thuế và phí là 5.330 tỷ đồng, tăng 6,1% dự toán Trung ương giao và giảm 3,3% so với năm 2022. Thu các biện pháp tài chính là 4.096 tỷ đồng, tăng 130,6% dự toán Trung ương giao và tăng 22,6% so với năm 2022. Thu xổ số kiến thiết 130 tỷ đồng; các khoản thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu 544 tỷ đồng, tăng 9,5% dự toán Trung ương giao và tăng 237,9% so với năm 2022…
Ngay từ đầu năm, Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã ban hành Chỉ thị số 01/CT-UBND ngày 4/1/2023 về tăng cường các biện pháp thu ngân sách nhà nước năm 2023. Cùng với đó, các cấp, các ngành, địa phương đã cố gắng, nỗ lực thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách. Tuy nhiên, tình hình thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh vẫn gặp nhiều khó khăn, nhiều khoản thu đạt thấp so với dự toán và thấp hơn so với cùng kỳ năm 2022, trong đó giảm mạnh nhất là thu biện pháp tài chính.
Theo thống kê của Sở Tài chính, trong chín tháng năm 2023, tổng thu cân đối ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh đạt 5.539 tỷ đồng, giảm 22,6% so với cùng kỳ năm 2022, bằng 54,84% kế hoạch Hội đồng nhân dân tỉnh giao và bằng 74,6% dự toán Trung ương giao. Trong đó, thu thuế và phí đạt 3.977 tỷ đồng, giảm 10,15% so với cùng kỳ năm 2022, bằng 74,6% kế hoạch năm 2023. Thu biện pháp tài chính chỉ đạt 1.370 tỷ đồng, bằng 33,45% kế hoạch năm 2023. Riêng tiền sử dụng đất đã thực hiện 1.209,54 tỷ đồng, bằng 31% kế hoạch năm 2023; trong đó cấp tỉnh chỉ thu được 219 tỷ đồng, bằng 12,2% kế hoạch; cấp huyện thu được 990,51 tỷ đồng, bằng 47,2% kế hoạch năm 2023…
Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Đắk Lắk Bùi Văn Yên cho biết: Đây là lần đầu trong nhiều năm, thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh đạt thấp so với kế hoạch. Nguyên nhân do các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ gặp nhiều khó khăn, cùng với đó là việc tiếp tục triển khai những chính sách giảm thuế theo quy định để hỗ trợ cho doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, do thị trường bất động sản tiếp tục “đóng băng” cho nên từ đầu năm đến nay không đấu giá được đất, khiến nguồn thu thuế từ sử dụng đất giảm mạnh. Mặt khác, một số dự án lớn có thu tiền sử dụng đất trên địa bàn tỉnh vẫn chưa tìm được nhà đầu tư, cùng với hệ thống ngân hàng kiểm soát chặt chẽ chất lượng tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản... làm cho hoạt động thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh tiếp tục đối mặt nhiều khó khăn, thách thức.
Phó Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Công Tùng cho biết, chín tháng năm 2023, một số chính sách thuế mới ban hành như: giảm thuế bảo vệ môi trường, giảm tiền thuê đất, giảm thuế giá trị gia tăng, giảm lệ phí trước bạ xe ô-tô, gia hạn thời hạn nộp thuế… và thị trường bất động sản giảm mạnh đã làm ảnh hưởng lớn đến công tác thu ngân sách trên địa bàn. Những yếu tố này làm giảm nguồn thu so với cùng kỳ năm 2022 khoảng 1.386 tỷ đồng.
Cụ thể, giảm thu do tình hình hoạt động kinh doanh tại một số doanh nghiệp trọng điểm gặp khó khăn, sản lượng sản xuất giảm, điển hình như: Công ty cổ phần Bia Sài Gòn miền trung sản lượng chỉ bằng 69% so với cùng kỳ, tương ứng số nộp giảm 232 tỷ đồng. Công ty thủy điện Buôn Kuốp sản lượng điện bằng 82% cùng kỳ, giảm 7 tỷ đồng. Sản lượng xăng dầu kê khai nộp thuế chín tháng tăng 8,7%, nhưng do chính sách giảm mức thuế cho nên số thuế bảo vệ môi trường thu được chỉ bằng 79% cùng kỳ, giảm tuyệt đối 82 tỷ đồng.
Cùng với đó, do ảnh hưởng của thị trường bất động sản, số lượng giao dịch giảm mạnh dẫn đến số thuế nộp chỉ bằng 29% so với cùng kỳ, tương ứng giảm 493 tỷ đồng; lệ phí trước bạ xe ô-tô chỉ bằng 70% so với cùng kỳ, giảm 100 tỷ đồng. Việc tiếp tục triển khai các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân dẫn đến tổng số đã miễn, giảm, gia hạn ước tính trong chín tháng là 472 tỷ đồng…
Đồng bộ các giải pháp nước rút
Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Đắk Lắk Bùi Văn Yên cho rằng, tình hình thu ngân sách nhà nước trong chín tháng gặp nhiều khó khăn, nhất là thu từ bán đấu giá đất và tiền chuyển mục đích sử dụng đất đạt thấp so với kế hoạch làm ảnh hưởng tới các dự án đầu tư phát triển kinh tế-xã hội được bố trí từ ngân sách địa phương. Do hụt thu so với dự toán đầu năm buộc tỉnh phải cắt giảm nguồn vốn đầu tư hoặc phải điều chỉnh các dự án sang các năm tiếp theo, ảnh hưởng rất lớn đến tình hình phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh…
Nhằm đẩy mạnh công tác thu ngân sách nhà nước với mức cao nhất có thể, tại phiên họp thường kỳ chín tháng đầu năm, triển khai nhiệm vụ ba tháng cuối năm 2023, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk Phạm Ngọc Nghị đã chỉ đạo ngành tài chính và thuế tiếp tục triển khai tốt nhiệm vụ thu từ năm 2023-2025; tham mưu họp Ban Chỉ đạo về triển khai các dự án thu tiền sử dụng đất giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh để triển khai thực hiện kế hoạch tạo vốn từ quỹ đất, giải quyết các vướng mắc của dự án đầu tư phát triển quỹ đất.
Trước mắt, giao Sở Kế hoạch và Đầu tư phối hợp các sở, ngành liên quan đẩy nhanh việc triển khai các thủ tục đấu giá tài sản gắn liền với đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất; tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành chủ trương đầu tư đối với dự án Tổ hợp khách sạn 5 sao, Trung tâm thương mại và nhà ở thương mại tại số 2 đường Mai Hắc Đế và Cơ sở nhà ở, đất cụm khách sạn, văn phòng làm việc Công ty cổ phần Cao-su
Đắk Lắk tại đường Nguyễn Chí Thanh, thành phố Buôn Ma Thuột. Đồng thời đẩy mạnh thu biện pháp tài chính, nhất là thực hiện việc tập trung cho công tác đổi mới, sắp xếp lại, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước; tăng cường quản lý thu, chống thất thu, trốn thuế, xử lý nợ đọng thuế, bảo đảm thu đúng, thu đủ, thu kịp thời các loại thuế, phí theo quy định. Gắn liền với tăng cường thu ngân sách nhà nước, các sở, ngành, địa phương phải triệt để tiết kiệm, chống lãng phí trong chi ngân sách nhà nước, nhưng phải ưu tiên bảo đảm chi cho con người, chính sách an sinh xã hội và phòng chống dịch bệnh…
Đối với ngành thuế, Phó Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Công Tùng cho biết: Thực hiện sự chỉ đạo của Tổng cục Thuế và Ủy ban nhân dân tỉnh, trong những tháng cuối năm, ngành thuế tỉnh sẽ triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp quản lý thu, chống thất thu, thu hồi nợ thuế, thanh kiểm tra, theo dõi chặt chẽ tiến độ thu ngân sách, nắm chắc nguồn thu, đánh giá, phân tích cụ thể từng địa bàn, từng khu vực, từng sắc thuế và có phương án chỉ đạo, điều hành thu kịp thời, nhất là số thuế còn phải nộp trong những tháng cuối năm, tuyệt đối không để phát sinh nợ mới.
Đồng thời, ngành thuế tỉnh cũng đã triển khai phong trào thi đua nước rút nhằm thực hiện đầy đủ, đúng tiến độ, bảo đảm hoàn thành cao nhất các khoản thu do ngành thuế quản lý theo dự toán Hội đồng nhân dân tỉnh giao năm 2023.