Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp Chủ tịch Quốc hội Iran Ali Ardeshir Larijani thăm chính thức Việt Nam (Hà Nội, 16/4/2018). (Ảnh: Trí Dũng/TTXVN)
Nhân kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Iran (4/8/1973-4/8/2023), Đại sứ Việt Nam tại Iran Lương Quốc Huy đã trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN tại Trung Đông về thành tựu quan hệ hợp tác giữa hai nước thời gian qua cũng như triển vọng hợp tác trong tương lai.
Sau đây là nội dung cuộc phỏng vấn:
- Đại sứ đánh giá thế nào về thành tựu quan hệ hữu nghị hợp tác giữa Việt Nam và Iran trong 50 năm qua? Đâu là những thế mạnh cần phát huy?
Đại sứ Lương Quốc Huy: Cách đây 50 năm, sau khi Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình tại Việt Nam được ký kết, ngày 4/8/1973, Iran và Việt Nam chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao.
Được sự quan tâm vun đắp của lãnh đạo hai nước qua nhiều thời kỳ, quan hệ Việt Nam--Iran đã có nhiều bước phát triển, trong đó dấu mốc quan trọng là việc Iran mở Đại sứ quán tại Hà Nội năm 1991 và Việt Nam mở Đại sứ quán tại Tehran năm 1997.
Trong suốt những năm qua, quan hệ chính trị, ngoại giao truyền thống, hữu nghị được phát triển tốt đẹp, thể hiện qua nhiều chuyến thăm cấp cao của lãnh đạo hai nước. Hai nước đã ký nhiều hiệp định, thỏa thuận hợp tác trên các lĩnh vực kinh tế, thương mại, văn hóa, khoa học kỹ thuật, nông nghiệp, hải quan… tạo điều kiện cho các ngành mở rộng hợp tác.
Hai nước đã lập các cơ chế hợp tác quan trọng như Ủy ban Hợp tác Liên Chính phủ, tham vấn chính trị cấp thứ trưởng ngoại giao. Kim ngạch thương mại hai chiều trước đại dịch COVID-19 đạt hơn 500 triệu USD, năm 2022 đạt trên 100 triệu USD, không tính trao đổi thương mại qua nước thứ ba.
- Đại sứ nhận định thế nào về tiềm năng hợp tác giữa hai nước trong thời gian tới, cả trong quan hệ song phương cũng như phối hợp trên trường quốc tế và tại các diễn đàn đa phương?
Đại sứ Lương Quốc Huy: Quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Iran luôn được lãnh đạo và nhân dân hai nước gìn giữ, phát triển. Cùng với vai trò quan trọng và vị thế ngày càng gia tăng của Iran tại khu vực Tây Á và của Việt Nam tại khu vực Đông Nam Á, tiềm năng hợp tác giữa hai nước thời gian tới là rất lớn, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế, thương mại.
Đại sứ Lương Quốc Huy phát biểu tại Lễ kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Iran tại thủ đô Tehran, ngày 20/5/2023. (Ảnh: Nguyễn Trường/TTXVN)
Iran có thế mạnh về tài nguyên thiên nhiên, khoa học, công nghệ, công nghiệp dầu khí, con người sáng tạo..., trong khi Việt Nam có thế mạnh về nông nghiệp, thủ công mỹ nghệ, thủy sản, lực lượng lao động cần cù.
Hai nền kinh tế bổ trợ lẫn nhau, lãnh đạo hai nước quan tâm, tăng cường trao đổi đoàn cấp cao, hợp tác địa phương, doanh nghiệp được thúc đẩy là những nhân tố thuận lợi để quan hệ Việt Nam-Iran ngày càng phát triển mở rộng.
Việc hai nước duy trì trao đổi đoàn các cấp cũng tạo điều kiện thuận lợi để tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau, cùng nhau tháo gỡ những khó khăn vướng mắc, đưa quan hệ phát triển một cách thực chất và có chiều sâu. Việt Nam và Iran đều là các thành viên tích cực của nhiều tổ chức quốc tế, có độ tin cậy chính trị, có truyền thống ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương.
- Trong năm nay, hai nước đã phối hợp như thế nào trong việc tổ chức các hoạt động kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao?
Đại sứ Lương Quốc Huy: Trong thời gian tới, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và đoàn đại biểu cấp cao của Quốc hội sẽ có chuyến thăm chính thức Iran, thúc đẩy hợp tác giữa hai nước, hai quốc hội và kí kết nhiều thỏa thuận hợp tác trong các lĩnh vực như thương mại, nông nghiệp, tư pháp, thể thao, hợp tác giữa các địa phương của hai nước.
Trong khuôn khổ chuyến thăm, hai nước sẽ tích cực phối hợp tổ chức nhiều hoạt động như: diễn đàn chính sách pháp luật thúc đẩy kinh tế, thương mại và đầu tư Việt Nam-Iran; tuần văn hóa, tuần phim Việt Nam tại Iran, triển lãm ảnh, triển lãm hàng thủ công mỹ nghệ …
Chuyến thăm và các hoạt động sẽ góp phần thiết thực kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước, tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực, nâng tầm quan hệ song phương.
Trong tháng 5/2023, hai nước cũng đã tổ chức lễ kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Iran tại thủ đô Tehran với sự tham dự của Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an Tô Lâm cùng nhiều lãnh đạo bộ, ngành của Iran.
Tháng 2/2023, Đại sứ quán Việt Nam tại Iran đã tổ chức và tham gia nhiều sự kiện giới thiệu văn hóa, du lịch Việt Nam đến người dân Iran. Thương vụ Việt Nam tại Iran cũng đã tổ chức kết nối, giao thương doanh nghiệp hai nước hồi tháng 4/2023.
- Theo Đại sứ, Việt Nam và Iran cần làm gì để quan hệ song phương tiếp tục phát triển trong thời gian tới?
Đại sứ Lương Quốc Huy: Thời gian tới, để thúc đẩy hợp tác song phương, Việt Nam và Iran cần:
Một là tiếp tục triển khai có hiệu quả các văn kiện, cơ chế hợp tác mà hai bên đã ký kết, thiết lập trong những năm qua.
Hai là thúc đẩy các cơ chế hợp tác sẵn có, hoạt động mạnh mẽ, hiệu quả hơn nữa, làm cơ sở cho hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư được triển khai.
Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại lễ kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam-Iran ngày 4/8/2023 ở Hà Nội. (Ảnh: TTXVN phát)
Ba là tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư song phương; tạo điều kiện cho hàng hóa hai nước thâm nhập thị trường của nhau; phối hợp tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, diễn đàn doanh nghiệp, kết nối doanh nghiệp; thúc đẩy sớm tổ chức đàm phán và ký kết Thỏa thuận Thương mại ưu đãi (PTA) giữa hai nước; tìm ra phương thức thanh toán phù hợp, như cơ chế hàng đổi hàng để đảm bảo giao thương được thuận lợi.
Bốn là tăng cường các hoạt động trao đổi đoàn, đặc biệt là đoàn lãnh đạo cấp cao, phát huy vai trò của các Hội hữu nghị, Nhóm nghị sỹ hữu nghị giữa hai nước, tăng cường ngoại giao nhân dân, thúc đẩy kết nghĩa giữa các địa phương nhằm nâng cao hiểu biết của nhân dân hai nước về quan hệ hữu nghị hợp tác Việt Nam-Iran.
Sau cùng là tiếp tục đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực khoa học công nghệ, giáo dục đào tạo, văn hóa, du lịch… trên cơ sở nhu cầu cũng như thế mạnh của hai nước.
- Xin Đại sứ cho biết trọng tâm hợp tác giữa Việt Nam và Iran trong năm 2023 cũng như trong những năm tiếp theo?
Đại sứ Lương Quốc Huy: Trọng tâm là tổ chức kỳ họp lần thứ 10 Ủy ban hợp tác liên chính phủ, dự kiến vào cuối năm nay. Đây là cơ chế quan trọng nhất đề ra chủ trương, kế hoạch, biện pháp cho hợp tác cụ thể trong lĩnh vực kinh tế, thương mại, ngân hàng, đầu tư, khoa học kỹ thuật, văn hóa…
Bên cạnh đó, hai bên sẽ thúc đẩy triển khai thực hiện các văn bản, thỏa thuận đã ký kết, tạo điều kiện để quan hệ song phương trên các lĩnh vực đạt được những bước tiến mới trong những năm tới.
Hai nước chú trọng thúc đẩy các hoạt động xúc tiến thương mại và đầu tư, kết nối doanh nghiệp, tìm cách tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi cho trao đổi thương mại, nâng kim ngạch song phương lên tương xứng với tiềm năng.
- Trân trọng cảm ơn Đại sứ./.