Quang cảnh một phiên bỏ phiếu của Đại hội đồng Liên hợp quốc. Ảnh: Hữu Thanh |
Ngày 26/4, 193 nước thành viên Đại hội đồng Liên hợp quốc đã nhất trí thông qua nghị quyết nhằm yêu cầu 5 nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an phải giải trình khi họ sử dụng tới quyền phủ quyết đầy quyền lực để cản trở các quyết định của Hội đồng Bảo an.
Nghị quyết do Liechtenstein đề xuất được gần 100 nước ủng hộ và bảo trợ, trong đó có Mỹ, một trong 5 nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an, trước khi được đưa ra Đại hội đồng lấy ý kiến.
Một trong những điểm cốt lõi của nghị quyết này là Đại hội đồng sẽ có quyền họp phiên toàn thể thảo luận về vấn đề mà một hay nhiều nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an sử dụng quyền phủ quyết để cản trở Hội đồng Bảo an ra nghị quyết liên quan.
Phiên họp đó của Đại hội đồng sẽ được tiến hành trong vòng 10 ngày kể từ khi quyền phủ quyết được đưa ra.
Mặc dù không thay đổi được quyền phủ quyết của các nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an nhưng nghị quyết này được kỳ vọng sẽ nâng cao tính minh bạch của Hội đồng Bảo an và buộc các nước có quyền phủ quyết phải thận trọng hơn khi sử dụng tới quyền lực này.
Kể từ năm 1946 tới nay, quyền phủ quyết của ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an đã được sử dụng 295 lần, trong đó Nga là nước sử dụng quyền này nhiều nhất với 143 lần.
Trong cơ chế hiện nay của Liên hợp quốc, chỉ cần một trong 5 nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an dùng tới quyền phủ quyết thì Hội đồng Bảo an không thể ra được quyết sách gì cho dù đối với vấn đề khẩn cấp.