Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng tiếp cựu Tổng thống Chile Michelle Bachelet. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)
Nhân kỷ niệm 52 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Chile (25/3/1971-25/3/2023), Nguyên Tổng thống Chile Michelle Bachelet cùng đoàn đại biểu Chile đã có chuyến thăm Việt Nam.
Trong suốt cuộc đời hoạt động chính trị của mình, bà Bachelet luôn có tình cảm đặc biệt đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh và dân tộc Việt Nam anh hùng. Bà Bachelet, từng hai lần đảm nhiệm cương vị Tổng thống Chile (2006-2010; 2014-2018) là người có những đóng góp to lớn cho mối quan hệ hữu nghị và hợp tác tốt đẹp giữa Chile và Việt Nam.
Bà Bachelet đã dành thời gian chia sẻ với phóng viên TTXVN về những ký ức thời thanh niên khi tham gia phong trào phản chiến, ủng hộ cuộc đấu tranh thống nhất đất nước của nhân dân Việt Nam, cũng như những nỗ lực tăng cường quan hệ hợp tác giữa hai nước.
Sau đây là nội dung cuộc phỏng vấn:
- Thưa bà Michelle Bachelet, bà có thể chia sẻ những kỷ niệm thời thanh niên khi bà cùng với hàng nghìn sinh viên Chile đã tham gia vào các cuộc tuần hành phản đối chiến tranh ở Việt Nam như thế nào?
Michelle Bachelet: Vào những năm 60 của thế kỷ XX, tại Chile khi đó, các thanh niên, đặc biệt là thành viên của một số tổ chức chính trị, luôn theo sát tình hình chiến sự ở Việt Nam. Những thanh niên và sinh viên Chile thời đó đã nhiều lần xuống đường biểu tình phản đối chiến tranh, bày tỏ tình cảm đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh và tình đoàn kết với nhân dân Việt Nam.
[Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn tiếp cựu Tổng thống Chile]
Cùng đi với tôi tới Việt Nam lần này, là đoàn đại biểu quận Cerro Navia. Và cũng chính tại địa danh này vào năm 1969, để bày tỏ tình yêu với Bác Hồ và người dân Việt Nam, người dân Chile đã đặt tên Chủ tịch Hồ Chí Minh cho một công viên.
Tôi nói về điều này để các bạn hiểu được bầu không khí căm phẫn, phản đối chiến tranh ở Chile vào thời điểm đó. Thanh niên chúng tôi khi đó đã thể hiện tình đoàn kết với nhân dân Việt Nam bằng nhiều hình thức khác nhau. Từng có một cuộc tuần hành rất nổi tiếng hồi đó, khi mà các thanh niên Chile đi bộ suốt 200km, từ thành phố cảng Valparaíso tới thủ đô Santiago de Chile, để phản đối chiến tranh ở Việt Nam và bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với tinh thần quả cảm của người dân Việt Nam khi dám đương đầu với quân đội Mỹ.
Vào năm 1970, khi Salvador Allende đắc cử tổng thống Chile, và kể cả những năm sau đó, chúng tôi vẫn tiếp tục xuống đường bày tỏ tình đoàn kết với nhân dân Việt Nam. Tôi còn nhớ, tại diễn đàn quốc tế với tên gọi “Ủng hộ Việt Nam, Lào và Campuchia,” chúng tôi đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ chiến tranh và những người trẻ tuổi từ khắp nơi trên thế giới khi đó đã cùng ra một tuyên bố chung bày tỏ tình đoàn kết và ủng hộ cuộc đấu tranh chính nghĩa của dân tộc Việt Nam.
- Thưa bà, vào những ngày này, nhân dân Việt Nam chúng tôi đang chuẩn bị kỷ niệm 48 năm Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4). Là người từng tham gia tích cực vào phong trào phản chiến trong Chiến tranh ở Việt Nam, bà có cảm nhận gì về ngày lễ này?
Nguyên Tổng thống Chile Michelle Bachelet: Vào năm 1975, chúng tôi sống dưới chế độ độc tài ở Chile. Cha tôi đã chết vì bị tra tấn. Tôi đã cùng mẹ và anh trai phải chạy trốn sang Australia. Mẹ tôi và tôi đã bị bắt, nhưng sau đó chúng tôi cũng sang được Australia.
Ở đó cùng với những người bạn Australia tham gia phong trào phản đối chiến tranh ở Việt Nam và những người Australia ủng hộ nền dân chủ ở Chile, chúng tôi đã cùng nhau ăn mừng ngày toàn thắng 30/4 của các bạn.
Người đứng đầu Cao ủy nhân quyền của Liên hợp quốc (OHCHR), bà Michelle Bachelet. (Ảnh: AFP/TTXVN)
Khi đó, nhân dân Australia cũng tham gia rất mạnh mẽ vào phong trào phản đối chiến tranh tại Việt Nam. Thật sự đó là thời khắc vô cùng tuyệt vời bởi chúng tôi đã cùng nhau tham gia rất nhiều hoạt động đoàn kết ủng hộ nhân dân Việt Nam. Chúng tôi cùng nhau hát, cùng nhau ăn mừng chiến thắng của nhân dân Việt Nam. Chúng tôi thực sự cảm thấy vô cùng hạnh phúc vì nhân dân Việt Nam đã giành chiến thắng và cuối cùng ngày thống nhất đất nước đã đến.
Chủ tịch Hồ Chí Minh sẽ vô cùng tự hào vì những gì mà Người đã cống hiến cho sự nghiệp thống nhất ở Việt Nam. Nói một cách chính xác hơn, đó là những cống hiến của Người cho nền hòa bình trên thế giới, một nền hòa bình mà hiện tại Việt Nam vẫn tiếp tục đóng góp vô cùng mạnh mẽ.
Thời trẻ, chúng tôi được biết về Việt Nam qua những cuốn sách, trong đó có sách về cách mạng của Tổng Bí thư Lê Duẩn hay những cuốn sách về chiến tranh của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Đó là lịch sử và trải nghiệm của thế hệ chúng tôi. Tôi đã từng tới thăm Đại tướng Võ Nguyên Giáp và cuộc gặp Đại tướng diễn ra thật tuyệt vời bởi tôi được biết thêm rất nhiều về chiến tranh ở Việt Nam qua cuộc trò chuyện với ông.
- Bà đánh giá như thế nào về chính sách đối ngoại mềm dẻo vì mục đích hòa bình mà Việt Nam luôn theo đuổi trong những năm tháng chiến tranh và trong thời bình?
Nguyên Tổng thống Chile Michelle Bachelet: Tôi cho rằng chính những kinh nghiệm mà các bạn có được trong thời gian chiến tranh và chính những kinh nghiệm kiên trì đàm phán để có thể đi tới việc ký kết Hiệp định Paris cách đây 50 năm, một dấu mốc quan trọng trên con đường đi tới hòa bình, thống nhất đất nước đã giúp cho Việt Nam tiếp tục duy trì một nền ngoại giao linh hoạt, đối thoại, mà tôi tin là rất quan trọng trong thế giới hiện nay.
Chúng ta cần đối thoại nhiều hơn nữa. Rõ ràng là các mối đe dọa đối với hòa bình vẫn tiếp tục tồn tại. Và điều quan trọng là Việt Nam, chính từ kinh nghiệm của mình đã và đang đóng góp cho hòa bình thế giới.
Nguyên Tổng thống Chile Michelle Bachelet Jeria phát biểu tại tại buổi lễ kỷ niệm 52 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Chile, ngày 25/3 vừa qua. (Ảnh: An Đăng/TTXVN)
- Nhân dịp Việt Nam và Chile thiết lập quan hệ ngoại giao (25/3/1971-25/3/2023), theo bà hai nước cần làm gì để tăng cường hơn nữa mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác?
Nguyên Tổng thống Chile Michelle Bachelet: Tôi nghĩ điều đó rất quan trọng và đây là nhiệm vụ mà Đại sứ Sergio Narea của chúng tôi sẽ tiếp tục đảm nhiệm. Trước đây, ông Nerea từng công tác tại Việt Nam 5 năm và Đại sứ Nerea hiểu rất rõ về đất nước các bạn, đất nước mà ông ấy vô cùng yêu mến.
Tại cuộc tham vấn chính trị vào năm ngoái giữa các bộ, ngành, hai bên đã rà soát các lĩnh vực hợp tác sẵn có và cả những lĩnh vực mới có thể mở rộng hợp tác như quốc phòng và an ninh. Tôi nghĩ chúng ta có thể mở rộng hơn nữa như trao đổi sinh viên, nghiên cứu khoa học và nhiều lĩnh vực khác. Việt Nam phát triển kinh tế rất thành công và chúng ta có thể trao đổi, học hỏi lẫn nhau.
Về ngoại giao nhân dân, như tôi đã đề cập, Chile có lịch sử, truyền thống đoàn kết với Việt Nam. Chúng ta có các dự án hợp tác giữa các địa phương. Đoàn đại biểu Chile đi cùng tôi tới Việt Nam trong chuyến công tác lần này gồm đại diện quận Cerro Navia, nơi có Công viên Hồ Chí Minh, đã có các buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Bình Dương. Các đồng chí lãnh đạo Bình Dương cam kết sẽ hỗ trợ tôn tạo Tượng đài Hồ Chí Minh tại công viên mang tên Người.
Cũng trong chuyến đi lần này, chúng tôi đã làm việc với lãnh đạo tỉnh Nghệ An về khả năng xây dựng một công trình biểu tượng về Chủ tịch Hồ Chí Minh, Việt Nam và quan hệ giữa hai nước bằng việc số hóa các hình ảnh để trình chiếu tại các màn hình tại các ga tàu của quận Cerro Navia, trung tâm kết nối giữa Santiago de Chile với các địa phương. Người dân Chile sẽ biết nhiều hơn về Việt Nam qua các hình ảnh được trình chiếu.
Có thể khẳng định rằng Chile rất quan tâm phát triển trao đổi thương mại với Việt Nam. Mức thặng dư thương mại đang nghiêng về phía Việt Nam. Chúng tôi muốn nhập khẩu các mặt hàng nông sản của Việt Nam như xoài và bưởi. Tôi cho rằng còn nhiều dư địa để phát triển hợp tác kinh tế và thương mại. Đại sứ quán của chúng tôi tại Hà Nội sẽ nỗ lực triển khai công việc theo hướng này.
Chúng tôi cũng đã có lời mời các đoàn thuộc bộ, ngành của Việt Nam thăm Chile và năm ngoái các bạn cũng đã mời Tổng thống của chúng tôi tới thăm Việt Nam. Chúng tôi hy vọng rằng chuyến thăm này sẽ được thực hiện trong năm nay, góp phần củng cố mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị và hợp tác trên nhiều lĩnh vực giữa hai nước.
- Xin trân trọng cảm ơn bà!