Nghị quyết được ban hành nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, bảo đảm áp dụng đúng và thống nhất các quy định của Bộ luật Hình sự cũng như đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam trong việc gỡ cảnh báo “Thẻ vàng”, không để ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của ngành thủy sản và sinh kế ngư dân ven biển, làm giảm uy tín, vị thế, hình ảnh của quốc gia.
Phát biểu khai mạc tại buổi Lễ, Phó Chánh án Thường trực TANDTC Nguyễn Trí Tuệ nhấn mạnh, sự ra đời của Nghị quyết số 04 sẽ góp phần tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong việc xử lý các hành vi liên quan đến khai thác, mua bán, vận chuyển trái phép thủy sản, từ đó nâng cao hiệu quả công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định, góp phần phát triển bền vững ngành thủy sản.
Trước đó, ngày 10/4/2024, Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị số 32-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định và phát triển bền vững ngành thủy sản, trong đó đề nghị Ban cán sự Đảng TANDTC lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương có liên quan trong tổ chức và thực hiện Chỉ thị để “kịp thời điều tra, truy tố, xét xử nghiêm các vụ, việc môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân Việt Nam đi khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, hợp thức hóa hồ sơ đối với các lô hàng xuất khẩu”; “khẩn trương rà soát, hoàn thiện Chính sách pháp luật, bổ sung chế tài xử lý vi phạm”.
Đồng thời, tại Nghị quyết số 52/NQ-CP ngày 22/4/2024 của Chính phủ “kiến nghị TANDTC rà soát, hướng dẫn áp dụng thống nhất quy định của Bộ luật Hình sự trong xử lý hành vi liên quan đến khai thác thủy sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài”.
Thực hiện quy định tại khoản 2 Điều 3 Nghị quyết số 41/2017/QH14 ngày 20/6/2017 của Quốc hội, Hội đồng Thẩm phán TANDTC ban hành Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP “Hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự về truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi liên quan đến khai thác, mua bán, vận chuyển trái phép thủy sản”.
Nghị quyết này gồm 11 điều, hướng dẫn áp dụng 10 điều của Bộ luật Hình sự
Theo đó, Nghị quyết này gồm 11 điều, hướng dẫn áp dụng 10 điều của Bộ luật Hình sự liên quan đến các hành vi: xuất cảnh, nhập cảnh để khai thác thủy sản trái phép; bảo vệ nguồn lợi thủy sản; cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông để khai thác thủy sản trái phép; xâm phạm trong lĩnh vực thương mại thủy sản.
Nghị quyết này là căn cứ pháp lý quan trọng để các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong hệ thống chính trị ở Trung ương và 28 tỉnh, thành phố ven biển tuyên truyền, phổ biến đến các tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động khai thác, mua bán, vận chuyển thủy sản để phòng chống việc khai thác thủy sản bất hợp pháp không báo cáo, không theo quy định.
Đồng thời Nghị quyết cũng là cơ sở pháp lý để các cơ quan tiến hành tố tụng xử lý nghiêm các vụ, việc môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân Việt Nam đi khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, hợp thức hóa hồ sơ đối với các lô hàng thủy sản.
Nghị quyết số 04/2024 đã được Hội đồng Thẩm phán TANDTC thông qua ngày 12/6/2024 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/8/2024.
Hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, nhằm bảo đảm quyền lợi tốt nhất cho ngư dân
Phát biểu tại buổi lễ, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình mong muốn, sau khi Nghị quyết "Hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự về truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi liên quan đến khai thác, mua bán, vận chuyển trái phép thủy sản" được công bố, các cơ quan báo chí sẽ tiến hành truyền thông rộng rãi để Nghị quyết đi vào cuộc sống, làm sao để người dân thấy được các hành vi vi phạm pháp luật để không vi phạm.
Về một số ý kiến băn khoăn cho rằng, việc xử lý nêu trong Nghị quyết có ảnh hưởng đến nghề cá hay không? Chánh án khẳng định, Nghị quyết ra đời hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, nhằm bảo đảm quyền lợi tốt nhất cho ngư dân, mục đích là bảo vệ ngư dân, để cho sản phẩm của ngư dân bán được với giá cao nhất, không chỉ ở trong nước mà cả ngoài nước.