Cô Tâm - Điểm tựa của trẻ khuyết tật
Từng mang tiếng “bị điên” khi nghỉ việc tại một đơn vị công lập để nhận nuôi dạy hàng chục trẻ khuyết tật, nhưng chị Trương Thị Thanh Tâm chỉ suy nghĩ đơn giản, sự lựa chọn ấy sẽ gieo thêm hy vọng để những đứa trẻ có cơ hội hòa nhập cộng đồng.
Cơ duyên đối với trẻ khuyết tật
Chị Trương Thị Thanh Tâm (SN 1986) từng là viên chức của Trường mầm non Hoa Hồng của thị trấn Đắk Mil (Đắk Mil). Khi công việc đang ổn định, chị Tâm bất ngờ nghỉ việc để thực hiện ước mơ của mình đối với trẻ khuyết tật. Có người nói rằng, quyết định của chị Tâm là dại dột, “đánh cược” cả sự nghiệp khi công việc ấy là mơ ước của nhiều người.
3 năm qua, chứng kiến những kết quả mà chị Tâm đã đạt được, nhiều người đã dần thay đổi suy nghĩ của mình. Ngày càng nhiều trẻ khuyết tật được hòa nhập cộng đồng và nhiều phụ huynh tin tưởng gửi con cho chị Tâm can thiệp. Có những bé từ TP.Hồ Chí Minh, Tây Ninh, Đắk Lắk cũng được bố mẹ đưa tới đây, với hy vọng sẽ cải thiện được nhận thức, biết tự chăm sóc bản thân.
Ngồi lặng lẽ nhìn những "học trò đặc biệt" của mình, chị Tâm bồi hồi kể về quyết định thành lập lớp học.
Năm 2016, chị Tâm bắt đầu nhận trẻ khuyết tật để chăm sóc, trợ giúp. Thời điểm đó, các lớp học chỉ duy trì vào ngày cuối tuần. Thế nhưng, từ khi nghỉ việc tại trường mầm non, thành lập Trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập Thiện Tâm tại thôn 8, xã Đắk Lao (Đắk Mil), nơi đây đã trở thành mái nhà chung của gần 40 đứa trẻ khuyết tật.
“Trước đây tôi học chuyên ngành về giáo dục chuyên biệt, với mục đích là có kiến thức giúp người chị gái phục hồi. Về sau, như "bệnh nghề nghiệp", tôi hay để ý và nhận ra ngày càng có nhiều trẻ bị khuyết tật đang sống xung quanh. Có một thực tế, người nhà không nhận ra hoặc không chấp nhận các con bị khiếm khuyết nên nhiều trẻ không được can thiệp, dẫn đến tình trạng ngày càng nặng hơn”.
Phải “điên” để hiểu tâm hồn trẻ
Là một giáo viên mầm non, lại là người có thời gian dài gắn bó với người chị gái bị khuyết tật, nên chị Tâm có tình cảm đặc biệt với những đứa trẻ khiếm khuyết. Đáng lẽ được đến trường, được hòa đồng cùng bạn bè thì các bé lại bị cô lập do những khác biệt từ lúc mới sinh ra.
“Từ giữa năm 2016, tôi bắt đầu nhận can thiệp sớm cho trẻ bị khuyết tật. Dần dần số phụ huynh biết nhiều hơn nên đưa trẻ đến xin học. Khi số trẻ nhiều hơn, tôi và một số bạn tình nguyện viên đã đứng ra thành lập Câu lạc bộ chuyên biệt Thiện Tâm, cùng mọi người giúp đỡ những em không may mắn. Ngày ấy, lớp học hoàn toàn miễn phí nên nhiều người nghĩ mình "không bình thường”", nữ giáo viên tâm sự.
Không những vậy, từ một giáo viên dạy trẻ bình thường, cuối năm 2019, chị Tâm quyết định dừng hẳn việc, để dành trọn thời gian cho trẻ khuyết tật. Chính quyết định có phần “không bình thường” ấy đã khiến nhiều người nghi ngại, thậm chí cho rằng chị “bị điên”.
Tuy nhiên, theo nữ giáo viên, thực ra nhiều người vẫn chưa hiểu rõ về khiếm khuyết của trẻ, xã hội cũng chưa có cái nhìn cởi mở đối với trẻ khuyết tật nên nhiều trẻ không có cơ hội được cải thiện. Để giúp các cháu sớm hòa nhập, nhiều lúc chị Tâm cũng phải “điên” như cách mọi người từng nói về chị.
“Mỗi em một tình trạng, mỗi tính nết, buộc phải có một giáo án riêng. Một số em cần phải tăng cường hoạt động nhóm để rèn các kỹ năng như vận động, chỉnh âm, nhận biết môi trường xung quanh. Một số em phải tăng cường giáo dục cá nhân, chỉ một cô một trò để giúp các em nhanh chóng khắc phục hạn chế của mình. Những lúc như vậy, mình không tự đặt mình vào vị trí của trẻ, thì làm sao mà cải thiện được tình trạng cho các cháu”, chị Tâm chia sẻ.
Hạnh phúc khi yêu thương, chia sẻ
Hơn 10 năm gắn bó với trẻ em, 7 năm nuôi dạy trẻ khuyết tật, mỗi học sinh đều để lại cho nữ giáo viên những ấn tượng. Mặc dù có những em đã hòa nhập được cộng đồng, thế nhưng mỗi khi nhắc đến tên, chị Tâm lại nhớ lại những kỷ niệm trong suốt quá trình can thiệp, hỗ trợ trẻ.
Năm 2018, thời điểm đó, trung tâm chỉ là một câu lạc bộ nhỏ, Nguyễn Văn Phúc (SN 2015) được bố mẹ chở đến mỗi dịp cuối tuần để nhờ can thiệp. Dù mới 4 tuổi nhưng Phúc lại nói rất giỏi tiếng Anh, trong khi Tiếng Việt giao tiếp rất yếu.
Nguyên nhân chủ yếu là bố mẹ bận rộn, em thường xuyên ở nhà với bác cũng bị câm điếc nên điện thoại và máy tính bảng là người bạn thường xuyên của Phúc. Đặc biệt, Phúc xem quá nhiều chương trình giao tiếp bằng tiếng Anh.
“Bố mẹ và người nhà em thấy vậy nghĩ con mình giỏi vì nói được tiếng Anh. Thế nhưng, sau khi đi khám mới phát hiện em bị chứng rối loạn ngôn ngữ. Sau hơn một năm can thiệp, đầu năm 2020, Phúc đã phát triển bình thường và sử dụng được tiếng mẹ đẻ. Cũng trong năm ấy, cậu bé vào học lớp 1, hòa nhập với các bạn cùng tuổi”, chị Tâm kể.
Nữ giáo viên cho biết thêm, các em đến với lớp học có tình trạng khác nhau, có em bị nhẹ nhưng cũng có em bị rất nặng. Trong đó, có trường hợp đặc biệt khi trẻ vừa tự kỷ, vừa tăng động, giảm tập trung hoặc có khi đánh cả cô giáo và các bạn.
Vừa mong muốn can thiệp cho em nhưng không có nhiều thời gian nên chị Tâm quyết định dạy riêng cho em vào các buổi tối. Sau một thời gian, em thuần tính, không còn đánh người xung quanh và thích giao tiếp hơn.
Chị Tâm tâm sự: “Hiện nay, nhiều phụ huynh bận rộn làm ăn, nên ít có thời gian quan tâm đến con cái, khiến các cháu chịu nhiều thiệt thòi. Qua việc mở lớp, một phần tôi muốn phụ huynh quan tâm, dành nhiều thời gian hơn để yêu thương và chia sẻ với con cái. Bên cạnh việc giúp được các em, tôi hiểu rõ hơn khi sống yêu thương và chia sẻ sẽ hạnh phúc hơn nhiều”.
Với sự cố gắng không chỉ của chị Tâm, mà của toàn bộ những thành viên trong trung tâm và các tình nguyện viên, từ khi mở lớp đến nay đã có gần 68 em hòa nhập cộng đồng và nhiều em đã cải thiện được tình trạng.
Chứng kiến sự thay đổi của các em, chị Tâm nói rằng: “Suốt cả buổi học, phần lớn là tiếng học trò gọi cô giáo. Bất kể khó khăn hay mong muốn gì, những đứa trẻ ở đây cũng đều gọi cô Tâm. Tôi hạnh phúc khi hiểu rằng, hai tiếng “cô Tâm” như đã trở thành “điểm tựa” của những đứa trẻ không may mắn này”.
Từ những đóng góp không ngừng của mình, năm 2020, chị Trương Thị Thanh Tâm được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen vì đã có thành tích trong lĩnh vực an sinh xã hội và tích cực tham gia hoạt động vì cộng đồng, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.
Chị Trương Thị Thanh Tâm cũng là trong 400 cá nhân, tổ chức được Bộ LĐTB-XH tuyên dương là “Tấm gương sáng thầm lặng vì cộng đồng” cuối năm 2020.
